Шырав
Шырав ĕçĕ:
Улпутсем патӗнче пурӑнасси авантарах пулнӑ пулать ӗнтӗ: улпут мужик хыҫне пытанса пураннӑ, мужикӗ — улпут хыҫне, иккӗш те вара тутӑ, канлӗн пурӑннӑ.
XVII. // Феодосия Ишетер. Горький М. Ҫынсем патӗнче: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 256 с.
Кӗсри унӑн иртнӗ кунсенче ҫеҫ улпут витинче улпут урпине ҫисе тӑнӑ, халӗ акӑ чухӑн бомбардир-наводчик Котко Ҫеменӗн лупас айӗнче тӑрать, те Клембовский улпутӑн ҫӗрне сухаласа, сӗлӗ акмалла пулать, те Ҫеменӗн пӳрт тӑррине витмелли хӑмӑш турттарма ҫырма хӗррине кайма кӳлмелле пулать — ӑҫта ӗҫлеме каяссине те пӗлмесӗр тӑракан лашине Ҫеменӗн питӗ курас килчӗ.
IV сыпӑк // Андрей Краснов. Катаев В.П. Эпӗ — ӗҫхалӑх ывӑлӗ: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1952. — 112 с.
Ҫавӑнпа та Захаршӑн кӑвак сюртук хаклӑ: ҫав сюртук тата улпутӑн сӑнӗнчи, хӑтланкаларӗшӗнчи хӑйӗн ашшӗ-амӑшне аса илтерекен хӑшпӗр паллӑсем Захара иртнӗ чаплӑ пурнӑҫ мӗлки ҫинчен калаҫҫӗ; улпут курнӑҫланнӑшӑн Захар кӑмӑлсӑр мӑкӑртатать пулин те, ҫав хушӑрах ҫав курнӑҫланӑва улпут ирӗкӗ вырӑнне хурса хисеплет, ӗлӗкхи пурнӑҫӑн мӑнаҫлӑхне систернине курать.
I сыпӑк // Александр Артемьев, Михаил Рубцов. Иван Гончаров. Обломов: роман. Александр Артемьевпа Михаил Рубцов куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1956
Хам Кореванов улпутӑн крепостнойӗ иккенне, театрта вылянине, французла вӗреннине, улпут пӑрахса тарнине, эпир ҫухалса юлнине, салтаксем ҫурта ҫаратнине, Степан улпут пурлӑхӗшӗн хута кӗнине, ӑна персе вӗлернине каласа патӑм.
9 сыпӑк // Митта Ваҫлейӗ. Лев Кассиль. Аслӑ хирӗҫтӑру. Митта Ваҫлейӗ куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1950
Хресченсемпе дворовӑйсене вӑл, лешсем ӑна тем пек пӑхӑнса пурӑннӑ пулсан та, ҫав тери чӑрсӑр та хытӑ тыткаланӑ, вӗсем ҫапах хӑйсен улпучӗн пуянлӑхӗпе тата унӑн чапӗпе мухтаннӑ; улпут хӳтӗлессине шанса, кусем хӑйсем те, улпутне кура, унӑн кӳршисем умӗнче хӑйсене мӑнаҫлӑн тытма пӑхнӑ.
I сыпӑк // Никифор Ваҫанкка. Александр Пушкин. Дубровский. Никифор Ваҫанкка куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1949
— Сан аҫу, мӗнле калас сана, хӑта, тепӗр улпутран улпут пулма пултарнӑ та, пулсах ӗлкӗреймен ҫав.
Яла ҫӗнӗ ҫынсем килсен // Алексей Афанасьев. А. А. Афанасьев. Юманлӑх ҫулҫӑ тӑкмарӗ: роман. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1982. — 288 с.
— Пуп улпута Йӑванӗпе лашине пусма хушнӑ, — тесе калать […] малалла, — ҫав улпут виҫӗ хут кайнӑ тит пуп патне юмӑҫа, пуп ҫаплах […] каланӑ, — тесе калать тит.
2. [Йӑван ҫӗленсене ҫӗнтерни] // ЧПГӐИ. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 55-61 с.
Ҫав улпут услам тума кайнӑ чухне пуп улпут арӑмӗ патне пырать тит.Когда этот барин уезжал по торговым делам, поп приходил к барыне.
2. [Йӑван ҫӗленсене ҫӗнтерни] // ЧПГӐИ. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 55-61 с.
Ку сутӑн илнӗ хӗр, улпут кинӗ пулать-ҫке-ха, ӑна улпут пӳлӗмӗсене кӗртмеҫҫӗ.
Маруся // Ираида Петрова. Петрова, И. А. Татюк: повесть: кӗҫӗн ҫулхи шкул ачисем валли. — Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1969. — 126 с.
Уншӑн эсӗ улпут пулнӑ, улпутах юлатӑн.
Виҫҫӗмӗш сыпӑк // Аркадий Малов. Шляху С. Ваня юлташ: повесть. — Шупашкар, Чӑваш АССР Государство кӗнеке издательстви, 1958. — 210 с.
