Corpus of the Chuvash language

Шырав

Шырав ĕçĕ:

ҫинӗ (тĕпĕ: ҫи) more information about the word form can be found here.
Вӑрӑм питне йӳҫӗ панулми ҫинӗ чухнехи пек пӗркелентерчӗ.

Help to translate

XIV сыпӑк // Василий Алентей. Алендей, Василий. Курӑксене тайса ҫил вӗрет: роман. — Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1969. — 254 с.

Ватӑ выльӑх какайӗ ҫинӗ пулас.

Help to translate

XIV сыпӑк // Василий Алентей. Алендей, Василий. Курӑксене тайса ҫил вӗрет: роман. — Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1969. — 254 с.

Унӑн пӗр ҫинӗ чухне ун пек печӗккӗн-пӗчӗккӗн тутанса ларас килмест.

Help to translate

II сыпӑк // Василий Алентей. Алендей, Василий. Курӑксене тайса ҫил вӗрет: роман. — Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1969. — 254 с.

Крахмал пуҫтарнӑ, мӑян ҫӑкӑрӗ ҫинӗ.

Help to translate

Вӑрҫӑ ҫулӗсем ҫӑмӑл пулман // Юрий Гаврилов. http://kasalen.ru/2023/09/01/%d0%b2%d3%9 ... %b0%d0%bd/

Кӑнтӑрла панулми квасӗпе компот ӗҫнӗ, панулми кукӑлӗсем ҫинӗ, сӑрт ҫинчен панулмисене йӑвалантарнӑ: камӑн инҫерех куснине сӑнанӑ, каҫхине уҫланкӑсене тухса юрланӑ, вӑйӑсем вылянӑ.

Днем пили яблочный квас и компот, ели пироги с яблочной начинкой, катали с горки яблоки: чьё дальше. Вечером выходили на полянки, пели и водили хороводы.

Панулми сӑпасӗ // Ҫутӑ ҫул. https://sutasul.ru/articles/y-la-y-rke/2 ... as-3395882

Ытти текстсенче ача тӗлӗнтермӗш майсемпе ҫурални тӗрлӗрен пулать: яшкалӑх ҫӑнӑхӗнчен тунӑ этем кӗлеткинчен («Яшкалӑх паттӑр»), вӑрмантан илсе килнӗ ӑвӑса пуртӑпа касса тунӑ кӗлеткерен («Антей паттӑр ҫинчен»), старике хӗненӗ хыҫҫӑн хуҫӑлса пӗтнӗ туя татӑкӗсенчен («Туй Тупала», «Туя паттӑр»), Турра хытӑ кӗлтунипе («Лазар Лазарчпа Иван Иванч патша»), виҫӗ ҫул чухӑн-мӗскӗнсене пурлӑхне парса тӑнӑ хыҫҫӑн («Мӑн Ҫӑпата юмаххи»), шывпа вӗретсе ӗҫнӗ вӑрманти курӑкран («Вархонь ҫӗленсемпе ҫапӑҫни»), ҫинӗ пӑрҫаран («Пӑрҫа паттӑр»), лаххана пӑрахнӑ чуста татӑкӗнчен («Чуста паттӑр»), старик ӗнси ҫине тухнӑ ҫӑпанран («Ҫӑпан паттӑр») т. ыт. те.

В других текстах чудесное происхождение связано с употреблением предметов, символизирующих плодородие, в частности дерева, растения. В «Сказке об Антее-батыре» в ребенка-богатыря превращается фигурка, вырезанная из осинового полена, а в текстах «Туй Тубала», «Туя-батыр» — фигурка из куска посоха, сломавшегося от ударов, нанесенных старику. Заварив лесную траву, получает чудодейственный напиток для зачатия героиня сказки «О сражении Вархоня со змеями», употребление в пищу гороха явилось способом зачатия и рождения нового батыра в другой сказке («Пырзя-батыр»). Слепленная из теста кукла вдруг обращается в богатыря («Яшкалых-батыр», «Чуста-батыр»). Встречаются сюжеты о богатырях, вымоленных у Бога («Лазар Лазарч и царь Иван Иванч») или дарованных за милосердные поступки («Сказка о Большом Лапте»).

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

Ҫапла, 303 сюжетлӑ юмахсенче тӗлӗнтермӗш ача ытларах хӗсӗр арӑм пулӑ ҫинӗ хыҫҫӑн ҫуралать.

Таким образом, в чувашских богатырских сказках, условно отмеченных в указателе Н.П. Андреева номером 303, типичным для сюжета является случай зачатия и рождения необыкновенного ребенка после использования бесплодной женщиной рыбы в качестве блюда.

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

Н. Зарипов: «Ытти халӑхсенни пекех, пушкӑрт паттӑр юмахӗсенче пулӑ ҫинӗ хыҫҫӑн хӗрарӑм пӗтӗленни ҫинчен калакан мотив тӗпре. Ҫак мотива М.Х. Мингажетдинов пулӑ кульчӗпе ҫыхӑнтарать, урӑхла каласан, пулла ҫынсем тотем вырӑнне хунӑ», — тесе ҫырать.

По этому поводу Н. Зарипов отмечает, что характерным «для башкирских сказок, как и для сказок других народов, является зачатие от съеденной рыбы». И в качестве подтверждения мысли приводит мнение другого исследователя: «Мотив съедения рыбки с целью получения желанного зародыша башкирский фольклорист М.Х. Мингажетдинов связывал с древним культом рыбы, т. е. с отношением к ней, как тотему».

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

Ҫӑмарта ҫинӗ хыҫҫӑн хӑйматлӑх пулаканни сурпан сырӑнтарса хушпу тӑхӑнтартнӑ.

