Corpus of the Chuvash language

Япалана йывӑрӑш вӑйӗн енӗ тӗлӗшпе кирек епле майлӑ ҫавӑрсан та, йывӑрӑш центрӗ япалара пӗр-пӗр паллӑ вырӑн йышӑнса тӑрать.

Help to translate

2. Япала йывӑрӑшӗн центрӗ // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.

4. Хытӑ япалара вӑй тивнӗ точкӑна епле куҫарма пулать?

Help to translate

1. Пӗр-пӗринпе шайлашса тӑракан вӑйсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.

61. Вӑй лекнӗ точка тата ӑна хытӑ япалара вырӑнтан куҫарасси.

Help to translate

1. Пӗр-пӗринпе шайлашса тӑракан вӑйсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.

Вӑйсене хушассине хытӑ япалара вӑй лекнӗ точкӑна куҫарма пурри ҫӑмӑллатать.

Help to translate

1. Пӗр-пӗринпе шайлашса тӑракан вӑйсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.

Анчах инерци пирки груз 3-пе паллӑ тунӑ вырӑнта чарӑнмасть, малалла 4-па паллӑ тунӑ вырӑна каять; ҫапла вӑл хӑйӗн пӗтӗм кинетикӑлла энергине пружинӑна тӑсас (деформацилес) ӗҫе ярать, апла вара унӑн энергийӗ икӗ япалара та потенциллӗ энерги тӑвас ӗҫе каять.

Help to translate

4. Механикӑлла энерги // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.

Ҫавӑн пек потенциллӗ энерги персе, хӗссе лартнӑ е туртса тӑсса хунӑ тапӑмлӑ япаласенче пулать: сехет пружининче, пружинӑллӑ рессорӑсенче, буферсенче, тӑснӑ резинӑра, электричествӑланӑ е магнитланӑ пӗр-пӗринчен пӗр паллӑ инҫӗшре тӑракан икӗ япалара т. ыт. те.

Help to translate

4. Механикӑлла энерги // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.

Молекулӑсем пӗр-пӗрин патне пӗр паллӑ хушӑран ытларах ҫывхарсан, молекулӑсем пӗр-пӗрне тивни вӗсем пӗр-пӗрне хӑйсенчен тартнӑ формӑллӑ пулса тӑрать (тартни пӗр япалара ытларах, тепӗр япалара сахалтарах); япаласенче вара, вӗсене тулашӗнчен тивесси пӗтсен, вӗсен пӑсӑлнӑ формине е калӑпӑшне ӗлӗкхи пек туса хума пултаракан вӑйсем, тапӑм вӑйӗсем текенскерсем, пулса тӑраҫҫӗ.

Help to translate

4. Механикӑлла энерги // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.

Ҫакӑ ӗнтӗ ҫапла шухӑшлаттарать: япала ҫӳле хӑпарса пынӑ чухне унӑн кинетикӑлла энергийӗ ҫухалса пыман, вӑл япалара урӑх тӗслӗн сыхланса юлнӑ.

Help to translate

4. Механикӑлла энерги // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.

— Мӗн усси пур ку япалара? — ыйтрӗ Пӗчӗк принц.

— Для чего ты их продаешь? — спросил Маленький принц.

XXIII // Юрий Артемьев. Сент-Экзюпери Антуан де. Пӗчӗкҫеҫ принц: аллегориллӗ повесть-юмах. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2017. — 64 с.

Сана ӑнран янӑ япалара ним тӗлӗнтерекенни те ҫук иккен ҫынсемшӗн.

Help to translate

Славик // Юрий Скворцов. Скворцов, Ю. И. Ҫул юлташӗ: калавсемпе кӗске повеҫсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1975. — 184 с. — 56–82 с.

Тиркерӗ хӑйӗн калавне Таранов, пурнӑҫ чӑнлӑхӗ ҫук пек туйӑнчӗ ҫав япалара.

Help to translate

13 // Николай Мартынов. Мартынов Н.А. Пурнӑҫ урапи: калавсемпе повеҫсем / Б.Б. Чиндыков пухса хатӗрленӗ. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2017. — 416 с. — 272-415 с.

