Шырав
Шырав ĕçĕ:
«Сикким» ят пулса кайнин чи анлӑ сарӑлнӑ версийӗ — лимбу чӗлхинчи икӗ сӑмах ҫыхӑнса йӗркеленни (су «ҫӗнӗ» тата кхйим «кермен, ҫурт» сӑмах кунта Сиккимӑн пӗрремӗш пуҫлӑхӗ Пунцог Намгьял тунӑ кермен пирки пырать).
Сикким // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%A1%D0%B8%D ... 0%B8%D0%BC
Чӗлхесенчи пӗрпеклӗхсене илсе панӑ май вӑл авалхи пруси чӗлхинчи tusna — «шӑпӑрт», авеста чӗлхинчи tušna, tušni — «шӑпӑрт» тата авалхи инди чӗлхинчи tūṣṇī́m — «шӑп» сӑмахсене палӑртать, ҫавӑн пекех черетленекен тепӗр сӑмах сыпӑкне те кӑтартать — тушить.
Цна (Припять юппи) // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%A6%D0%BD%D ... %BF%D0%B8)
Хӑш-пӗр сӑмах ҫаврӑнӑвӗнче «мехел» вырӑнне ҫак сӑмахсем вырӑнлӑ пулма пултараҫҫӗ: ман (возможность), вӑхӑт (время), вӑй (сила), пултару (способность).
Поэзи пулсан… // Василий Долгов. «Тӑван Атӑл». — 1962, 3№ — 92–98 с.
Чӑваш сӑмахлӑхӗн йышӗнче «философсем» пуҫарса янӑ сӑмахсемпе сӑмах ҫаврӑнӑшӗсем те пайтах.
Поэзи пулсан… // Василий Долгов. «Тӑван Атӑл». — 1962, 3№ — 92–98 с.
Вӑл — сӑмах ӑсти — хӑйӗн сӑмахӗпе ҫынна, халӑха ӑҫталла та пулин чӗнет, вӗрентет, хӑй май ҫавӑрать.
Аслӑ тӗллевпе ӑсталӑхшӑн // Александр Алга. «Тӑван Атӑл». — 1962, 3№ — 3–11 с.
Вӗсемшӗн — капиталистсемшӗн — пулсан, Ирӗклӗх пӗр хӑйсемшӗн кӑна, ыттисене ытларах ҫаратма кирлӗ, Пӗр танлӑх, Телей сӑмахсем — ҫынсене улталама, Мир сӑмах — вутпа выляма.
Аслӑ тӗллевпе ӑсталӑхшӑн // Александр Алга. «Тӑван Атӑл». — 1962, 3№ — 3–11 с.
«Викинг» (víkingr) сӑмах чи малтан «Викен ҫынни» тенине пӗлтернӗ текен теори пур, кайран тин вара, мӗнпур скандинавсене анлӑн илсе вӑтам ӗмӗрсенчи кунти пӗтӗм халӑха ҫак сӑмахпа палӑртма пуҫланӑ.
Викен (авалхи тӑрӑх) // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0% ... %91%D1%85)
Сӑмахне чӑмлать-чӑмлать вара, кӗтсе ывӑнатӑн, хӑш чухне кунӗпе те пӗр сӑмах илтеймӗн унран — ҫӳрет кӗтесрен кӗтесе, ҫухатнӑ чӗлхине шыранӑ пек.
Ял тавра кашкӑрсем ҫӳреҫҫӗ // Алексей Афанасьев. А. А. Афанасьев. Юманлӑх ҫулҫӑ тӑкмарӗ: роман. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1982. — 288 с.
«Пӳркел сӑмах та «пӳрлӗ кӳлӗ» сӑмах майлашӑвӗнчен тухса кайнӑ теҫҫӗ».
Пӳркел Шӳрелӗсен талпӑнуллӑ ӳсӗмӗ // Витатий Станьял. https://chuvash.org/news/36895.html
Ун сӑмахӗнчен «ҫамрӑккисем» иртмеҫҫӗ, «ваттине» хирӗҫ сӑмах та калама юрамасть.
Ҫӑкӑр чӗлли // Юрий Исаев. Исаев Ю.Н. Ҫӗнӗ касӑн шухӑ яшӗсем: калавсем, асаилӳ, тӗрленчӗксем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2023. — 149 с. — 122–126 с.
Ҫавӑнпа та, — малалла тӑсрӗ сӑмахне Васелиса Петровна — кам та пулсан хӑвна кӳрентерсен, пулманнине пур туса ҫӑварна шыв сыпса ан тӑр, май килнӗ, пултарнӑ таран ун чунне витермелли сӑмах тупса ҫӑварне хуплама тӑрӑш.
