Corpus of the Chuvash language

Ачасем этемӗн пурнӑҫӗнче ҫӑкӑр пӗлтерӗшӗ ҫинчен нумай ҫӗнӗ те интереслӗ япаласем пӗлнӗ.

Дети узнали много нового и интересного о значении хлеба в жизни человека.

Октябрӗн 16-мӗшӗ - Ҫӑкӑр кунӗ // Ҫутӑ ҫул. https://sutasul.ru/articles/yal-khu-al-k ... un-3481789

Катя Гурьяноваран курӑксенчен хӑй пуҫтарнӑ чей тата ЕГЭ хатӗрленмелли пособисем, Клара Семеноваран пахча ҫимӗҫсем, Ирина Семеноваран пӗҫернӗ апатсем, Елена Павловаран илемлӗ картинӑсем, Ираидапа Мария Степановасенчен ҫӳҫ валли аксессуарсем, Наталья Ковальцоваран чилеке шӑпӑрсем, Ирина Андрееваран ҫыхнӑ япаласем - ҫаксем пурте пухмача 10 000 тенкӗ илсе килнӗ.

Авторский чай из трав и учебные пособия для подготовки к ЕГЭ от Кати Гурьяновой, овощи от Клары Семёновой и выпечка от Ирины Семёновой, красивые картины от Елены Павловой, аксессуары для волос от Ираиды и Марии Степановой, чилиговые веники от Натальи Ковальцовой, вязаные изделия Ирины Андреевой- всё это принесло в копилку 10 000 рублей .

Ыркӑмӑллӑх ярмӑркки пулнӑ // Ҫутӑ ҫул. https://sutasul.ru/articles/obshchestvo/ ... ln-3477279

Ярмӑрккӑра тулӑ, урпа, какай, ассортиментпа пыл тата ытти нумай япаласем туянма пулнӑ.

На ярмарке можно было приобрести пшеницу, ячмень, свежее мясо в ассортименте, мёд и многое другое.

Республика кунӗнче ярмӑрккӑ иртнӗ // Ҫутӑ ҫул. https://sutasul.ru/articles/yal-khu-al-k ... tn-3475809

Ситексем госпитале посылкӑсем, минтерсем, ӑшӑ япаласем, супӑнь, кӗнекесем, хӳтӗлекен кремсем, костыльсем, туясем, памперссем, апат-ҫимӗҫ пуҫтарнӑ.

Малоседяковцы для посылок и для отправки в госпиталь собрали простыни, наволочки, теплые вещи, мыло, книги, защитные кремы, костыли, трости, памперсы, продукты.

Пӗрле ытларах тума пултаратпӑр // Галина ВАРИКОВА. https://sutasul.ru/articles/obshchestvo/ ... -r-3475759

Ачасем йытӑ ҫинчен презентаци пӑхнӑ, шанчӑклӑ тус ҫинчен нумай интереслӗ япаласем пӗлнӗ.

Ребята посмотрели презентацию о собаке, узнали много интересного о верном друге человека.

Эколята - ҫамрӑк ҫутҫанталӑк хӳтӗлевҫисем // Ҫутӑ ҫул. https://sutasul.ru/articles/ekologi/2023 ... em-3468890

Хуппине сӳнӗ туратсенчен вазӑсем, коробкӑсем, ҫӑкӑр савӑчӗсем тата ытти пысӑках мар япаласем ҫыхма пулать.

Из очищенных веток плетутся вазочки, коробочки, хлебницы и другие небольшие изделия.

Алӑсене ӗҫ – чуна савӑнӑҫ // Галина ВАРИКОВА. https://sutasul.ru/articles/obshchestvo/ ... -n-3468717

Пӗр хӑваран йӑлари пысӑк япаласем, хӳмесем, пысӑк калӑпӑш карҫынккасем, тӗрлӗрен сӗтел-пукансем тӑваҫҫӗ.

Из цельной лозы создаются крупные предметы быта, такие как заборчики, корзины больших размеров, различная мебель.

Алӑсене ӗҫ – чуна савӑнӑҫ // Галина ВАРИКОВА. https://sutasul.ru/articles/obshchestvo/ ... -n-3468717

Пӗчӗк тата пысӑк япаласем туянӑр, уйрӑмах - кил валли техника.

Удачны будут мелкие и крупные покупки, особенно техники для дома.

