Шырав
Шырав ĕçĕ:
Эпӗ вӑл ҫав «таса ӑслӑлӑха» мӗнле ӑнланни пирки кӑштах иккӗлентӗм, анчах, ӑна манпа ларма кичемлине туйса, шарламасӑрах ирттерсе ятӑм; вӑл ман ҫине темле сивӗтмелле пӑхрӗ, анасласа илчӗ, аллисене хӑйӗн ӗнси хыҫнелле ячӗ, урисене тӑсрӗ, унтан куҫӗсене ӗшенчӗклӗн хупса, ыйхӑ витӗр каланӑ пек мӑкӑртатса илчӗ:
Манӑн университетсем // Леонид Агаков. Горький М. Манӑн университетсем: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 138 с.
Питӗ килӗшни — ӑстаҫӑ пур-ҫук тӗссемпе хавассӑн та ҫепӗҫҫӗн янӑракан тӗрӗллӗ япала тума пӗлни, ҫӗкленӗ тӗррӗн кукрашкисене питӗ хӑвӑрт ӑнланни.
Тӗрлӗрен пирсем тата кавирсем // Валентина Минеева. Минеева В.А. Чӑвашсен эрешлӗ пир-авӑрӗ: кӗнеке-альбом. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2008. — 182 с.
Анчах ҫапла тӑвас вырӑнне хам та халь-халь йӗрсе ярасса анчах туйрӑм эпӗ: хӗрачана питех те шел пулни, тӗрӗслӗх те яланах ҫӗнтермессе ӑнланни (уйрӑмах икӗ ҫын хушшинчи ӗҫсенче ҫапла-ҫке вӑл) чуна ҫурсах ыраттарчӗ, хыткан аяк пӗрчисем те, хӗрачан куҫҫульпе йӗпеннӗ, нӑшӑклатакан сӑмси те, вӑл ман пата ҫапла вирхӗнсе ман ҫума ҫапла тӗршӗнни те чӗрене ҫурчӗ.
Вуннӑмӗш сыпӑк // Олимпиада Таллерова. Криштоф Е.Г. Ҫу уйӑхӗ — экзамен умӗнхи вӑхӑт: повесть. Вырӑсларан О. Таллерова куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1973. — 144 с.
Вӗсем хӑйсем ирӗклӗхре пулнине ӑнланни, вӗсем таса ялавӑн воинӗсем пулса тӑнине ӑнланни салтаксен кӑмӑлӗсене хӑпартнӑ; тӳссе ирттернӗ мӑшкӑлшӑн тавӑрас килни вӗсен чӗрисенче пусмӑрлакансене хирӗҫ хӗҫпе ҫапӑҫас кӑмӑла ҫӗклентерсе пынӑ.
XIV сыпӑк // Григорий Алентей. Джованьоли, Р. Спартак: роман / вырӑсларан Г.Алендей куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1950. — 332 с. — 11–314 с.
Пӗлӳ ӑслӑлӑхӗ икӗ пайран тӑрать: хатӗрленӳ, — ӳт-кӗлетке, кӑмӑл ҫирӗплӗхӗпе ӑс аталанӑвӗ; тӗп, — ҫут ҫанталӑка, тӗнчене тата формулӑсене (вӗсен урлӑ аталанса ӑнтӑлакан матери ҫут ҫанталӑкпа хуҫаланма пуҫлать) тӗпчесе ӑнланни.
Аэлитӑн иккӗмӗш калавӗ // Алексей Леонтьев. Толстой А. Н. Гарин инженер гиперболоичӗ; Аэлита (Марс пӗтмӗшӗ): романсем; Алексей Леонтьев куҫарнӑ. — Шупашкар: Ҫӗнӗ Вӑхӑт, 2014. — 495 с. — 319–494 с.
Анчах та ку нимех те мар, пурнӑҫра паллӑ вырӑнах йышӑнса тӑмасть, чи палли, кирли кунта Прохор Палыч йӑнӑшсене йышӑнни мӗне пӗлтернине, вӗсене мӗнле йышӑнмаллине, хӑҫан йышӑнмаллине тата кам умӗнче йышӑнмаллине ӑнланни, ҫитменнине тӗп-тӗрӗс ӑнланни паллӑ пулса тӑрать; кунсӑр пуҫне тата вӑл ҫак калаҫу хыҫҫӑн хӑйне, хӑй кам иккенне тата вӑл кам пулма пултарнине ӑнланса илни, урӑхла каласан, вӑл хӑйне Недошлепкин пысӑк хак панӑ пекех хаклани паллӑ вырӑн йышӑнса тӑрать.
