Corpus of the Chuvash language

Унччен вара политикӑра ытларах вырӑна хӗрлисем йышӑннӑ пулнӑ, ҫакӑ Люсечилпа унӑн таврашӗнче XX ӗмӗр тӑршшӗпех промышленноҫ промышленноҫӗ вӑйлӑ пулнипе ҫыхӑннӑ.

Прежнее засилье красных в политике связано с тем, что в Люсечиле и его окрестностях на протяжении всего 20 века доминировала промышленная промышленность.

Люсечиль коммуна // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D1% ... %BD%D0%B0)

Утравс сӑртлӑ-туллӑ ландшафчӗ тӗрлӗ микроклимат йӗркелет: Мадейрӑн ҫурҫӗр-хӗвеланӑҫ пайӗ — архипелагӑн чи нӳрӗк те хӗвелсӗр вырӑнӗ; Фуншал таврашӗнче вӑтамран кӑштах типӗрех, Порту-Санту утравӗ ҫинче климатӑн ҫурма пушхир тӗсне (BSh) палӑртаҫҫӗ.

Гористый ландшафт островов создаёт разнообразие микроклиматов: северо-западная часть Мадейры — самое влажное и пасмурное место архипелага; немного суше в среднем в окрестностях Фуншала, а на острове Порту-Санту отмечается полупустынный тип климата (BSh).

Мадейра // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0% ... 1%80%D0%B0

Анчах, йӗри-тавра вӑрман пулин те, барак таврашӗнче хӑтсӑр: поселок уҫланкинче йывӑҫ та хӑварман, йӑлт ҫаратса тӑкнӑ.

Help to translate

5 // Владимир Кузьмин. Владимир Кузьмин. Виҫӗ юман: повесть. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1986. — 144 с.

Тӳпере виҫӗ хӗвел ҫуталнӑ — хӗвел таврашӗнче асамат кӗперӗ ҫиҫет.

Help to translate

Телейсӗрскер… // Николай Сорокин. Сорокин Н.М. Тӑлӑх арӑм минтерӗ. Савнисен романӗ. – Шупашкар: «Ҫӗнӗ Вӑхӑт», 2019. – 216 с.

Лек ҫар крепоҫӗ таврашӗнче йӗркеленнӗ, ӑна Испанипе пынӑ Сакӑрвунӑ ҫулхи вӑрҫӑ вӑхӑтӗнче туса лартнӑ.

Лек вырос вокруг военной крепости, которая была построена во время Восьмидесятилетней войны с Испанией.

Лек // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D0% ... %B5%D0%BD)

Теччӗ енче — темтӳҫсем, Элшел таврашӗнче пурӑнакансене эсекел таврашӗсем тенӗ тет.

Help to translate

Сӑварсемпе сӑвӑрсем // Геннадий Эсекел. Эсекел-Никифоров, Геннадий Леонтьевич. Вӗҫекен пан улмисем: халапсем, юмахсем, калавсем: [вӑтам ҫулхи шкул ачисем валли]. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2019. — 60 с. — 12–13 с.

Ӗлӗк-авалтанах Атӑлпа Сӗве тӑршшӗнче, Теччӗпе Элшел таврашӗнче, пӗр-пӗринчен кӑштах уйрӑмрах темиҫе чӗлхепе калаҫакан йӑхсем пурӑннӑ тет.

Help to translate

Сӑварсемпе сӑвӑрсем // Геннадий Эсекел. Эсекел-Никифоров, Геннадий Леонтьевич. Вӗҫекен пан улмисем: халапсем, юмахсем, калавсем: [вӑтам ҫулхи шкул ачисем валли]. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2019. — 60 с. — 12–13 с.

Ҫичӗ ҫулхи вӑрҫӑ вӑхӑтӗнче хула таврашӗнче виҫӗ ҫапӑҫу пулса тӑнӑ: хрантсуссен ҫӗнтерӗвӗпе вӗҫленнӗ Бопорт патӗнчи ҫапӑҫусем (1759 ҫулхи утӑн 31-мӗшӗ); Авраам тӳремӗнчи ҫапӑҫусем, Джеймс Вольф генерал ертсе пынӑ британсен ҫарӗ унта Луи-Жозеф де Монкальм хрантуссен генералне ҫӗнтернӗ те кӑштахран хулана ярса илнӗ (1759 ҫулхи авӑнӑн 13-мӗшӗнче); Сент-Фуа патӗнчи финаллӑ ҫапӑҫу, унта хрантсуссем ҫӗнтернӗ (1760 ҫулхи ака уйӑхӗн 28-мӗшӗ).

Во время Семилетней войны город стал местом трёх сражений: битвы при Бопорте, закончившейся победой французов (31 июля 1759 года); битвы на равнинах Авраама, в которой британские войска под командованием генерала Джеймса Вольфа победили французского генерала Луи-Жозефа де Монкальма 13 сентября 1759 года и вскоре после этого взяли город; и финальной битвы при Сент-Фуа, в которой победили французы (28 апреля, 1760 года).

