Corpus of the Chuvash language

Шырав

Шырав ĕçĕ:

япаласем (тĕпĕ: япала) more information about the word form can be found here.
Ҫав хитре япаласем ун аллинче пулаҫҫех!.

Help to translate

Хула пӑтӑрмахӗ // Михаил Сунтал. Сунтал Михаил. Ҫӑтмах. Фантастикӑллӑ повесть. Шупашкар, 2009. — 120 с.

Юшкӑнӗ те, шывӗ те питӗ чӗрӗ япаласем мӗн.

Help to translate

Халӑх вӑйӗ // Михаил Сунтал. Сунтал Михаил. Ҫӑтмах. Фантастикӑллӑ повесть. Шупашкар, 2009. — 120 с.

Паллӑ, ҫӑл куҫри шыв та, унтан сирпӗнсе тухнӑ юшкӑн та питӗ сиплӗ, тулӑхлӑ япаласем.

Help to translate

Пурнӑҫ йывӑҫҫи // Михаил Сунтал. Сунтал Михаил. Ҫӑтмах. Фантастикӑллӑ повесть. Шупашкар, 2009. — 120 с.

Сивӗ тундрӑра, ӗмӗрхи шӑн ҫинче япаласем начар ҫӗреҫҫӗ, ҫавӑнпа ӳсентӑран юлашкийӗсем унта ҫӗрмесӗр выртаҫҫӗ.

В холодной тундре на вечной мерзлоте гниение происходит слабо, и растительные остатки сохраняются не перегнившими.

Ҫутҫанталӑк зонисем // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Кашни ҫулах ҫӗр айӗнче ҫӗнӗрен-ҫӗнӗ усӑллӑ япаласем тупса пыраҫҫӗ.

Каждый год совершаются новые открытия полезных ископаемых.

Ҫӗр айӗнчи пурлӑхсем // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Ҫӗр айӗнчен усӑллӑ япаласем ытларах кӑларакан вырӑнсене контурлӑ карта ҫинче паллӑсемпе кӑтартӑр.

Обозначьте значками главнейшие места добычи полезных ископаемых.

Магнитогорск // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Аяла ансан, эпир ансӑр та тӑвӑр урама кӗрсе кайрӑмӑр; япаласем тиенӗ икӗ ашак унта тӗл пулсан, пӗр-пӗринчен аран анчах иртсе кайма пултараҫҫӗ.

Спустившись вниз, мы вышли в улицу, такую узкую и тесную, что два вьючных осла едва-едва могли бы тут разойтись.

Кавказ тӑвӗсем хушшинче // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Пушӑ хирсен зонинче ҫӗр айӗнче усӑллӑ япаласем ӑҫта пуррине карта тӑрӑх пӑхса пӗлӗр те вӗсене контурлӑ карта ҫине ӳкерӗр.

Проследите по карте местонахождение полезных ископаемых в зоне пустынь и обозначьте их на контурной карте.

Пушӑ хирсен зонинче промышленность епле аталанса пырать // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Ҫанталӑк кунта пит уяр, час-часах нимӗнле пӗлӗт те пулмасть, ҫавӑнпа та ҫуллахи кунта хӗрсе кайнӑ япаласем ҫӗрле хӑвӑртах сивӗнсе каяҫҫӗ.

Небо здесь чаще всего безоблачное, и потому сильно нагретые за летний день предметы ночью быстро охлаждаются.

Пушӑ хирсенчи ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Хӑйӑр, чулсем, металран тунӑ япаласем алӑпа тытма ҫук хӗрсе каяҫҫӗ.

Песок, камни, металлические предметы так накаляются, что обжигают руки.

Пушӑ хирсенчи ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Типӗ ҫеҫенхирсенчи ҫӗр айӗнче пӑхӑр, цинк, свинец руди тата хаклӑ йышши ытти япаласем те нумай тупнӑ.

Огромные запасы медных, цинковых, свинцовых руд и других ценнейших ископаемых открыты в недрах сухих степей.

Ҫӗр айӗнчи усӑллӑ япаласемпе промышленность // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Социализмлӑ хуҫалӑхӑн строителӗсем ҫине тӑрсах тӑрӑшса ӗҫленипе ҫӗр айӗнче усӑллӑ япаласем тупнӑ вырӑнсенче пушӑ ҫеҫенхир чӗрӗлсе кайрӗ.