1 // Леонид Агаков. Троепольский, Г. Н. (1905-1995). Вунҫиччӗмӗш Прохор тата ыттисем: (агроном ҫырса пынисем). [Л. Я. Агаков куҫарнӑ]. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955. — 132 с. — 41–83 с.
Унран вӑл материала мӗнле ӑнланни тата ҫав ыйту пирки мӗн шухӑшлани ҫинчен ыйтсан, вӑл ҫапла каланӑ:Когда у него спросили, как он усвоил материал и что думает по этому вопросу, он сказал:
Вунҫиччӗмӗш прохор, шуҫ ӑстисен королӗ // Леонид Агаков. Троепольский, Г. Н. (1905-1995). Вунҫиччӗмӗш Прохор тата ыттисем: (агроном ҫырса пынисем). [Л. Я. Агаков куҫарнӑ]. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955. — 132 с. — 41–83 с.
Наукӑсем валли, вӑл вӗсене епле ӑнланни тӑрӑх калас-тӑк, унӑн пултарулӑхӗн вуннӑмӗш пайӗ ҫеҫ кирлӗ.Науки, как он понимал их, не занимали десятой доли его способностей.
ХLIV сыпӑк // Иван Тенюшев. Толстой Л.Н. Ача чухнехи тата ҫамрӑклӑхпа яш ӗмӗр: повеҫсем; И. Тенюшев куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955. — 288 с.
— Вӑл ӑнланни ӑҫтан курӑнать-ха? — чунтанах тӗлӗнсе ыйтать Володин.— А из чего это видно, что он понял? — с искренним недоумением произносит Володин.
49 // Леонид Агаков. Вигдорова Ф.А. Пурнӑҫ ҫулӗ: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1956. — 484 с.
Король ман ҫине мӗнле пӑхса илни тӑрӑхах эпӗ вӑл та ҫакна пӗлни мӗн тери хаклӑ япала пулнине ӑнланни сисӗнчӗ.И по тому, каким взглядом ответил мне Король, было ясно, что и он понимает значение этого открытия.
34 // Леонид Агаков. Вигдорова Ф.А. Пурнӑҫ ҫулӗ: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1956. — 484 с.
Акӑ вӑл, ыйтӑва шкул ачилле ӑнланни!
16 // Петр Львов, Георгий Ефимов. Шуртаков С.И. Ҫаврӑннӑ юрату. Повеҫпе калавсем. Вырӑсларан куҫарнӑ — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1977. — 190 с. — 3–180 с.
— Ӑнланни, Витя, кирлех те мар, — кӳренсе тутине ҫӑт тытать Маринка.— А это, Витя, и не обязательно, — Маринка обиженно поджимает губы.
13 // Петр Львов, Георгий Ефимов. Шуртаков С.И. Ҫаврӑннӑ юрату. Повеҫпе калавсем. Вырӑсларан куҫарнӑ — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1977. — 190 с. — 3–180 с.
Вӗсем тӗрлӗ ҫынсем, воспитани пӗр пек илмен, пурнӑҫ ҫине пӑхни, пурнӑҫа ӑнланни пӗр пек мар.Люди они оказались уж очень разные, разное воспитание, разные взгляды, разный подход к жизни.
Пан Тюхинпа пан Телеев // Михаил Рубцов. Полевой Б.Н. Эпир — совет ҫыннисем: калавсем. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1951. — 338 с. — 230–248 с.
«Фрейлейн, куҫарса парӑр, тархасшӑн, коллегӑна, хӗҫпӑшалсӑр тӑшман пирӗншӗн текех тӑшман мар, тейӗр, ҫӗнӗ Германире паттӑрлӑха тата ҫар чысне интернационалла ӑнланни ҫинчен те куҫарса парӑр, эпӗ, э-э-э, гарнизон начальникӗн помощникӗ, профессийӗм летчик, унпа пӗр бокал эрех ӗҫме те хавас пулнӑ пулӑттӑм.
