New
Динамометр мӗн чухлӗ кӑтартнине шутласа кӑларма май килтӗр тесен, унӑн хушӑкне пробка хӗстерсе лартмалла, вӑл вара динамометр стрелки чи пысӑк хушӑ куҫса ҫитнӗ вырӑнта тытӑнса юлать.
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Юлашкинчен, пӗр-пӗр паллӑ массӑллӑ шарика ҫип ҫумне ҫыхса, ҫипне динамометрпа пӗрлештерсе ҫавӑрма тытӑнсан, вара динамометр кирек епле массӑнне те, ҫавракӑш радиусӗ кирек епле пулсан та тата ҫавӑрӑннин хисепӗ кирек епле чух та, варринелле туртакан вӑйне пӗлме пулӑшать.
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
ҫакӑнтан ӗнтӗ, урӑхла каласан, ку тӗслӗхре шарсемпе ҫавӑрӑну тӗнӗлӗ хушши шарсен массисемпе тӳрӗ пропорциллӗ; ҫакна виҫсе пӑхни кӑтартса парать.
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Вӑйсен пӗртанлӑхӗнчен ҫакӑн пек пӗртанлӑх тухса тӑрать:
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ҫакӑн пек состояни ӗнтӗ F₁ тата F₂ айккинелле тапакан вӑйсем, кашни шартан ҫипе тивекенскерсем, пӗртан пулсан ҫеҫ пулма пултарать.
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Пысӑк шара ҫавӑрӑну тӗнӗлӗ патне ҫывхартса, машинӑна ҫавӑрнӑ чухне шарсем стержень тӑрӑх куҫмалла мар шайлаштарса лартма пулать.
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Анчах пысӑк массӑн действийӗ вӑйлӑрах пулать, ҫавӑнпа та шарсем пысӑкки еннелле куҫаҫҫӗ.
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Вӗсенчен иккӗшӗ те ҫиппе тивеҫҫӗ.
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Урапасене ҫавӑрма тытӑнсан, пӗрлештернӗ икӗ шарӗ те пысӑкки еннелле куҫма тытӑнаҫҫӗ.
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Вӗсене горизонтальлӗ стержень ҫине центрӗсем ҫавӑрӑну тӗнӗлӗнчен пӗртан инҫӗшӗнче пулмалла вырнаҫтарса лартнӑ.
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Тӗрлӗ массӑллӑ икӗ шара пӗр-пӗринпе ҫиппе пӗрлештернӗ.
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
135 ӳкерчӗкре кӑтартнӑ приборпа варринелле туртакан вӑй пысӑкӑшӗ япала массинчен мӗнле килнине кӑтартса пама пулать.
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Пӗчӗк урапин центрӗнче тӗрлӗ приборсен стерженӗсене лартма ӑрасна йӑва тунӑ.
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Центробежнӑй машинӑна ҫапла тӑваҫҫӗ: хӑма татӑкӗ илеҫҫӗ, ун ҫине вӗҫӗмсӗр чӗнпе пӗрлештернӗ икӗ урапа тӗнӗлне вырнаҫтарса лартнӑ.
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Вӑй, масса тата ҫавӑрӑннин хисепӗ пӗр-пӗринпе ҫыхӑнса тӑни ҫинчен маларах каланине центробежнӑй машина текен машинӑпа тӗрӗслесе пӑхма пулать.
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Татӑлса кайнӑ е арканнӑ самантра пӗр вӑхӑтрах икӗ пӗртан вӑй — варринелле туртакан тата айккинелле тапакан вӑйсем — ҫухалаҫҫӗ те, япала малалла инерципе — малтанхи хушӑра сӗртӗнекен лини тӑрӑх — каять.
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ҫакӑн пирки вара материал арканса каять, ҫипсем татӑлаҫҫӗ, рельссем, валаксем, маховиксем т. ыт. те хуҫӑлса, татӑлса каяҫҫӗ.
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Вара инерцие пула тӳрӗ лини тӑрӑх куҫакан частицӑсене ҫавракӑш тӑрӑх куҫса пыракан тума ҫыпӑҫу вӑйӗ ҫителӗксӗр пулса тӑрать.
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Хӑвӑртлӑх ҫав тери ӳссе кайсан, материал ҫирӗплӗхӗ (унӑн частицисем пӗр-пӗринпе мӗнле вӑйпа ҫыпӑҫса тӑни) айккинелле тапакан вӑйран пӗчӗкрех пулса тӑма пултарать.
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ҫак сӑлтава пула пределран иртекен хӑвӑртлӑхсем ҫавӑрӑнакан япаласене, сӑмахран, турбинӑсене, маховиксене т. ыт. те ҫӗмӗрме пултараҫҫӗ.
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.