Квебек // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0% ... 0%B5%D0%BA

Пуринчен ытла нефть Баку, Грозный таврашӗнче тата Майкопра кӑлараҫҫӗ.

Больше всего добывается нефти в окрестностях Баку, Грозного н в Майкопе.

Кавказра нефть кӑларни // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Инҫетре казахсен юртисем, вӗсем таврашӗнче лаша кӗтӗвӗсемпе сурӑх кӗтӗвӗсем курӑнкалаҫҫӗ.

Вдали виднелись юрты казахов, табуны лошадей и стада овец вокруг них.

Типӗ ҫеҫенхирсенче // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Днепр таврашӗнче халӗ заводсем: чугун, хурҫӑ шӑратакан заводсем, алюминий, машинӑсем тӑвакан заводсем тата хими завочӗсем ӳссе ларчӗҫ.

Около Днепра растут новые заводы: чугунолитейные, сталелитейные, алюминиевые, машиностроительные, химические.

Днепр ҫинчи электричество станцийӗ (Днепрогэс) // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Авӑн ҫапмалли машинӑсем таврашӗнче арҫын ушкӑнӗсем.

Вокруг молотилок группы мужчин.

Ҫеҫенхирте тырӑ вырса пуҫтарнӑ чух // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Ҫӗр айӗнче ҫак усӑллӑ япаласем ӑҫта тупӑннине ССР Союзӗн картти ҫинче шыраса тупӑр: Кузнецк бассейнӗнчи ҫӗркӑмрӑкӗ ӑҫтине (Новосибирскран кӑнтӑр-хӗвелтухӑҫ енче), нефть ӑҫтине (Печора шывӗн юппи таврашӗнче тата Урал тӑвӗсен хӗвеланӑҫ енчи тайлӑкӗнче), ылттӑн (Лена шывӗ ҫинче тата унӑн Алдан ятлӑ юппи ҫинче).

Найдите на карте СССР, где залегают следующие полезные ископаемые: каменный уголь Кузнецкого бассейна (на юго-восток от Новосибирска), нефть (на притоке реки Печоры и на западном склоне Уральских гор), золото (на реке Лене и на ее притоке Алдане).

Тайган ҫӗр айӗнчи усӑллӑ япалисем // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Хула таврашӗнче ӗлӗк тундрӑра пулман уй-хирсемпе пахчасем сарӑлса выртаҫҫӗ.

В окрестностях города раскинулись поля и огороды, которых раньше не было в тундре.

Нарьян-Мар — ненецсен хули // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Эпӗ лайӑх пӗлсе тӑраттӑм: пысӑк планетӑсен таврашӗнче, сӑмахран, Ҫӗр, Юпитер, Марс, Венера пек ят панисен ҫывӑхӗнче, вӗсен пин-пин ҫаврӑнташӗ (спутник) пурри паллӑ-ҫке-ха, ытларахӑшне телескоппа курма ҫеҫ май пур.

Я знал, что, кроме таких больших планет, как Земля, Юпитер, Марс, Венера, существуют еще сотни других и среди них такие маленькие, что их даже в телескоп трудно разглядеть.

IV // Юрий Артемьев. Сент-Экзюпери Антуан де. Пӗчӗкҫеҫ принц: аллегориллӗ повесть-юмах. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2017. — 64 с.

Ҫӗр чӑмӑрӗ ҫинчи чи шӑрӑх вырӑнсем пурте экватор таврашӗнче.

У экватора находятся самые жаркие страны земного шара —

Ҫӗр чӑмӑрӗ ҫинчи ӑшӑ тӑрӑхӗсем // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Ҫурҫӗр полюсӗ таврашӗнче хӗвел талӑкра пӗртте курӑнмасть, полюс тӗлӗнче ҫур ҫул хушши хӗвел тухмасть.

Около северного полюса солнца не видно круглые сутки, а на самом Полюсе полгода.

Ҫӗрӗн ҫулталӑкри ҫавӑрӑнӑҫӗ // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Кимӗсем таврашӗнче ача-пӑча.

Около лодок ребята.

Кӳлӗ // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Гостиница таврашӗнче ҫӳрерӗм… нумай ҫӳрерӗм…

Help to translate

20. «Ан ӗненӗр ӑна, ан ӗненӗр!..» // Леонид Агаков. Чаковский А. Б. Инҫетри ҫӑлтӑр ҫути: повесть / А. Б. Чаковский ; вырӑсларан Леонид Агаков куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1966. — 275 с.

Эсӗ те Ӗренпур таврашӗнче ҫуралнӑ пулас.

Help to translate

Тулӑх тапхӑр // Влас Паймен. «Тӑван Атӑл». — 1974, 2№ — 50–65 с.