Эпир — совет ҫыннисем // Георгий Ефимов. Полевой Б.Н. Эпир — совет ҫыннисем: калавсем. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1951. — 338 с. — 127–144 с.
Чӑнах ӗнтӗ, вӑл ӑна чылай вӑхӑт хушши, урок пӗтичченех, шутларӗ, мӗншӗн тесен задачи вӑрӑм та йывӑрччӗ, анчах та ӑна никам та вӑрттӑн каласа памарӗ, хӑех лайӑх ӑнланни курӑнчӗ.Правда, решал он ее долго, до конца урока, потому что задача была длинная и довольно трудная.
Виҫҫӗмӗш сыпӑк // Наум Любимов. Носов Н.Н. Витя Малеев шкулта тата килте: повесть; Н.Любимов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1953. — 202 с.
Ҫавӑн пекех ҫӗнӗ тӳрлетӳсен хушшинче «халӑхра чӑваш чӗлхин статусне ҫӗклемеллине» палӑртса хӑварнӑ, хаклӑхсен хушшине «гражданла общество», «правӑсене ӑнланни» тата «Раҫҫей Федерацийӗ - чӑннипех демократла, цивилизациллӗ тата федеративлӑ патшалӑх» текен сӑмах ҫаврӑнӑшӗсене хушнӑ.
Ӑҫта пурӑнассине нацие хӑйне суйлама паракан правӑна ЧНК уставне кӗртнӗ // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах
Тӑван ҫӗршывӑмӑр умӗнче хӑйсен тивӗҫне ӑнланни, хӑйсене панӑ машинӑшӑн ответлӑ пулнине туйса илни, вӗҫевре ялан пулма пултаракан хӑрушлӑх ҫак ҫынсене хӑюллӑ тата сӑпайлӑ пулма хӑнӑхтарса ҫитернӗ темелле.
Вуннӑмӗш сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ. Водопьянов М.В. Валерий Чкалов: повесть; Куҫма Чулкаҫ куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1959. — 214 с.
Кирлинчен ытларах ӑнланни — сиенлӗ.
II сыпӑк // Леонид Агаков. Горький М. Артамоновсем: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955. — 300 с.
Вӗсене пӗр-пӗрне ӑнланни, иккӗшин хушшинчи туслӑх ҫыхӑнтарса тӑни ҫав туслӑха вара пӗр-пӗрне темле уҫҫӑн хирӗҫлесе калаҫни те пӑсман.
Вунпиллӗкмӗш сыпӑк // Петр Золотов. Ажаев, В. Н. Мускавран инҫетре: роман / вырӑсларан П.Золотов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1953. — 242 с.
Дисциплинӑпа унӑн условийӗ — субординация аслисемпе пӑхӑнаканнисем пӗр-пӗрин хушшинче вӑл кирлӗ иккенне ӑнланни ҫинче никӗсленсе тӑнисӗр пуҫне, пӑхӑнаканнисем асли опытлӑрах иккенне, вӑл ҫар ӗҫӗнче хисепе тивӗҫ ҫын иккенне е тата мораль тӗлӗшӗнчен хӑйсенчен ҫӳлерех тӑнине йышӑнни ҫинче никӗсленсе тӑрать пулсан, вӑл законпа ҫирӗплетнӗ ытти тӗрлӗ хутшӑнусем пекех, кӑмӑла килмелле япала ҫеҫ; анчах та дисциплина тени, пирӗн вӑл час та часах ҫапла пулать, ӑнсӑртлӑх е укҫа-тенкӗ принципӗ ҫинче никӗсленсе тӑрать пулсан вара, — вӑл яланах, пӗр енчен пурнӑҫланасси патне, тепӗр енчен — вӑрттӑн ӑмсанассипе тарӑхасси патне илсе пырать, вара массӑсене пӗр ҫӗре пӗтӗҫтерес ӗҫре усӑ кӳрес вырӑнне вӑл сиен кӑна кӳрет.
15 // Василий Алагер, Стихван Шавли. Толстой Л.Н. Севастополь калавӗсем: калавсем. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 238 с.