Шырав
Шырав ĕçĕ:
Хытӑ япалана А точкӑна лекнӗ F вӑй тивет пултӑр.
1. Пӗр-пӗринпе шайлашса тӑракан вӑйсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Япалана тивекен темиҫе вӑй тивнӗ пекех тивекен пӗр вӑй вӗсен равнодействующийӗ теҫҫӗ.
1. Пӗр-пӗринпе шайлашса тӑракан вӑйсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Япалана темиҫе вӑй тивнӗ чухне те вӗсене пӗр вӑйпа улӑштарма пулать.
1. Пӗр-пӗринпе шайлашса тӑракан вӑйсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Идеальнӑй хытӑ япалана тивнӗ чухне икӗ пӗртан тата хирӗҫле тивекен вӑйсем пӗр точкӑна тивекеннисем анчах мар, пӗр тӳрӗ лини тӑрӑх тӗрлӗрен точкӑна тивекеннисем пӗр-пӗринпе шайлашаҫҫӗ.
1. Пӗр-пӗринпе шайлашса тӑракан вӑйсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ҫапла вара, пӗр-пӗринпе шайлашса тӑракан вӑйсем тесе япалана пӗрле тивсе унӑн хӑвӑртлӑхне улӑштарман вӑйсене калаҫҫӗ.
1. Пӗр-пӗринпе шайлашса тӑракан вӑйсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Халиччен эпир япаласем пӗр-пӗрне тивсе тӑни япаласен движенине улӑштарнӑ случайсене, урӑхла каласан, вӑй япалана хӑвӑртлатнӑ случайсене пӑхса тухрӑмӑр.
1. Пӗр-пӗринпе шайлашса тӑракан вӑйсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
13. Япалана тивсе тунӑ ӗҫпе япала туяннӑ кинетикӑлла энерги пӗр-пӗринпе мӗнле шайлашса тӑраҫҫӗ?
4. Механикӑлла энерги // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
11. Япалана ҫӳлелле 49 м/сек хӑвӑртлӑхпа ывӑтса янӑ.
4. Механикӑлла энерги // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
10. 20 г массӑллӑ япалана ҫӳлелле 30 м/сек хӑвӑртлӑхпа ывӑтса янӑ хыҫҫӑн 3 секундӑран унӑн кинетикӑлла тата потенциллӗ энергийӗ мӗн чухлӗ пулнине пӗлӗр?
4. Механикӑлла энерги // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
1. 1 кГ пысӑкӑш вӑй япалана 10 м тӑршшӗнче тивет.
4. Механикӑлла энерги // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Механикӑлла явленисенче энерги ҫӗнӗрен пулмасть те, пӗтмест те, вӑл пӗр формӑран тепӗр формӑна анчах е пӗр япаларан тепӗр япалана анчах тан виҫеллӗ куҫать.
4. Механикӑлла энерги // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
m массӑллӑ япалана Н ҫӳллӗше пӗртикӗс хӑпартас тесен, F = mg вӑй хумалла тата унӑн йывӑрӑшне ҫӗнтерсе пыма А = mgH ӗҫ тумалла.
4. Механикӑлла энерги // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Анчах потенциллӗ энерги вӑл япалана ҫӗр ҫинчен хӑпартнӑ чухне ҫеҫ пулмасть.
4. Механикӑлла энерги // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Формулӑран ҫакӑ курӑнать: ҫӗр ҫинчен хӑпартнӑ япалан потенциллӗ энергийӗ — ҫав япалана унӑн йывӑрӑшӗпе тан вӑйпа Н ҫӳллӗшӗ улшӑнми хӑвӑртлӑхпа куҫарса пырса тунӑ ӗҫпе тан.
4. Механикӑлла энерги // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
57-мӗш параграфри 5-мӗш тӗслӗхре эпир ҫакна куртӑмӑр: 20 г-лӑ япалана ҫӳлелле 30 хӑвӑртлӑхпа ывӑтса ярсан, унӑн хӑпарма тытӑннӑ чухнехи кинетикӑлла энергийӗ 90 000 000 эрг пулнӑччӗ, 3 сех. иртсен вӑл 32 490 эрг пулса тӑчӗ, 45,87 м ҫӳллӗшне хӑпарса чарӑннӑ самантра кинетикӑлла энерги нуль пулса ҫитрӗ (унта движение сывлӑш сопротивленине шута илмесӗр пӑхса тухнӑ).
4. Механикӑлла энерги // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
10. 96 кГ туртакан япалана 5 м ҫӳллӗше пӗртикӗс хӑпартас тесессӗн мӗн пысӑкӑш ӗҫ тумалла?
4. Механикӑлла энерги // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
5. Вӑй, хускалмасӑр тӑракан 500 кг массӑллӑ япалана тивсе, пӗртикӗс хӑвӑртланакан движенипе 4 сех. хушшинче 64 м инҫӗше куҫарать.
4. Механикӑлла энерги // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
5. 20 2 массӑллӑ япалана ҫӳлелле v₀ = 30 м/сек хӑвӑртлӑхпа ывӑтса янӑ.
4. Механикӑлла энерги // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Fₛ ӗлӗкхи пекех куҫаракан пӗтӗм вӑйӑн ӗҫӗ пулса тӑрать; F₁s япалана s ҫул тӑршшӗнче F₁ сопротивление ҫӗнтерсе сирес ӗҫ пулса тӑрать.
4. Механикӑлла энерги // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Куҫаракан F тата сопротивлени F₁ пулсан, ҫак явление — куҫаракан вӑй унта F — F₁ разноҫпа тан вӑй анчах пулнӑ пек пӑхма пулать; анчах ҫав F — F₁ вӑй вара япалана пӗр сопротивленисӗр куҫарса пырать.
4. Механикӑлла энерги // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.