Шырав
Шырав ĕçĕ:
Ҫӗр ҫинче ӳсентӑрансӑр выльӑх-чӗрлӗх те, ҫынсем те пулман пулӗччӗҫ, ӳсентӑрансем Хӗвел ашшисӗр пурӑнма пултараймаҫҫӗ.
Xӗвел // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.
Хӑшпӗр Совет астрономӗсем Марс ҫинче те, Ҫӗр ҫинчи пекех, кӗркунне хӑйсен ҫулҫисене тӑкакан хурӑнсемпе юмансем е лӑсӑллӑ йывӑҫсем пек ӗмӗр симӗс ларакан ӳсентӑрансем пур тесе шутлаҫҫӗ.
Марс // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.
Ҫак каналсемпе тинӗссен тӗсӗ улшӑннине пула (мӗншӗн тесен марсиансен тинӗсӗсем те хӑйсен тӗсӗсене ҫулталӑкӑн тӗрлӗ вӑхӑчӗсенче улӑштараҫҫӗ) Марс ҫинче те ӳсентӑрансем пур теме май килет.
Марс // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.
Виҫҫӗмӗшсем тата ҫав каналсене нӳрӗ тӑпра ҫинче ҫӑра ӳсентӑрансем витӗннӗ йӗрсем тесе шутлаҫҫӗ.
Марс // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.
Тен, Венера ҫинче те ӳсентӑрансем пулса кайнӑ пуль, анчах атмосферӑна кислород нумаях кӑларма пултарайман, ҫавӑнпа та ученӑйсем хӑйсен сӑнав хатӗрӗсемпе унта кислород пуррине пӗлме пултарайман-ха.
Венера // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.
Пирӗн Ҫӗр ҫинчи ӳсентӑрансем сивве тӳссе ирттерме те питӗ аван вӗреннӗ.А морозы переносить наша земная растительность научилась прекрасно.
Венера // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.
Анчах эпир унта ӳсентӑрансем пачах та ҫук теме пултараймастпӑр.Но нельзя с полной уверенностью заявить, что там совершенно нет растительности.
Венера // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.
Ку вӑл Венера ҫинче атмосферӑна кислород кӑларса тӑракан ӳсентӑрансем пачах ҫуккине е вӗсем питӗ сахаллине пӗлтерет.
Венера // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.
Вӗсем ҫинче темӗнле мӗлкесем палӑраҫҫӗ, вӗсем симӗсленеҫҫӗ, часах вара Костя ку тӗтӗм те, пӗлӗтсем те пулманнине, ҫӳлӗ те чӑнкӑ ҫыран иккенне, ун ҫинче ешӗл ӳсентӑрансем пуррине тавҫӑрса илчӗ.
«Ашхабад» // Николай Евстафьев. Дубов Н.И. Юханшыв ҫинчи ҫутӑсем: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1954. — 144 с.
Ирхине вӗсем ҫын алтунийӗ хулӑнӑш ӳсентӑрансем явкаласа пӗтернӗ йывӑҫсем ларакан вӑрмана кӗчӗҫ.Утром въехали в лес, в котором деревья были опутаны растениями толщиной в человеческую руку.
II // Л. Борисова. Сенкевич Генрик. Ҫӑкӑр шыраса: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1953. — 62 с.
Фонтансенчен тӑп-тӑрӑ шыв тапса тӑрать; йывӑҫсем хушшине илемлӗ вазӑсем вырнаҫтарса лартнӑ, вӗсем ҫинчен явӑнса ӳсекен ӳсентӑрансем эрешленсе анаҫҫӗ; ҫурчӗ умӗнчи мрамор юпасем ҫинче куҫкӗски пек икӗ шар йӑлтӑртатса тӑрать, ку тӗкӗрсем вара куҫса ҫӳрекен труппӑна пуҫхӗрлӗ, кулӑшла, авкаланнӑ пек туса кӑтартаҫҫӗ.
III // Григорий Алентей. Куприн А.И. Шурӑ йыта: калав. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 46 с.
Чӑнах та ӗнтӗ, кунта нӳрӗк сахал, ӳсентӑрансем сахал, ҫавӑнпа та ӳсентӑрансемпе шывсем тусене вӑйсӑр ватаҫҫӗ.
