Corpus of the Chuvash language

1351 ҫулта портулан пӗлтерни тӑрӑх (Флоренцире (Итали) упранать), Мадейрӑна португал карапӗсем кунта ҫитиччен чылай малтан уҫнӑ.

По свидетельству портулана 1351 года, хранящегося во Флоренции (Италия), Мадейра была открыта задолго до того, как португальские корабли достигли её.

Мадейра // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0% ... 1%80%D0%B0

Мадейрӑна Португали морякӗ Жуан Гонсалвиш Зарку 1418–1420 ҫулсем тӗлнелле уҫнӑ.

Мадейра была открыта португальским моряком Жуаном Гонсалвишем Зарку примерно в 1418—1420 годах.

Мадейра // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0% ... 1%80%D0%B0

Кабина алӑкне уҫнӑ Ҫтаппанпа иккӗшӗ тем калаҫрӗҫ.

Help to translate

13 // Владимир Кузьмин. Владимир Кузьмин. Виҫӗ юман: повесть. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1986. — 144 с.

Ҫӗнтерӗвӗн черетлӗ юбилейӗ тӗлне 1975 ҫулта Ешӗл Йӑмраллӑра, ял Совет ӗҫтӑвкомне хирӗҫ Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫинче пуҫ хунӑ ял ҫыннисене асӑнса палӑк уҫнӑ.

Help to translate

Эпилог // Николай Сорокин. Сорокин Н.М. Тӑлӑх арӑм минтерӗ. Савнисен романӗ. – Шупашкар: «Ҫӗнӗ Вӑхӑт», 2019. – 216 с.

Башньӑна 1971 ҫул тӗлне туса пӗтернӗ, ҫав ҫулах уҫнӑ, ку шӑп та шай 2500 ҫулхи юбилейпе пӗр килнӗ.

Постройка и открытие башни состоялись в 1971 году, аккурат к 2500-летнему юбилею.

Азади башни // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0% ... 0%BD%D0%B8

Ӑна 2006 ҫулхи кӑрлач уйӑхӗнче уҫнӑ, унта 20 000 куракан вырнаҫайрать.

Открыт в январе 2006 года, вмещает в себя 20 000 зрителей.

Гронинген // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D1% ... 0%B5%D0%BD

Динӑпа Алеша Ивановсем вара лавкка уҫнӑ, унта хӑйсем ӳстернӗ чечексем, туя, ытти тӗрлӗ тӗмсем сутассипе тимлеҫҫӗ.

Help to translate

Ял хуҫалӑхӗ валли ӑста специалистсем хатӗрленӗ // Зоя КУЗНЕЦОВА. https://putpobedy.ru/publikatsii/13450-y ... -khat-rlen

Ҫӗнӗ профессисем уҫнӑ, пӳлӗмсене илемлӗ юсав ирттерсе хӑтлӑлатнӑ.

Help to translate

Ял хуҫалӑхӗ валли ӑста специалистсем хатӗрленӗ // Зоя КУЗНЕЦОВА. https://putpobedy.ru/publikatsii/13450-y ... -khat-rlen

Вӑрнар районӗнчен ку пысӑк ӗҫе хутшӑннӑ тыл паттӑрӗсен ячӗпе уҫнӑ плита умӗнче асӑнмалӑх сӑнӳкерӗнтӗмӗр.

Help to translate

Ҫулҫӳрев мӑнаҫлӑх туйӑмне ҫуратрӗ // Кристина АЛЯХОВА. https://putpobedy.ru/publikatsii/13451-c ... mne-curatr

«2023 ҫулхи чӳк уйӑхӗн вӗҫӗнче халӑх усӑ курмалӑх пилӗк уйрӑма уҫнӑ — пушкӑрт, мари, саха, тутар, чечен уйрӑмӗсене.

«В конце ноября 2023 года для публичного доступа открылись пять разделов: башкирский, марийский, саха, татарский, чеченский разделы.