Help to translate

Пушкӑртстан Республикин Федоровка районне кӗрекен Ашкатар ялӗнчи туй йӑли-йӗрки // Лариса Коротаева. https://phsreda.com/e-articles/79/Action ... -43529.pdf

Хур ҫинӗ хыҫҫӑн тумтир кӑлараҫҫӗ.

Help to translate

Пушкӑртстан Республикин Федоровка районне кӗрекен Ашкатар ялӗнчи туй йӑли-йӗрки // Лариса Коротаева. https://phsreda.com/e-articles/79/Action ... -43529.pdf

Тӗрӗссипе калас пулать: питӗ килӗштерсе пурӑннӑ ҫак икӗ кил-йыш, пӗр-пӗринпе яланах хутшӑннӑ, час-часах пӗрле ӗҫсе ҫинӗ.

Help to translate

Хӑрушӑ тавӑру // Леонид Агаков. Агаков, Л. Я. Суя телей: сатирӑлла калавсем; худож. В. Агаков. - Шупашкар: КПСС Чӑваш обкомӗн издательстви, 1975. — 64 с. — 12–21 с.

Укахвипе Хӗветли апат ҫинӗ хыҫҫӑн ҫынсем ӗҫе тухиччен йывӑҫ сулхӑнне ларчӗҫ.

Help to translate

1 // Юрий Скворцов. Скворцов, Ю. И. Ҫул юлташӗ: калавсемпе кӗске повеҫсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1975. — 184 с. — 128–184 с.

— Вилетчӗ пуль ӗнтӗ эп тӗкӗнсе пӑхнӑ яшкапа ҫинӗ пулсан…

Help to translate

Курак Мӗтри // Юрий Скворцов. Скворцов, Ю. И. Ҫул юлташӗ: калавсемпе кӗске повеҫсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1975. — 184 с. — 19–34 с.

Апат ҫинӗ чух тепӗр кӗтмен пӑтӑрмах та сиксе тухрӗ.

Help to translate

Курак Мӗтри // Юрий Скворцов. Скворцов, Ю. И. Ҫул юлташӗ: калавсемпе кӗске повеҫсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1975. — 184 с. — 19–34 с.

Ниепле лӑпланаймарӗ вӑл, купери хӑйӗн кӗтесне кайса вырнаҫрӗ те кикен ҫинӗ пекех анкӑ-минкӗллӗн кантӑк витӗр пӑхса пычӗ.

Help to translate

Курак Мӗтри // Юрий Скворцов. Скворцов, Ю. И. Ҫул юлташӗ: калавсемпе кӗске повеҫсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1975. — 184 с. — 19–34 с.

Данил Макарович, кӑкӑрти сывлӑш чӗлӗм тӗтӗмӗ пек палӑрса тухакан сивӗ столовӑйра килти пекех хывӑнса ларнӑскер, мана та хывӑнтарнӑскер, хӑйӗн турилккисене ҫуса тасатнӑнах пушатса пычӗ, хушӑран ҫинӗ чухне калаҫма юраманни пирки хӑй мана тӑн панине манса кайсах, ытти ҫынсене ятларӗ.

Help to translate

Ҫул юлташӗ // Юрий Скворцов. Скворцов, Ю. И. Ҫул юлташӗ: калавсемпе кӗске повеҫсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1975. — 184 с. — 3–18 с.

Вӑл ҫавӑнтах пахчана чупнӑ тет, йӑран ҫинчен икӗ кишӗр ҫыххи кӑларнӑ та темиҫе кун ҫак ҫимӗҫе кунӗн-ҫӗрӗн ҫинӗ тет.

Она тут же побежала в огород, набрала два огромных пучка моркови и несколько дней жевала ее с утра до вечера.

Виҫелӗхе пӗл // Александра Сергеевна. https://t.me/sergeyevnachavashla/382

Чи малтан Лашманова асӑрхарӗ вӑл — сӑнӗ сасартӑк тӗксӗмленчӗ, куҫ харшийӗсем, ҫамки тирне картлантарса, ҫӳлелле ывтӑнчӗҫ; Пруткин ҫине пӑхрӗ — тутӑх ҫинӗ тимӗр пек шатра-паталлӑ хӗрлӗ пичӗ чӗтренсе илчӗ; хӑй умне кулкаласа пырса тӑнӑ Серебрякова куҫӗпе сӗртӗнчӗ — сӑнӗ кӑштах ӑшӑнчӗ; мана курчӗ — хӑйне хӑй ирӗксӗрлесе кулам пек турӗ.

Help to translate

XXIV // Лаврентий Таллеров. Таллеров Л.В. Сӑпка юрри: повеҫсем, калавсем тата очерксем. Чӑваш кӗнеке издательстви. Шупашкар, 1979 ҫ. — 400 с. — 94–253 с.

Черетре тӑнӑ чух, унтан апат ҫинӗ хушӑра вӑл мана Серебряков Турунова епле «тупса ҫын туни» ҫинчен каласа пачӗ.

Help to translate

X // Лаврентий Таллеров. Таллеров Л.В. Сӑпка юрри: повеҫсем, калавсем тата очерксем. Чӑваш кӗнеке издательстви. Шупашкар, 1979 ҫ. — 400 с. — 94–253 с.

Пӗрисем ҫинӗ чухне теприсем юмахласа, чӗлӗм мӑкӑрлантарса ларчӗҫ.

Help to translate

VII // Лаврентий Таллеров. Таллеров Л.В. Сӑпка юрри: повеҫсем, калавсем тата очерксем. Чӑваш кӗнеке издательстви. Шупашкар, 1979 ҫ. — 400 с. — 94–253 с.

Страницăсем:

Menu

 

Statistics

...more detailed