Пастер опычӗ хыҫҫӑн ҫак теорие сирнӗ (пастеризациленӗ япалара «пурнӑҫ» хӑй тӗллӗн пуҫланма пултараймасть иккенни халь паллӑ).

Help to translate

Мӗлкесем ҫинчен // Чӑвашла шухӑшла. https://t.me/chushu/1266

— Ҫав япалара лайӑххи нимӗн те ҫук.

 — Ничего хорошего в этом нет.

III сыпӑк // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Виҫҫӗмӗш том. — Шупашкар, 2012. — 428 с. — 7–281 с.

— Телей вӑл укҫара та, япалара та мар, — мӑшӑрсем хирӗҫсе каясран вӗсене лӑплантарма тӑрӑшрӗ Нина.

Help to translate

Саншӑн чунӑм та шел мар // Улькка Эльмен. Эльмен У. Ма инҫе-ши ҫӑлтӑрӑм?.. Повеҫсем, калав. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви. 2001 — 207 с. — 166–199 c.

Миша пӗччен пулсан, татахчӗ, кунтах Федор Павлович ларать, — сулахай урине айккинелле тӑснӑ та — йывӑҫ ура пулмалла — пӗр кӑткӑс япалара отверткӑпа чакалать, япалинчен пур еннелле те тӗрлӗ тӗслӗ пралук вӗҫӗсем курӑнса тӑраҫҫӗ.

Если бы еще был один Миша, а то тут же сидит этот Федор Павлович и, отставив левую ногу — должно быть, на протезе, — ковыряет отверткой в какой-то замысловатой штучке, из которой в разные стороны торчат обрывки разноцветных проводов.

Кам пулма туртӑм пур санӑн? // Николай Евстафьев. Дубов Н.И. Юханшыв ҫинчи ҫутӑсем: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1954. — 144 с.

Вӑл — картина, суккӑр художество, никониансен вӑййи, — вӑл япалара сывлӑш тавраш ҫук!

Это — картина, слепое художество, никонианская забава, — в этой вещи духа нет!

XII. // Феодосия Ишетер. Горький М. Ҫынсем патӗнче: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 256 с.

Чухӑнлӑх кашни кӗтесренех курӑнса тӑрать пулин те, пур япалара та сисӗнекен тасалӑх куҫа илӗртет.

Хотя бедность смотрела из всех углов, впечатление сглаживалось заботливой, какой-то целомудренной чистотой, которая чувствовалась во всем.

III // Наум Любимов. Гончар, Александр Терентьевич. Ялавпа пыракансем: 3 кӗнекеллӗ роман; Н. Я. Любимов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1955. — 456 с.

Пур япалара та кунта киревсӗрлӗхӗн йӗрӗсем палӑрса тӑраҫҫӗ.

И вообще на всем лежал отпечаток непроходимой пошлости.

VI // Гаврил Молостовкин. Войнич, Э. Пӑван: роман / вырӑсларан Г.Молостовкин куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1952. — 284 с.

Пур япалара та вӑл киревсӗрлӗх тупма тӑрӑшнӑ пек туйӑнать.

Во всем, казалось, он пытался найти подлость.

III // Гаврил Молостовкин. Войнич, Э. Пӑван: роман / вырӑсларан Г.Молостовкин куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1952. — 284 с.

Ҫак ҫын, хӑйне халь ятранах чӗнекен, паянтан пуҫласа яланлӑхах хӑйӗн тусӗ пулса тӑнӑ, уйрӑммӑнах пурнӑҫра чи кирлӗ япалара — ӗҫре, унран та, хӑйӗнчен те пӗр пытармасӑр калаҫать пулсан, ҫак ҫын вара чӗреренех хӗрӳленсе калаҫман пулӗччӗ, шухӑшлать Ибрагим.

Ибрагим думал, что этот человек, который уже называет его просто по имени, отныне навсегда ставший другом в жизни, в самом главном, что есть в ней, — в труде, не мог бы говорить так горячо и искренне, если бы у него за душой было что-то нечестное и тайное от всех и особенно от него, Ибрагима.

Вунтӑваттӑмӗш сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ. Немцов В.И. Шыв тӗпӗнчи ылтӑн: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1956. — 314 с.