«Википедин» аналогӗ Раҫҫейри халӑх чӗлхисемпе ӗҫлеме пуҫланӑ // Аҫтахар Плотников. https://chuvash.org/news/36729.html

«Рувики» интернет-энциклопеди Раҫҫейри халӑхсен тӗрлӗ чӗлхипе пилӗк уйрӑма халӑх усӑ курмалӑх уҫнӑ, ҫитес вӑхӑтра тата тепӗр улттӑшӗ ӗҫлеме пуҫлӗҫ.

Интернет-энциклопедия «Рувики» открыла для публичного доступа пять разделов на разных языках народов России, в ближайшее время станут доступны еще шесть.

«Википедин» аналогӗ Раҫҫейри халӑх чӗлхисемпе ӗҫлеме пуҫланӑ // Аҫтахар Плотников. https://chuvash.org/news/36729.html

Ӑна асаттесем ачисен пуласлӑхӗ ҫинчен шухӑшласа уҫнӑ, вӗсем ҫутта тухса пур енлӗ аталаннӑ ҫын пулччӑр тесе тӑрӑшнӑ.

Help to translate

Хаклӑ йӑхташӑмӑрсене чӗнсе калани // Анатолий Кипеч. https://chuvash.org/news/36682.html

Хулан халӑха турттаракан транспорт управленийӗн автобуссен паркӗ пур, нумай пулмасть тӑтӑш ҫӳрекен автобус маршручӗсене уҫнӑ.

Управление общественного транспорта располагает парком автобусов и недавно ввело регулярные автобусные маршруты.

Квебек // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0% ... 0%B5%D0%BA

Кӑнтӑрти Шетланд утравӗсене 1819 ҫулхи нарӑсӑн 19-мӗшӗнче британ тинӗсҫӳревҫи Уильям Смит (акӑл. William Smith) «Williams» бригпа Монтевидеоран Вальпараисона ишнӗ чухне уҫнӑ.

Южные Шетландские острова открыты 19 февраля 1819 года британским мореплавателем Уильямом Смитом (англ. William Smith), совершавшим плавание на бриге «Williams» из Монтевидео в Вальпараисо.

Кӑнтӑрти Шетланд утравӗсем // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D3% ... 0%B5%D0%BC

1819 ҫулхи нарӑсӑн 19-мӗшӗнче уҫнӑ Уильямс сӑмсахӗ

Мыс Уильямс, открытый 19 февраля 1819 года

Кӑнтӑрти Шетланд утравӗсем // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D3% ... 0%B5%D0%BC

Ҫавӑн пекех шӑматкун эпӗ Ачкассинчи ФАП-а уҫнӑ ҫӗре хутшӑнатӑп.

Help to translate

Ентешӗмӗрсем, килсе курсамӑр уява! // Пирӗн пурнӑҫ. http://nashazhizn21.ru/obshchestvo/419-e ... am-r-uyava

Кооператив, пӗрле апатланмалли столовӑй уҫнӑ.

Устроены кооператив, общественная столовая.

Сванетире // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Темиҫе теҫетке шкул уҫнӑ, вӗсенче ачасене тутар чӗлхипе вӗрентеҫҫӗ.

Созданы десятки школ, где преподавание ведется на татарском языке.

Крымӑн кӑнтӑрти хӗрринче хуҫалӑх тата халӑх пурӑнӑҫӗ епле лайӑхланса пырать // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Ветеринари пункчӗсем уҫнӑ.

Открыты ветеринарные пункты.

Совет влаҫӗ ҫеҫенхирте куҫса ҫӳрекенсен пурӑнӑҫне аванлатас тӗлӗшпе тата ҫеҫенхирте выльӑх ӗрчетес ӗҫе хӑпартас тӗлӗшпе мӗн туни // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Трактор ҫереме уҫнӑ та тискер ҫеҫенхир акмалли ҫӗр пулса тӑнӑ.

Несколько лет тому назад на эту землю впервые вступил трактор. Поднял целину. Дикая степь превратилась в пашню.

Калмыксен ҫеҫенхирӗсенче // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.