Corpus of the Chuvash language

Мӑйӑхӗ, хулпуҫҫисем ҫинелле усӑнса анса, ҫӳҫ кӑтрисемпе пӗрле хутшӑнса кайнӑ; куҫӗ ҫап-ҫутӑ, ҫӑлтӑр пекех йӑлтӑртатать; кулли тата — хӗвел пӑхнӑ пекех туйӑнать, туршӑн та ҫав!

Усы легли на плечи и смешались с кудрями, очи, как ясные звезды, горят, а улыбка — целое солнце, ей-богу!

Макар Чудра // Хумма Ҫеменӗ, Феодосия Ишетер. Максим Горький. Сочиненисем. Чӑваш АССР государство издательстви, 1953. — 7–19 стр.

Икӗ ҫӑлтӑр ҫакса ҫӳретӗп.

Две звезды имею.

Мӑнтӑрккапа ырханкка // Митта Петӗрӗ. Антон Чехов. Калавсем. Чӑвашгосиздат, 1940. — 11–14 стр.

«Сӳнми ҫӑлтӑр» хайлавне те вӑл арӑмне халалланӑ.

Help to translate

Ыр ҫын хыҫҫӑн пин ҫын утать // Э. Михайлова. «Хӗрлӗ ялав», 2019.10.18

Катерина, пуҫне ҫӗклесе, ҫӑлтӑр сапнӑ пӗлӗт ҫинелле чылайччен пӑхса тӑчӗ.

Катерина, подняв голову, долго смотрела на звездное небо.

40-мӗш сыпӑк // Валентин Урташ. Алексей Мусатов. Стожар. Валентин Урташ куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1951

— Пӑх-ха, анне, мӗн чухлӗ ҫӑлтӑр унта, — терӗ Санька.

— Смотри, мама, вызвездило как, — сказал Санька.

40-мӗш сыпӑк // Валентин Урташ. Алексей Мусатов. Стожар. Валентин Урташ куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1951

Астрономсем вара: «Ҫук, ку ҫӗнӗ ҫӑлтӑр мар, ку ҫав тери авалхи Стожар ҫалтӑрӗсен ушкӑнӗ, анчах халлӗхе эпир хамӑр та вӑл мӗншӗн вӑйлӑ ялкӑшма пуҫланине пӗлейместпӗр», — тейӗҫ.

А астрономы-звездочеты им ответят: «Это не новая звезда, это очень старое созвездие Стожары. Только мы еще сами не понимаем, почему оно так ярко разгорелось».

39-мӗш сыпӑк // Валентин Урташ. Алексей Мусатов. Стожар. Валентин Урташ куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1951

Ҫынсем вара ҫӑлтӑрлӑ тӳпене пӑхсанах «Мӗн ку ҫав тери ҫутӑ ҫунать, сӳнме пӗлмест. Мӗнле ҫӗнӗ ҫӑлтӑр ҫуралчӗ-ши?» теччӗр.

Как посмотрят люди на звездное небо и скажут: «Что это там так ярко горит и не гаснет? Какая такая новая звезда народилась?»

39-мӗш сыпӑк // Валентин Урташ. Алексей Мусатов. Стожар. Валентин Урташ куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1951

Ҫамки ҫинче унӑн шурӑ ҫӑлтӑр пур, сӑмсинчен тимӗр ункӑ янӑ, ҫамки ҫинче вара кӗске ҫӑм пайӑркисем кӑтраланса тӑраҫҫӗ.

В ноздри ему было продето железное кольцо, на лбу курчавились мелкие завитки.

28-мӗш сыпӑк // Валентин Урташ. Алексей Мусатов. Стожар. Валентин Урташ куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1951

Андрей Иваныч яланах: «пирӗн ял телейлӗ, вӑл ҫӑлтӑр ятне йышӑннӑ», тетчӗ.

Андрей Иваныч всегда говорил: «Наша деревня счастливая, у нее имя звездное».

12-мӗш сыпӑк // Валентин Урташ. Алексей Мусатов. Стожар. Валентин Урташ куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1951

Йӑлтӑртатса тӑракан ҫӑлтӑр, пӗлӗте хӑвӑрттӑн ҫурса, тӗттӗмӗн курӑнакан картланчӑк вӑрман йӑрӑмӗ хыҫне ӳкрӗ.

Мерцающая звезда, стремительно прочертив небо, упала за темной зубчатой грядой леса.

12-мӗш сыпӑк // Валентин Урташ. Алексей Мусатов. Стожар. Валентин Урташ куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1951

Вӑл, яланах, пурне те: ҫӑлтӑр ӑҫта ӳкнине те, типӗ ҫырмара ҫӑл хӑҫан тапса тухнине те, Субботински катинче сарлака ватӑ юмана аҫа ҫапса чӗрпеклентерсе хӑварнине те «хӑй куҫӗпе» курнӑ, имӗш.

