Шырав
Шырав ĕçĕ:
Ҫӗр уйрӑм япалана тивекен йывӑрӑш вӑйне ҫав япалан йывӑрӑшӗ теҫҫӗ.
Задачӑсене шутламалли правилӑсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
37. Япалан йывӑрӑшне массӑпа тата хӑвӑртланнипе кӑтартасси.
Задачӑсене шутламалли правилӑсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Опытсем кӑтартнӑ тӑрӑх, сывлӑш япала куҫса пынине кансӗрлесси япалан малти ҫийӗпе кайри ҫийӗн форминчен питӗ нумай килет.
Задачӑсене шутламалли правилӑсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Нормальнӑй хӑвӑртланни тесе ирӗклӗ ӳкекен япалан 980,665 см/сек²-па тан хӑвӑртланнине йышӑннӑ.
Задачӑсене шутламалли правилӑсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ҫӗрӗн панӑ вырӑнӗнче ирӗклӗ ӳкнин хӑвӑртланнӑ пур япалан та пӗр пек.
Задачӑсене шутламалли правилӑсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Малта кӑтартнӑ опытра тӗрлӗ цилиндрсем — йывӑҫран тата металран тунӑ цилиндрсем — илсе е пӗр цилиндр ҫумнех тӗрлӗ грузсем ҫыхса хурса ӳкерсен, ҫӳлте каланӑ пек виҫнисем, япалан масси хуть те мӗнле пулнӑ чухне те, ирӗклӗ ӳкни хӑвӑртланнин пӗр пӗлтерӗшнех кӑтартаҫҫӗ.
Задачӑсене шутламалли правилӑсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
35. Ирӗклӗ ӳкни хӑвӑртланни япалан массинчен килменни.
Задачӑсене шутламалли правилӑсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
15. 2 стенлӑ вӑй япалана 20 см/сек² чухлӗ хӑвӑртлатать пулсан, ҫав япалан масси мӗн чухлӗ?
Задачӑсене шутламалли правилӑсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Хускалмасӑр тӑни пӗтнӗ хыҫҫӑн t = 10 сек. иртсен, ҫав япалан хӑвӑртлӑхӗ мӗн чухлӗ пулӗ?
Задачӑсене шутламалли правилӑсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ҫак икӗ япалан хӑвӑртланнисене тупӑр.
Задачӑсене шутламалли правилӑсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
3. Ҫапла ҫырса тухнӑ хыҫҫӑн ҫакна пӑхас пулать: задачӑра пытанса тӑракан панисем ҫук-и е хӑш-пӗр панисене таблицӑсенчен ҫырса илмелле мар-и (сӑмахран, станцирен тапранса каякан поезд ҫинчен каланӑ пулсан, пуҫламӗш хӑвӑртлӑхӑн v₀ = 0 пӗлтерӗшне хушса ҫырас пулать; япалан калӑпӑшне кӑтартнӑ пулсан, анчах сӑмах ҫав япалан йывӑрӑшӗ ҫинчен пырать пулсан, таблицӑсенчен ҫав япалан танлаштаруллӑ йывӑрӑшне ҫырса илес пулать т. ыт. те.
Задачӑсене шутламалли правилӑсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Пӗр-пӗрне тивекен икӗ япалан движени хисепӗсем пӗр-пӗринпе улшӑннине — пӗр тапӑмлӑ шар тепӗрне пырса ҫапӑннинчен курма пулать.
2. Ньютонӑн движени законӗсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Действи пулсан, кирек хӑҫан та унпа тан тата ӑна хирӗҫле противодействи пулать, урӑхла — икӗ япалан взаимодействийӗсем пӗр-пӗринпе тан тата икӗ пӗр-пӗрне хирӗҫле еннелле пулаҫҫӗ.
2. Ньютонӑн движени законӗсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Иккӗмӗш япалан масси m₂ пулсан, унӑн пуҫламӗш хӑвӑртлӑхӗ v₀, юлашки хӑвӑртлӑхӗ v₂ пулсан, движени хисепӗ улшӑнни пулать.
2. Ньютонӑн движени законӗсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Пӗрремӗш япалан масси m₁ пулсан, унӑн хӑвӑртлӑхӗ взаимодействи умӗн v₀ те взаимодействи пӗтсен v₁ пулсан, унӑн движени хисепӗ улшӑнни вара пулать.
2. Ньютонӑн движени законӗсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Вӑя япалан массине япала туяннӑ хӑвӑртланни ҫине хутласа пулнӑ произведенипе виҫеҫҫӗ.
2. Ньютонӑн движени законӗсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Пурӑнӑҫра тата техника ӗҫӗнче сӑнанисем, малта кӑтартнӑ ансат опыт пекех, ҫакӑн пек вывод патне илсе пыраҫҫӗ: япалана тивекен вӑйӑн пысӑкӑшӗ ҫинчен вӑй тивекен япалан массин пысӑкӑшӗ тӑрӑх тата вӑй ҫав япалана мӗн чухлӗ хӑвӑртлатни тӑрӑх калама пулать.
2. Ньютонӑн движени законӗсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ҫапла каланинчен ҫакӑн пек вывод тума пулать: вӑй япалана тивни — япалан массинчен килет.
2. Ньютонӑн движени законӗсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ҫак ансат опытран ӗнтӗ ҫакӑн пек вывод тума пулать: япалана тивекен вӑй ӳссен, япалан хӑвӑртланни те ӳсет.
2. Ньютонӑн движени законӗсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Кирек мӗнле деформаци пулнӑ чухне те — перӗннӗ чухне, тӑсӑлнӑ чухне, авӑннӑ чухне, пӗтӗрӗннӗ чухне — япалан уйрӑм вак пайӗсем куҫма тытӑнаҫҫӗ, пӗтӗм япала хӑй ҫапах тепӗр япала тӗлӗшӗнчен механикӑлла тӑплӑх состоянийӗнче тӑрать.
2. Ньютонӑн движени законӗсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.