Оживились пустынные степи там, где благодаря упорному труду строителей социалистического хозяйства вскрылись земные недра их.

Ҫӗр айӗнчи усӑллӑ япаласемпе промышленность // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Унта тата ҫӗр айӗнчен кӑларакан пит кирлӗ усӑллӑ япаласем пур — нимрен ытла ҫӗркӑмрӑк тата тимер руди пит нумай.

В ее недрах залегают и важные полезные ископаемые — особенно много каменного угля и железной руды.

Ҫӗр айӗнчен кӑларакан усӑллӑ япаласемпе промышленность // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Канал тӑрӑх ҫурҫӗртен пирӗн Совет Союзӗнчи тӗрлӗ вырӑнсене ак ҫак япаласем каяҫҫӗ: вӑрман, пулӑ, ҫӗре ҫӗнетмелли удобренисем, строительство материалӗсем, ҫурҫӗрелле — тырӑ, нефть, тӑвар, пурӑнӑҫра тыткалама кирлӗ тӗрлӗ таварсем каяҫҫӗ.

По каналу идут с севера в различные места нашего Союза: лес, рыба, удобрительные вещества, строительные материалы, а на север: хлеб, нефть, соль, различные товары широкого потребления.

Сталин ячӗпе тӑракан Шурӑ тинӗс — Балтика каналӗ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Кунта ҫӗр айӗнчен тупакан усӑллӑ япаласем те темӗн чухлех.

Среди полезных ископаемых есть железные и медные руды, золото, удобрения для полей.

Сталин ячӗпе тӑракан Шурӑ тинӗс — Балтика каналӗ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Ҫӗр айӗнче ҫак усӑллӑ япаласем ӑҫта тупӑннине ССР Союзӗн картти ҫинче шыраса тупӑр: Кузнецк бассейнӗнчи ҫӗркӑмрӑкӗ ӑҫтине (Новосибирскран кӑнтӑр-хӗвелтухӑҫ енче), нефть ӑҫтине (Печора шывӗн юппи таврашӗнче тата Урал тӑвӗсен хӗвеланӑҫ енчи тайлӑкӗнче), ылттӑн (Лена шывӗ ҫинче тата унӑн Алдан ятлӑ юппи ҫинче).

Найдите на карте СССР, где залегают следующие полезные ископаемые: каменный уголь Кузнецкого бассейна (на юго-восток от Новосибирска), нефть (на притоке реки Печоры и на западном склоне Уральских гор), золото (на реке Лене и на ее притоке Алдане).

Тайган ҫӗр айӗнчи усӑллӑ япалисем // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Октябрьти социализмлӑ Аслӑ революциччен тайгара ҫӗр айӗнче мӗнле усӑллӑ япаласем пуррине сахал тӗпченӗ.

До последнего времени полезные ископаемые тайги были мало изучены.

Тайган ҫӗр айӗнчи усӑллӑ япалисем // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Вӗсем вӑрман каснӑ вырӑнсене тата ҫӗр айӗнчен тӗрлӗрен усӑллӑ япаласем чавса кӑларакан вырӑнсене ларнӑ.

Они проникают в местах разработок леса и различных полезных ископаемых.

Тайгара пурӑнакан халӑх // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Сапах та халех паллӑ: Совет Союзӗн социализмлӑ хуҫалӑхне валли тундрӑра ҫӗр айӗнчен пит кирлӗ усӑллӑ япаласем тупма пулать.

Но уже и сейчас ясно, что тундра может дать социалистическому хозяйству СССР очень важные полезные ископаемые.

Тундрӑри ҫӗр айӗнчи усӑллӑ япаласене тӗпчесе пӗлесси тата вӗсене кӑларасси // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Тӗрлӗ ҫӗрте тата ҫӗркӑмрӑк, графит, нефть тата ҫӗр айӗнче урӑх йышши усӑллӑ япаласем те тупнӑ.

В различных местах найдены уголь, нефть, графит и другие полезные ископаемые.

Ҫурҫӗрти тинӗс ҫулӗ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Страницăсем:

Menu

 

Statistics

...more detailed