Шырав
Шырав ĕçĕ:
Апла вӑй тивни япалана хӑвӑртлатнинче (япалана хӑвӑртланни туянтарнинче) анчах пулать.
4. Механикӑлла энерги // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ак ҫакӑн пек тӗслӗхе пӑхса тухар: япалана улшӑнман вӑй тивет, тата ҫав япала пӗр чарусӑр куҫса пыма пултарать.
4. Механикӑлла энерги // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Винтовкӑн пӗр пуллиех япалана малтан пысӑк хӑвӑртлӑхпа вӗҫсе пынӑ чухне пӗр тӗрлӗ тивет, каярахпа чакнӑ хӑвӑртлӑхпа вӗҫне чухне тепӗр тӗрлӗ тивет.
4. Механикӑлла энерги // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Халӗ ӗнтӗ механикӑлла ӗҫ мӗннине урӑх сӑмахсемпе ӑнлантарма пулать: япалан тепӗр япалана тивсе тупакан механикӑлла ӗҫе ҫав пӗрремӗш япала иккӗмӗшне тивнӗ чухне кинетикӑлла энергийӗ улшӑнни пулса тӑрать.
4. Механикӑлла энерги // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Кашни куҫса пыракан япала ытти япалана тивнӗ чухне е ӑна хӑйне, е унӑн вӗтӗ пайӗсене куҫарать, урӑхла каласан, ӗҫ тӑвать.
4. Механикӑлла энерги // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Япалан ҫак качестви ытти япалана тивсе ӗҫ тунӑ чухне палӑрать.
4. Механикӑлла энерги // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Япала ӗҫ тунисене пӑхса тухса, эпир ҫакна куратпӑр: урӑх япалана тивсе ӗҫтӑвакан япалан хӑйӗн те механикӑлла состоянийӗ улшӑнать.
4. Механикӑлла энерги // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Эпир пӑхакан япалана тивсе, ӗҫе тепӗр япала тӑвать; ҫавӑнпа куҫаракан вӑй япалана тивнипе пулакан ӗҫ положительнӑй пулать.
4. Механикӑлла энерги // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Вӑй япала куҫма пултаракан енпе шӗвӗр кӗтес туса тӑрать пулсан, вӑл япалана хӑвӑртлатать; вӑл куҫаракан вӑй пулса тӑрать.
4. Механикӑлла энерги // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ун пек чухне вара япалана горизонтальлӗ туртакан вӑйпа куҫараҫҫӗ.
4. Механикӑлла энерги // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Япалана горизонтальлӗ тӳремҫи тӑрӑх куҫарса пынӑ чух унӑн йывӑрӑшӗн, ҫулпа перпендикулярлӑ вӑй пулса тӑраканскерӗн, ӗҫӗ нульпе тан пулать.
4. Механикӑлла энерги // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Япала куҫма пултаракан енпе перпендикулярлӑ тӑракан вӑй ӗҫ тумасть, япалана мӗнле те пулсан урӑх вӑй хускатнӑ пулсан та вӑл ӗҫ тумасть.
4. Механикӑлла энерги // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ҫавӑнпа ӗҫ формули ҫак шухӑша пӗлтерет: вӑй япалана вӑл куҫма пултаракан енпе кӗтеслӗ тивет пулсан, ӑна куҫарас ӗҫе вӑйӑн ҫул май выртакан хушӑнаканни анчах тӑвать.
4. Механикӑлла энерги // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Япала куҫса пыма пултаракан ҫулпа перпендикулярлӑ вӑй япалана ҫав ҫулпа куҫарса пыма пултараймасть.
4. Механикӑлла энерги // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ӗҫ вӑл — вӑя пӗр-пӗр япалана ҫав вӑйӑн енӗ май куҫарнӑ ҫул ҫине хупласа пулнӑ произведенипе виҫӗнекен величина.
4. Механикӑлла энерги // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ӗҫ вӑл япалана пӗр вырӑнтан тепӗр вырӑна куҫарнипе ҫыхӑнса тарать, ҫавӑнпа ӑна ҫав куҫарнипе пропорциллӗ тесе шутлани вырӑнлӑ: икӗ хут вӑрӑм ҫул ҫинче ҫав вӑях икӗ хут ытла ӗҫ тӑвать, виҫӗ хут вӑрӑм ҫул ҫинче виҫӗ хут ытла ӗҫ тӑвать, малалла та ҫаплах.
4. Механикӑлла энерги // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Горизонтальлӗ сӗтел ҫинче выртакан япалана тивекен йывӑрӑш вӑйӗ ӗҫ тумасть.
4. Механикӑлла энерги // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Физикӑра ӗҫ ҫинчен вӑй япалана пӗр вырӑнтан тепӗрне куҫарнӑ чухне анчах калаҫаҫҫӗ.
4. Механикӑлла энерги // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Сывлӑшсӑр ҫӗрте куҫса пыни ҫак правилӑна пӑхӑнмасть пек туйӑнма пултарать, анчах ун пек чухне те вӑй, япалана хӑвӑртлатса пырса, ялан япалан хӑйӗн хӑвӑртлӑхне пысӑкӑш енчен те, ен тӗлӗшӗнчен те улӑштармасӑр тӑрас свойствине ҫӗнтерсе пырать.
4. Механикӑлла энерги // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ӗҫ тунӑ чухне, кирек хӑҫанах та, куҫса пыракан япалана хӑйне куҫма чӑрмантаракан сопротивлени пулать, ҫак сопротивление вай ҫӗнтерсе пырать.
4. Механикӑлла энерги // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.