39-мӗш эрнери гороскоп // Софья Савнеш. Чӑваш халӑх сайчӗ

Ку вӑхӑт куҫман пурлӑхпа ҫыхӑннӑ ыйтусене татса пама, пысӑк япаласем туянма ӑнӑҫлӑ.

Время благоприятно для совершения сделок с недвижимостью и крупных покупок.

39-мӗш эрнери гороскоп // Софья Савнеш. Чӑваш халӑх сайчӗ

Сывлӑм вӑл нӳрӗ сывлӑш сивӗннӗ япаласем ҫумне сӗртӗнсен пулать.

Роса образуется, когда влажный воздух касается остывших предметов.

Ҫанталӑк ҫинчен мӗн пӗлмелле // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Ҫӗртен ҫӳлелле ывӑтса янӑ япаласем вӗҫсе каймаҫҫӗ, ҫӗр ҫинех ӳкеҫҫӗ.

Предметы, брошенные с земли, не улетают вверх, а падают на землю.

Ҫӗрӗн формипе пысӑкӑшӗ // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Сарлака шыв тӑрӑх пассажир парохочӗсем ирӗккӗн ҫӳреҫҫӗ, сулӑсем юхаҫҫӗ; темиҫе пин пысӑк кимӗсемпе пӗчӗк кимӗсем тӗрлӗрен япаласем — нефть, вӑрман, тӑвар, пулӑ, тырӑ турттараҫҫӗ.

По широкому простору реки свободно идут большие пассажирские пароходы, плывут плоты, тысячи больших и малых судов перевозят разнообразные грузы — нефть, лес, соль, рыбу, хлеб.

Пысӑк юханшыв // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Тусем ҫинче ҫулсем сӗвек енсемпе пыраҫҫӗ, вӗсем кукӑр-макӑр; тусем хушшинчи ҫулсемпе йывӑр япаласем турттарма пит кансӗр.

Дороги в горах устраивают извилинами по пологим склонам; перевозка груза в горах требует больших усилий.

Ҫӗр ҫийӗпе тӗрлӗрен усӑ кураҫҫӗ // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Ҫулсем тӳрем вырӑнсенче тикӗс; вӗсемпе тӗрлӗ япаласем турттарма ҫӑмӑл.

Дороги на равнине ровные; по ним легко перевозить грузы.

Ҫӗр ҫийӗпе тӗрлӗрен усӑ кураҫҫӗ // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Вырӑнти япаласем ыттисем те план ҫинче ӑҫта ӳкнине ҫапла майпах тупма пулать.

Так на плане можно найти и все другие предметы, которые видны на местности.

Пӗр-пӗр вырӑнӑн планӗ // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Халь ӗнтӗ хӑвӑр таврари япаласем те план ҫинче ӑҫта ӳкнине тупма йывӑр мар.

Теперь нетрудно найти на плане и те предметы, которые видны на местности.

Пӗр-пӗр вырӑнӑн планӗ // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Плана тӗрӗс тытнӑ пулсан, план ҫине ӳкернӗ япаласен паллисем вырӑнти япаласем ларнӑ пекех лараҫҫӗ.

Когда план правильно установлен, то обозначенные на плане предметы будут расположены так же, как и предметы на местности.

Пӗр-пӗр вырӑнӑн планӗ // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

План ҫине япаласем мӗнле курӑннине ӳкермеҫҫӗ, вӗсем ҫӗр ҫинче мӗнле вырӑн йышӑнса тӑнине, вӗсен мӗлкине анчах ӳкереҫҫӗ.

На плане изображается не общий вид предметов на местности, а только их очертания, только то место, какое предметы занимают на земле.

Пӗр-пӗр вырӑнӑн планӗ // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Кунсӑр пуҫне тата унти япаласем пӗр-пӗринчен хӑш енче тӑнине те, вӗсем пӗр-пӗринчен мӗн таран аякра тӑнине те пӗлме пулать.

Можно также узнать, в каком именно направлении и на каком расстоянии друг от друга находятся отдельные предметы.

Япалан кӗлеткипе планӗ // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Анчах самолет ҫинчен ӳкернӗ ӳкерчӗк ҫинче япаласен ҫӳлти пайӗсем тата ҫав япаласем йышӑнса тӑракан вырӑн ҫеҫ курӑнать.

Но на снимке с самолета видны только верхние части предметов и место, какое они занимают.

Япалан кӗлеткипе планӗ // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.