Шырав
Шырав ĕçĕ:
Вӑл калама ҫук вӑйлӑ критик пулнӑ, материализмла эстетикӑна ҫӳлти шая хӑпартнӑ, унӑн тӗп принципӗсене Гоголь тапхӑрӗнчи литературӑн произведенийӗсене тӗпчесе ҫирӗплетсе панӑ.
«Мӗн тумалла?» роман ҫинчен // Николай Сандров, Владимир Садай. Чернышевский, Николай Гаврилович. Мӗн тумалла?: роман; вырӑсларан Николай Сандров, Владимир Садай куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1957. — 485–495 с.
Н. Г. Чернышевский, мӗн ҫамрӑкранпах В. Г., Белинский шухӑшӗсене кӑмӑлланӑскер, хӑйӗн критикӑлла ӗҫӗсенче материализмла эстетикӑна малалла аталантарнӑ, Белинскин вырӑс литературинчи чаплӑ вырӑнне кӑтартса панӑ.
«Мӗн тумалла?» роман ҫинчен // Николай Сандров, Владимир Садай. Чернышевский, Николай Гаврилович. Мӗн тумалла?: роман; вырӑсларан Николай Сандров, Владимир Садай куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1957. — 485–495 с.
Хӑйӗн чапа тухнӑ критикӑлла статьисенче Чернышевскнй вырӑс литературин обществӑри вырӑнне, унӑн прогрессивлӑ характерне, демократилле идеалне, реализмне кӑтартса панӑ; вӑл Пушкин, Гоголь, Салтыков-Щедрин, Некрасов тата ыт.
«Мӗн тумалла?» роман ҫинчен // Николай Сандров, Владимир Садай. Чернышевский, Николай Гаврилович. Мӗн тумалла?: роман; вырӑсларан Николай Сандров, Владимир Садай куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1957. — 485–495 с.
Аслӑ критик искусство содержанийӗпе форми пӗр-пӗринпе тачӑ ҫыхӑнса тӑнине, вӗсем уйрӑлми пӗрлӗх пулнине, содержани ӗҫе татса паракан вырӑнта тӑнине, ҫав вӑхӑтрах форма та искусствӑн питех те кирлӗ элеменчӗ пулнине кӑтартса панӑ.
«Мӗн тумалла?» роман ҫинчен // Николай Сандров, Владимир Садай. Чернышевский, Николай Гаврилович. Мӗн тумалла?: роман; вырӑсларан Николай Сандров, Владимир Садай куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1957. — 485–495 с.
Хӑйӗн питех те паха критикӑлла произведенийӗсенче («Об эстетическом отношении искусства к действительности» (1855 ҫ.), «Очерки гоголевского периода русской литературы» (1855 — 1856 ҫҫ), т. ыт.) Чернышевский материализмла эстетика принципӗсене аталантарнӑ, искусство пурнӑҫпа тачӑ ҫыхӑнса тӑнине сӑлтавласа панӑ.
«Мӗн тумалла?» роман ҫинчен // Николай Сандров, Владимир Садай. Чернышевский, Николай Гаврилович. Мӗн тумалла?: роман; вырӑсларан Николай Сандров, Владимир Садай куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1957. — 485–495 с.
Ҫынсене расӑсем ҫине уйӑрнине хирӗҫлесе, вӑл вӗсене нацилле тата социалла паллӑсем тӑрӑх уйӑрма кирлине кӑтартса панӑ, эксплуататорсене хирӗҫ пыракан кӗрешӳре мӗнпур ҫӗршывсенчи ӗҫ-ҫыннисен интересӗсем пӗр пек, тесе вӗрентнӗ.
«Мӗн тумалла?» роман ҫинчен // Николай Сандров, Владимир Садай. Чернышевский, Николай Гаврилович. Мӗн тумалла?: роман; вырӑсларан Николай Сандров, Владимир Садай куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1957. — 485–495 с.
Тӗнче материрен пулнӑ, тӗнче материллӗ тесе вӗрентсе, вӑл идеалистла теорисене ним хӗрхенмесӗр аркатнӑ, Гегель философийӗн абстракцилле положенийӗсене тӑрӑ шыв ҫине кӑларнӑ, вӗсем пурнӑҫран уйрӑлса тӑнине яр-уҫҫӑн кӑтартса панӑ.
«Мӗн тумалла?» роман ҫинчен // Николай Сандров, Владимир Садай. Чернышевский, Николай Гаврилович. Мӗн тумалла?: роман; вырӑсларан Николай Сандров, Владимир Садай куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1957. — 485–495 с.
«Антрологический принцип в философии» ятлӑ произведенийӗнче Чернышевский ҫутҫанталӑкпа этем ҫинчен материалистла ҫырса панӑ.
«Мӗн тумалла?» роман ҫинчен // Николай Сандров, Владимир Садай. Чернышевский, Николай Гаврилович. Мӗн тумалла?: роман; вырӑсларан Николай Сандров, Владимир Садай куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1957. — 485–495 с.
1889 ҫулта ҫеҫ Чернышевские, йывӑр чирлесе ӳкнӗскере, хӑй ҫуралнӑ ҫӗршыва — Саратова таврӑнма ирӗк панӑ, Саратовра вӑл пӗтӗмпе те тӑватӑ уйӑха яхӑн кӑна пурӑннӑ.
«Мӗн тумалла?» роман ҫинчен // Николай Сандров, Владимир Садай. Чернышевский, Николай Гаврилович. Мӗн тумалла?: роман; вырӑсларан Николай Сандров, Владимир Садай куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1957. — 485–495 с.
Тӗрлӗ элекҫӗсем 113 донос ҫырса панӑ.