III // Ӑсан Уҫӑпӗ. Ӑсан Уҫӑпӗ. Тӗлӗкри те пирӗнпех: повеҫсемпе калавсем. Шупашкар: «Пегас» издательство ҫурчӗ, 2014. — 142 с. — 122–141 с.
Хӗр ҫак сӑмахсене вӑлтса-тӑрӑхласа, е такама тӗксе-аса илтерсе каламарӗ пулсан та, Миша сӑмах тытаканӗ лайӑхмарланнине сисрӗ.
Кайӑксем вӗҫекен тӳперен… // Ӑсан Уҫӑпӗ. Ӑсан Уҫӑпӗ. Тӗлӗкри те пирӗнпех: повеҫсемпе калавсем. Шупашкар: «Пегас» издательство ҫурчӗ, 2014. — 142 с. — 5–54 с.
Дубовӑн пичӗ пӗҫерсе кайрӗ, чӗлхи ҫине пӗр сӑмах та килмерӗ, аптранипе вӑл карттусне хывса аллинче лӳчӗркеме тытӑнчӗ, кӑшт аяккинелле пӑрӑнса, хӑйпе мӗн пулса тухнине виҫӗ-тӑватӑ сӑмахпа ӑнлантарса пачӗ.
31 // Владимир Кузьмин. Владимир Кузьмин. Виҫӗ юман: повесть. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1986. — 144 с.
Ҫак сӑмахсене хӗрарӑм ҫурма сасӑпа ҫеҫ каларӗ пулин те, уйрӑмах юлашки сӑмах чан ҫапнӑ пекех янӑраса кайрӗ.
Тӑранайми вӑрҫӑсем // Николай Сорокин. Сорокин Н.М. Тӑлӑх арӑм минтерӗ. Савнисен романӗ. – Шупашкар: «Ҫӗнӗ Вӑхӑт», 2019. – 216 с.
— Хӑш-пӗр чухне этем кӑшкӑрать юрататӑп тесе сӑмах парать, сӑмахӗсем вӗҫне ҫитмеҫҫӗ, суя, шухӑшласа кӑларнӑ пек туйӑнаҫҫӗ.
Тӑранайми вӑрҫӑсем // Николай Сорокин. Сорокин Н.М. Тӑлӑх арӑм минтерӗ. Савнисен романӗ. – Шупашкар: «Ҫӗнӗ Вӑхӑт», 2019. – 216 с.
Аяларах икӗ питлӗ сӑмахсем: «Кашни ҫемье хӑй ирӗкӗпе патшалӑха пама сӑмах парать…»
Пурнӑҫ виҫкӗтеслӗхӗ // Николай Сорокин. Сорокин Н.М. Тӑлӑх арӑм минтерӗ. Савнисен романӗ. – Шупашкар: «Ҫӗнӗ Вӑхӑт», 2019. – 216 с.
Сӑмах хыҫҫӑн сӑмах.
Уйрӑлу шӑпи // Николай Сорокин. Сорокин Н.М. Тӑлӑх арӑм минтерӗ. Савнисен романӗ. – Шупашкар: «Ҫӗнӗ Вӑхӑт», 2019. – 216 с.
Сӑмахран, вӑл уҫнӑ пӗр-пӗр капмар сӑрт пирки сӑмах пырать пулсан уҫаканне ҫавӑнтан пысӑк чул катрамӗсем илсе килсе кӑтартма хушаҫҫӗ.Например, если он открыл большую гору, пускай принесет с нее большие камни.
XV // Юрий Артемьев. Сент-Экзюпери Антуан де. Пӗчӗкҫеҫ принц: аллегориллӗ повесть-юмах. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2017. — 64 с.
Ку вӑл Завьялов хӑйне иккӗмӗш хут кун пекки пулмасть» тесе сӑмах панӑ, асра юлнӑ кун хыҫҫӑн каланӑ пӗрремӗш сӑмах пулчӗ.
Кунтан — ҫӑлтӑрсем патне! // Леонид Агаков. Чаковский А. Б. Инҫетри ҫӑлтӑр ҫути: повесть / А. Б. Чаковский ; вырӑсларан Леонид Агаков куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1966. — 275 с.
Вӑл специалистшӑн ҫав тери ухмахла илтӗнекен «тимӗр таткисем» тенӗ сӑмаха персе яман пулсан, тен, эпӗ ытлашши вӗресе те кайман пулӑттӑм-и. Анчах ҫав ухмахла сӑмах мана ҫав тери тарӑхтарчӗ.
21. Тайгари пикник // Леонид Агаков. Чаковский А. Б. Инҫетри ҫӑлтӑр ҫути: повесть / А. Б. Чаковский ; вырӑсларан Леонид Агаков куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1966. — 275 с.