3. Ҫурҫӗрти тата кӑнтӑрти тусем // Лина Агеносова. Обручев, В. А. Тусемпе материксем пулса кайни / вырӑсларан Л. В. Агеносова куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1960. — 134 с.
Чи инҫетри Ҫурҫӗрте кӑна, Поляр унки леш енче, ӳсентӑрансем ҫав тери сахал ӳснӗ ҫӗрте, ҫӳлӗ тусем каллех илемлӗ, анчах вӗсен илемӗ чылаях пӗр евӗрлӗ.
3. Ҫурҫӗрти тата кӑнтӑрти тусем // Лина Агеносова. Обручев, В. А. Тусемпе материксем пулса кайни / вырӑсларан Л. В. Агеносова куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1960. — 134 с.
Хуҫланчӑк е йӑтӑну хӗрри тӳремлӗх ҫийӗн кӑшт ҫӗкленсенех, вӗсене шӑрӑхпа сивӗ, ҫумӑрпа юр, ҫилпе ӳсентӑрансем ишӗлтерме тытӑннӑ.
2. Тусем хӑйсен формине мӗнле йышӑнаҫҫӗ // Лина Агеносова. Обручев, В. А. Тусемпе материксем пулса кайни / вырӑсларан Л. В. Агеносова куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1960. — 134 с.
Ҫак хӑйӑр пӗрчисем ытти ӳсентӑрансем — тӗрлӗ курӑксем валли хуллен-хулленех тӑпра пухаҫҫӗ.Эти песчинки мало-помалу накопляют почву для других растений — различных трав и цветов.
1. Тусем мӗншӗн ишӗлеҫҫӗ // Лина Агеносова. Обручев, В. А. Тусемпе материксем пулса кайни / вырӑсларан Л. В. Агеносова куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1960. — 134 с.
Ӳсентӑрансем те ту породисене ишӗлтереҫҫӗ.
1. Тусем мӗншӗн ишӗлеҫҫӗ // Лина Агеносова. Обручев, В. А. Тусемпе материксем пулса кайни / вырӑсларан Л. В. Агеносова куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1960. — 134 с.
Чулланчӑксене тӗпчесе вӗренни Ҫӗр ҫинче тахҫан авал пурӑннӑ чӗрчунсемпе эпир халь куракан чӗрчунсем хушшинче питӗ пысӑк уйрӑмлӑх пуррине кӑтартса панӑ; вӗсем хушшинчи уйрӑмлӑх, ҫав чӗрчунсемпе ӳсентӑрансем пурӑннӑранпа миҫе ӗмӗр ытларах иртнӗ, ҫавӑн чухлӗ пысӑкрах.
2. Сийлӗ ту породисем мӗнле пулса кайни // Лина Агеносова. Обручев, В. А. Тусемпе материксем пулса кайни / вырӑсларан Л. В. Агеносова куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1960. — 134 с.
Час-часах вӗсем сийле породӑсенче тӗл пулаҫҫӗ, наукӑшӑн вӗсем пысӑк пӗлтерӗшлӗ япаласем, мӗншӗн тесен эпир ҫавӑн пек чулланчӑксем тӑрӑх кӑна пирӗн Ҫӗр ҫинче ӗлӗк-авал мӗнле чӗрчунсемпе ӳсентӑрансем пурӑннине пӗлме пултаратпӑр.
2. Сийлӗ ту породисем мӗнле пулса кайни // Лина Агеносова. Обручев, В. А. Тусемпе материксем пулса кайни / вырӑсларан Л. В. Агеносова куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1960. — 134 с.
Малта — ялавлӑ бригада: сӑнсем хаваслӑ, кӗлеткисем чӑн-чӑн салтаксенни пек йӗри-тавра — платан йывӑҫҫисем тата кӑнтӑрти ытти ӳсентӑрансем.
7 // Леонид Агаков. Вигдорова Ф.А. Пурнӑҫ ҫулӗ: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1956. — 484 с.
Юмахри пысӑк чул катӑкӗсемпе ӳсентӑрансем хушшинче пытаннӑ юмахри чӗрӗ ҫӑлкуҫ пысӑках мар вӑрманта чӑнах та питӗ хӑватлӑ курӑннӑ.
Ҫӑлкуҫа сыхлакан Шупаш // Аҫтахар Плотников. https://chuvash.org/content/5568-%D2%AA% ... D1%88.html