«Мӗн тумалла?» роман ҫинчен // Николай Сандров, Владимир Садай. Чернышевский, Николай Гаврилович. Мӗн тумалла?: роман; вырӑсларан Николай Сандров, Владимир Садай куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1957. — 485–495 с.
Реформа панӑ «ирӗкӗн» киревсӗрлӗхне тӑрӑ шыв ҫине кӑларса, вӑл хӑйӗн «Адрессӗр ҫырӑвӗсенче» ҫакӑн пек каланӑ: «Крепӑсла хресченсене тем пек хытӑ улталаҫҫӗ тата тӗрлӗ майпа пусараҫҫӗ пулин те, вӗсем урӑх ирӗке, чӑн-чӑн ирӗке кӗтме кирлине ӗненсе пурӑнаҫҫӗ», тенӗ.
«Мӗн тумалла?» роман ҫинчен // Николай Сандров, Владимир Садай. Чернышевский, Николай Гаврилович. Мӗн тумалла?: роман; вырӑсларан Николай Сандров, Владимир Садай куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1957. — 485–495 с.
Экзаменсене тӗлӗнмелле лайӑх панӑ.
«Мӗн тумалла?» роман ҫинчен // Николай Сандров, Владимир Садай. Чернышевский, Николай Гаврилович. Мӗн тумалла?: роман; вырӑсларан Николай Сандров, Владимир Садай куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1957. — 485–495 с.
Тавах, Мосолов; вӑл паҫӑр чӳрече патне кайса тӑнӑ ҫамрӑк панӑ шыва илчӗ, — куратӑр-и, мӗнле вӗрентсе пӗтернӗ эпӗ ӑна, пурне те малтанах пӗлет.
XXII // Николай Сандров, Владимир Садай. Чернышевский, Николай Гаврилович. Мӗн тумалла?: роман; вырӑсларан Николай Сандров, Владимир Садай куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1957. — 495 с.
Эсир ӑна ман пирки хӑвӑр ун ҫинчен каласа кӑтартнин пинмӗш пайне каласа панӑ пулсан та…Если вы говорили ему обо мне хоть с тысячною долею того восторга, как мне о нем, то конечно…
XIX // Николай Сандров, Владимир Садай. Чернышевский, Николай Гаврилович. Мӗн тумалла?: роман; вырӑсларан Николай Сандров, Владимир Садай куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1957. — 495 с.
Ҫутҫанталӑк хӗрарӑма пысӑк, пурне те шухӑшласа тупма, курма пултаракан ӑс панӑ!Каким верным, сильным, проницательным умом одарена женщина от природы!
XVIII // Николай Сандров, Владимир Садай. Чернышевский, Николай Гаврилович. Мӗн тумалла?: роман; вырӑсларан Николай Сандров, Владимир Садай куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1957. — 495 с.
Акӑ мӗн: Лотер мистерпа заводра пултӑм, унта ӑна тем ӑнлантарса панӑ чух асӑрхамасӑр алла винт ҫине хунӑ, винт вара ҫаврӑнса кайнӑ та ҫанӑ витӗр алла чӗрсе илчӗ.
XVI // Николай Сандров, Владимир Садай. Чернышевский, Николай Гаврилович. Мӗн тумалла?: роман; вырӑсларан Николай Сандров, Владимир Садай куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1957. — 495 с.
Вӑл хӑйне чееленме пӗлекенсем тата ҫӗтӗк-ҫурӑк чухӑнсем нумай улталанине курма пуҫланӑ, ҫитменнине тата пулӑшма тивӗҫлӗ, укҫана тыткалама пӗлекен ҫынсене те ҫав панӑ укҫа нихҫан та тенӗ пекех ҫителӗклӗ усӑ паман: вӑхӑтлӑха нушаран хӑтарать те, тепӗр ҫур ҫултан, ҫулталӑкран ҫав ҫынсем каллех нушана кӗрсе ӳкеҫҫӗ, Катерина Васильевна ҫакна та курнӑ.
VIII // Николай Сандров, Владимир Садай. Чернышевский, Николай Гаврилович. Мӗн тумалла?: роман; вырӑсларан Николай Сандров, Владимир Садай куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1957. — 495 с.
Ашшӗ ӑна булавкӑсем илме укҫа чылаях панӑ, вӑл вара, ытти пур ырӑ хӗрарӑмсем пекех, чухӑн ҫынсене пулӑшнӑ.Отец давал ей довольно много денег на булавки, она, как и всякая добрая женщина, помогала бедным.
VIII // Николай Сандров, Владимир Садай. Чернышевский, Николай Гаврилович. Мӗн тумалла?: роман; вырӑсларан Николай Сандров, Владимир Садай куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1957. — 495 с.
Вӑл хӑйӗнчен хӑй ҫакна мӗншӗн туни ҫинчен ыйтнӑ: паллах, хӑйне Кирсанов Соловцовра нимле ҫитменлӗх те тупма пултарайманни ҫинчен кӑтартса панӑ ӗнтӗ.
VII // Николай Сандров, Владимир Садай. Чернышевский, Николай Гаврилович. Мӗн тумалла?: роман; вырӑсларан Николай Сандров, Владимир Садай куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1957. — 495 с.
Кирсанов темле-темле ӑнланмалла мар япаласем каласа панӑ май, куҫӗсене мӑчлаттарса тӑнӑ, унтан чирлӗ ҫын выртакан пӳлӗмрен инҫетри зала тухнӑ та ҫапла йышӑннӑ: морфие вӗлерме кирлӗ чухлех памалла та чирлӗ ҫынна асапран хӑтармалла.
VI // Николай Сандров, Владимир Садай. Чернышевский, Николай Гаврилович. Мӗн тумалла?: роман; вырӑсларан Николай Сандров, Владимир Садай куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1957. — 495 с.