Всегда и все он видел «своими глазами»: и где упала падучая звезда, и когда пробился родник в овраге, и как молния расщепила кряжистый дуб в Субботинской роще.

8-мӗш сыпӑк // Валентин Урташ. Алексей Мусатов. Стожар. Валентин Урташ куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1951

Санькӑн йӑмӑкӗ, Феня, пӗчӗк ҫивӗтлӗскер, Санька пекех сап-сарӑ ҫӳҫлӗ, ҫӑлтӑр евӗр ылтӑн хуратутлӑ, пӗвӗпе кӑшт лутрарахскер, урай шӑлать.

Санькина сестрица, Феня, с жесткими косичками, такая же, как и Санька, белобрысая, в звездчатых золотых веснушках, только пониже ростом, подметала пол.

2-мӗш сыпӑк // Валентин Урташ. Алексей Мусатов. Стожар. Валентин Урташ куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1951

Ой, тухрӗ ҫӑлтӑр, каҫ саманчӗ Почай ҫине анчӗ.

Ой зийшла зоря, тай вечирняя Над Почаевым стала.

XII сыпӑк // Антал Назул. Куприн, Александр Иванович. Тытӑҫу: повеҫсем; вырӑсларан Антал Назул куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1978. — 3–84 с.

Вӑл хӑй Обломова тыткалама пултарни ҫинчен шухӑшласа пӑхрӗ те, ӑна ҫак власть килӗшрӗ: хускалмасӑр выртакан кӳлле ҫутӑ парса тӑракан ҫӑлтӑр пек пулӗччӗ вӑл Обломовшӑн.

Она мигом взвесила свою власть над ним, и ей нравилась эта роль путеводной звезды, луча света, который она разольет над стоячим озером и отразится в нем.

VIII сыпӑк // Александр Артемьев, Михаил Рубцов. Иван Гончаров. Обломов: роман. Александр Артемьевпа Михаил Рубцов куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1956

Тӳпери пирвайхи ҫӑлтӑр чӗрӗ куҫ пек ҫуттӑн йӑлтӑртатса илет, ҫуртсен чӳречисенче те ҫутӑсем мӗлтлетме пуҫлаҫҫӗ.

На небе ярко сверкнула, как живой глаз, первая звездочка, и в окнах дома замелькали огоньки.

IX сыпӑк // Александр Артемьев, Михаил Рубцов. Иван Гончаров. Обломов: роман. Александр Артемьевпа Михаил Рубцов куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1956

Мӑн аслашшӗсене асӑнса тата ҫавӑн пекех чӑвашсене хӑйсен йӑх-тымарӗсене тупма пулӑшаканне – «Чунҫӳрев» ертӳҫине – чысласа пухӑннисем «Ҫӑлтӑр витӗр ҫул курӑнать» юрра шӑрантарчӗҫ.

Help to translate

«Чунҫӳрев»: ҫулсем такӑр пулччӑр // Евгений Турхан. http://suvargazeta.ru/news/cn-khyparsem/ ... -pulchchar

Унӑн ҫӳлти пайӗнче хӗрлӗ ҫӑлтӑр тата ҫурлапа мӑлатук ӳкернӗ.

Вверху — красная звезда и красные серп и молот.

Вӑтӑрмӗш пай // Галина Матвеева. Яновская, Жозефина Исаковна. Карап ӑсти: повесть; вырӑсларан Г. Матвеева куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2012. — 205 с.

— Ҫапах та эпӗ телейлӗ ҫӑлтӑр айӗнче ҫуралнӑ.

— Но я родился под счастливой звездой.

Вӑтӑрмӗш пай // Галина Матвеева. Яновская, Жозефина Исаковна. Карап ӑсти: повесть; вырӑсларан Г. Матвеева куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2012. — 205 с.

Чӑннипех те телейлӗ ҫӑлтӑр айӗнче ҫуралнӑ вӑл.

Поистине он родился под счастливой звездой!

Вунулттӑмӗш пай // Галина Матвеева. Яновская, Жозефина Исаковна. Карап ӑсти: повесть; вырӑсларан Г. Матвеева куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2012. — 205 с.

Картсем сӗтел ҫине чустаран йӑваласа тунӑ пекех сӗтеклӗн ҫатлата-ҫатлата ӳксе пычӗҫ те сакӑр кӗтеслӗ тӗп-тӗрӗс ҫӑлтӑр пулса тӑчӗҫ.

Карты падали на стол с таким звуком, как будто бы они были сваляны из теста, и укладывались в правильную восьмиконечную звезду.

III сыпӑк // Антал Назул. Куприн, Александр Иванович. Тытӑҫу: повеҫсем; вырӑсларан Антал Назул куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1978. — 3–84 с.