New
Вӑл ята ҫапла вуламалла: сантиметр секунда секундӑра (е ҫапла: квадратла секунда ҫине пайланӑ сантиметр) темелле.
1. Тӳрӗ лини тӑрӑх пулакан движени // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Хӑвӑртланнин единицине см/сек² ҫырса кӑтартаҫҫӗ.
1. Тӳрӗ лини тӑрӑх пулакан движени // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Вара ҫав формулӑран ҫакна тупатпӑр:
1. Тӳрӗ лини тӑрӑх пулакан движени // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Хӑвӑртланнин единицине тупас тесен формулӑра числителе единицӑпа тан пӗлтерӗшлӗ тӑвас пулать, урӑхла каласан, тесе шутламалла, вакӑн знаменательне те хӑйӗн единиципе тан пӗлтерӗшлӗ тӑвас пулать, урӑхла каласан, t = 1 сек. тесе йышӑнмалла.
1. Тӳрӗ лини тӑрӑх пулакан движени // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
17. Хӑвӑртланнин единицисем.
1. Тӳрӗ лини тӑрӑх пулакан движени // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Хӑвӑртлӑх вӑл вектор, ҫавӑнпа хӑвӑртлӑх улшӑнни те вектор пулса тӑрать; ҫапла вара, хӑвӑртланни те, хӑвӑртлӑх 1 сек. хушшинче улшӑннипе виҫӗнекенскер, вектор пулса тӑрать.
1. Тӳрӗ лини тӑрӑх пулакан движени // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Хӑвӑртланса улшӑнакан движенисенче, урӑхла каласан, кайранхи хӑвӑртлӑх малтанхи хӑвӑртлӑхран пысӑк шутланакан движенисенче хӑвӑртланнине кӑтартакан число положительнӑй пулать; вӑрахланса улшӑнакан движенисенче, урӑхла каласан, кайранхи хӑвӑртлӑх малтанхинчен пӗчӗкрех шутланакан движенисенче хӑвӑртланнине кӑтартакан число отрицательнӑй пулать.
1. Тӳрӗ лини тӑрӑх пулакан движени // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ҫапла ӗнтӗ, улшӑнакан движенири пуҫламӑшӗнчи хӑвӑртлӑха v саспаллипе, t сек. иртсен пулнӑ хӑвӑртлӑха v саспаллипе, вӑтам хӑвӑртланнине а саспаллипе паллӑ тусан, ҫапла пулать:
1. Тӳрӗ лини тӑрӑх пулакан движени // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Хӑвӑртланни мӗнли ҫинчен хӑвӑртлӑх 1 сек. хушшинче мӗн чухлӗ улшӑнни тӑрӑх калама пулать.
1. Тӳрӗ лини тӑрӑх пулакан движени // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ҫакна асра тытас пулать: хӑвӑртланни вӑл хӑйне уйрӑм величина пулса тӑрать, вӑл хӑвӑртлӑхран та, вӑхӑтран та урӑхла.
1. Тӳрӗ лини тӑрӑх пулакан движени // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Хӑвӑртлӑх улшӑннине тата вӑл улшӑннӑ вӑхӑт хушшине пӗр-пӗринпе танлаштарсан ҫеҫ хӑвӑртланни мӗн иккенне ӑнланса илме пулать, апла та ҫав вӑхӑт хушшинчи вӑтам хӑвӑртланнине анчах пӗлме пулать.
1. Тӳрӗ лини тӑрӑх пулакан движени // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Хӑвӑртлӑх улшӑннине, сӑмахран вӑл 12 см/сек чухлӗ улшӑннине анчах пӗлнипе, хӑвӑртланни мӗн иккенне пӗлме ҫук-ха; тата вӑл мӗнле вӑхӑт хушши улшӑннине пӗлмелле.
1. Тӳрӗ лини тӑрӑх пулакан движени // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ҫак тӗслӗхсенчен ӗнтӗ хӑвӑртланни тенӗ ӑнлав хӑвӑртлӑх тенӗ ӑнлавран сложнӑйрах пулни курӑнать.
1. Тӳрӗ лини тӑрӑх пулакан движени // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Станци патне пыракан поездӑн хӑвӑртлӑхӗ пӗр самантра 15 см/сек пулса 5 минутӑран 5 см/сек пулса тӑнӑ пулсассӑн, ҫав поездӑн вӑтам хӑвӑртланни хӑвӑртланнин единици пулать.
1. Тӳрӗ лини тӑрӑх пулакан движени // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Улшӑнакан движенири пӗр-пӗр точкӑн хӑвӑртлӑхӗ пӗр самантра 35 см/сек пулса тепӗр минутран 71 см/сек пулса тӑнӑ пулсан, вӑтам хӑвӑртланни хӑвӑртланнин единици пулать.
1. Тӳрӗ лини тӑрӑх пулакан движени // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Улшӑнакан движенин вӑтам хӑвӑртланни вӑл хӑвӑртлӑх 1 сек. хушшинче мӗн чухлӗ улшӑннипе виҫӗнекен величина пулса тӑрать.
1. Тӳрӗ лини тӑрӑх пулакан движени // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Чи малтан вӑтам хӑвӑртланни тенӗ ӑнлава кӗртер.
1. Тӳрӗ лини тӑрӑх пулакан движени // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Улшӑнакан движенире хӑвӑртлӑх мӗн чухлӗ хӑвӑрт улшӑннине палӑртса памашкӑн механикӑна хӑйне уйрӑм механикӑлла величина — хӑвӑртланни тенӗскер — кӗртеҫҫӗ.
1. Тӳрӗ лини тӑрӑх пулакан движени // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ҫапла ӗнтӗ, ҫав виҫӗ тӗрлӗ улшӑнакан движенисем пӗр-пӗринчен хӑйсен хӑвӑртлӑхӗсем пуҫламӗшӗнчи нульпе тан пӗлтерӗшрен пуҫласа пӗр минута иртнӗ чухнехи пӗлтерӗше ҫитиччен мӗн чухлӗ хӑвӑрт улшӑннипе уйӑрӑлса тӑраҫҫӗ.
1. Тӳрӗ лини тӑрӑх пулакан движени // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Чугунҫул станцинчен скорӑй, почтовӑй тата товарнӑй поездсем тапранса каяҫҫӗ пулсан, тапранса кайнӑ хыҫҫӑн тепӗр минутӑран вӗсен хӑвӑртлӑхӗсем тӗрлӗ пулса тӑраҫҫӗ.
1. Тӳрӗ лини тӑрӑх пулакан движени // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.