Малти хыҫлӑ ҫуна ҫинчи улпут (сӑн-сӑпатранах, тум-тирӗнченех паллӑ: чӑн-чӑн улпут вӑл), хыҫалалла ҫаврӑнса вырӑсла кӑшкӑрчӗ:
Хӗр ҫухалнӑ // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 2-мӗш кӗнеке. Таркӑн. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке изд-ви, 1994. — 398 с.
Ҫын крепостла тӑк — япала; Улпут — хуҫа: сутать, илет, Ҫын пурнӑҫӗ унран килет: Улпут сунарҫӑ, ҫын — пӑлан.
XVIII // Маркиан Удалов. «Тӑван Атӑл». — 2007. — 3№. — 95–117 с.; 4№. — 52–75 с.; 5№. — 40–72 с.
Каярахпа эпӗ император ҫумӗнчи пӗр чаплӑ улпут урлӑ, манӑн чи ҫывӑх тус пулса кайнӑ улпут урлӑ, государство совечӗ манпа мӗн тӑвассине пӗлмесӗр нумайччен аптраса тӑни ҫинчен пӗлтӗм.
Иккӗмӗш сыпӑк // Урхи Наумӗ, Куҫма Чулкаҫ. Свифт, Даниэль. Лемюэль Гулливер ҫулҫӳренисем; вырӑсларан Н. Урхипе К. Чулкаҫ куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1954. — 368 с.
Ун таврашӗнче пурӑнакан улпут майрисемпе улпучӗсем пит чаплӑ тумланнӑччӗ.
Иккӗмӗш сыпӑк // Урхи Наумӗ, Куҫма Чулкаҫ. Свифт, Даниэль. Лемюэль Гулливер ҫулҫӳренисем; вырӑсларан Н. Урхипе К. Чулкаҫ куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1954. — 368 с.
— Пӗринче тата эпӗ чутах пӗр улпут майрипе алхасса илеттӗм, — вӑл улпут майри хуларан дачӑна килнӗччӗ.— Я даже чуть-чуть с барыней одной не пошалил, — на дачу приехала из города барыня.
Манӑн университетсем // Леонид Агаков. Горький М. Манӑн университетсем: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 138 с.
Ыйткалакан Курак ҫине тӗлӗнсе ҫаврӑнса пӑхрӗ: ӑҫтан-ха ку тул ҫутӑлнӑ-ҫутӑлманах, ҫын ҫӳрекен ҫул ҫинче ҫаврӑнса тухрӗ — улпут улпутах тейӗн?
XXV сыпӑк // Петр Золотов. Мстиставлский С.Д. Курак — ҫурхи кайӑк: повесть. Вырӑсларан П. Золотов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1950. — 366 с.
Улпут майрисем вара, сана калатӑп, улпут мӑйрисем вара мӗнле!..
Кантур // Николай Степанов. Тургенев И. С. Сунарҫӑ ҫрса пынисем: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1949. — 172 с. — 128–147 с.
Урамалла хыҫӗпе тухакан улпут картишӗ таврашӗнче яланах пулса иртекен ӗҫ пырать: тӗсӗ кайнӑ ситец кӗпе тӑхӑннӑ хӗрсем каллӗ-маллӗ чупкалаҫҫӗ; улпут картишӗнче ӗҫлесе пурӑнакан ҫынсем пылчӑк ҫинче сӳрӗккӗн утса ҫӳреҫҫӗ, чарӑнаҫҫӗ те шухӑшлӑн ҫурӑмӗсене хыҫаҫҫӗ; десятскин кӑкарса хунӑ лаши наянӑн хӳрине суллать, пуҫне ҫӳле ҫӗклесе, хӳмене кышлать; чӑхсем кӑтиклетеҫҫӗ, чахоткӑллӑ кӑркка амисем чарӑна пӗлмесӗр пӗр-пӗринпе пакӑлтатаҫҫӗ.
Кантур // Николай Степанов. Тургенев И. С. Сунарҫӑ ҫрса пынисем: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1949. — 172 с. — 128–147 с.
Ҫак самантра Софрон калаҫма чарӑнчӗ, татах тепӗр хут хавхаланнӑ пек, улпут ҫине пӑхса илчӗ (унсӑр пуҫне, эрехӗ хӑйӗн ӗҫнех тӑвать), улпутран татах тепӗр хут аллине ыйтрӗ те, малтанхинчен те ытларах нӑйкӑшма тытӑнчӗ:
Бурмистр // Николай Степанов. Тургенев И. С. Сунарҫӑ ҫрса пынисем: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1949. — 172 с. — 113–127 с.
Пупырь хӑй ҫӑмӑллӑх пуласса шанса пурӑнатчӗ: унӑн тӑванӗн ывӑлӗ улпут кантурӗнче конторщикра ларать: ун ҫинчен улпут майрине каласа пама, аса илтерме сӑмах панӑччӗ.
Льгов // Николай Степанов. Тургенев И. С. Сунарҫӑ ҫрса пынисем: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1949. — 172 с. — 59–70 с.