Шырав
Шырав ĕçĕ:
3. Япалана пӗр тӳрӗ лини тӑрӑх параллельлӗ виҫӗ вӑй тивет: япала вӗҫӗсенчи F₁ = 12 кГ тата F₃ = 20 кГ икӗ вӑйӗ — вертикальлӗ аялалла тата вӗсен хушшинчи F₂ = 16 кГ вӑй — вертикальлӗ ҫӳлелле.
3. Вӑй моменчӗ ҫинчен ӑнлантарни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ҫак точкӑнах R-па тан R₁ шайлаштаракан вӑй лектерсен, вара япалана тивекен мӗнпур вӑйсен действине пула япала равновесире пулать.
3. Вӑй моменчӗ ҫинчен ӑнлантарни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Опора пулакан япала хӑй ҫумне ҫирӗплетсе лартнӑ япалана тивекен вӑя опора реакцийӗ теҫҫӗ.
2. Япала йывӑрӑшӗн центрӗ // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Вӑй енӗ опора точки, тӗнӗлӗ е лаптӑкӗ урлӑ каять пулсан, япала ҫине йывӑрӑш вӑйӗ, е мӗнле те пулин урӑхла вӑй тивет пулсан та, япала лӑпкӑ тӑрать.
2. Япала йывӑрӑшӗн центрӗ // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Опора точки, сӑмахран, 69 ӳкерчӗкре кӑтартнӑ тӗслӗхри пек, йывӑрӑш центрӗпе пӗр точкӑрах пулсан, е япалана кирек епле ҫавӑркаласан та унӑн йывӑрӑш центрӗ горизонтальлӗ пӗр ҫӳллӗшрех юлать пулсан (горизонтальлӗ тӳремҫи ҫинче выртакан пӗр материалран тунӑ шар пек, япала кирек те епле положение йышӑнсан та вӑл пурӗ-пӗрех равновесиллӗ положенире пулать.
2. Япала йывӑрӑшӗн центрӗ // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Япалана виҫӗ точкӑра ҫирӗплетнӗ (унӑн опора лаптӑкӗ пур) пулсан, вара йывӑрӑш центрӗ урлӑ каҫса каякан вертикаль опора лаптӑкне касса кайсан тин япала лӑпкӑ тӑракан пулать.
2. Япала йывӑрӑшӗн центрӗ // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Япалана икӗ точкӑра ҫирӗплетнӗ (унӑн опора тӗнӗле пур) пулсан, вара йывӑрӑш центрӗ урлӑ каякан вертикаль (йывӑрӑш вӑйӗн енӗ) опора тӗнӗлне касса кайсан тин япала лӑпкӑ тӑракан пулать.
2. Япала йывӑрӑшӗн центрӗ // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Япалана чалӑш тӳремҫи ҫинче вырӑнтан хускалмасӑр тӑратмашкӑн е ӑна пӗртикӗс куҫса пыртармашкӑн тӳремҫипе параллельлӗ вӑй ҫакӑн пысӑкӑш пулмалла: тӳремҫи ҫӳллӗшӗ h унӑн l тӑршшӗнчен миҫе хут кӗске, вӑл вӑй япала йывӑрӑшӗнчен ҫавӑн чухлӗ хут пӗчӗкрех пулмалла.
1. Пӗр-пӗринпе шайлашса тӑракан вӑйсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
13. Япалана тивсе тунӑ ӗҫпе япала туяннӑ кинетикӑлла энерги пӗр-пӗринпе мӗнле шайлашса тӑраҫҫӗ?
4. Механикӑлла энерги // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Япалан йывӑрӑшӗ, эпир Р саспаллипе кӑтартаканскер, япала хӑпарнӑ чух сопротивлени пулса тӑрать.
4. Механикӑлла энерги // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ҫакӑ ӗнтӗ ҫапла шухӑшлаттарать: япала ҫӳле хӑпарса пынӑ чухне унӑн кинетикӑлла энергийӗ ҫухалса пыман, вӑл япалара урӑх тӗслӗн сыхланса юлнӑ.
4. Механикӑлла энерги // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Куҫса пыракан япалан кинетикӑлла энергийӗ япала хӑй чарӑниччен сопротивление ҫӗнтерсе пырас тӗлӗшпе тума пултаракан ӗҫпе тан.
4. Механикӑлла энерги // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
3. Вӑй F=0 пулсан, урӑхла каласан, япала, хӑвӑртлӑх туянса, малалла куҫаракан вӑй тивмесӗрех, сӑмахран, ывӑтса янӑ кирек мӗнле япала пек, куҫса пырать пулсан, вара ҫакӑнтан:
4. Механикӑлла энерги // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Япала куҫса пынӑ чухне сопротивлени тӗл пулсан тата ҫак сопротивлени куҫаракан вӑйран ытларах пулса тӑрать пулсан (сӑмахран, поезд тӑвалла хӑпарса пынӑ чухне), вара япала вӑрахланса куҫса пырать, унӑн кинетикӑлла энергийӗ чакса пырать.
4. Механикӑлла энерги // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Куҫаракан вӑй сопротивленипе тан пулсан, япала улшӑнман хӑвӑртлӑхпа куҫса пырать, япалан кинетикӑлла энергийӗ вара улшӑнмасть.
4. Механикӑлла энерги // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ак ҫакӑн пек тӗслӗхе пӑхса тухар: япалана улшӑнман вӑй тивет, тата ҫав япала пӗр чарусӑр куҫса пыма пултарать.
4. Механикӑлла энерги // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Кашни куҫса пыракан япала ытти япалана тивнӗ чухне е ӑна хӑйне, е унӑн вӗтӗ пайӗсене куҫарать, урӑхла каласан, ӗҫ тӑвать.
4. Механикӑлла энерги // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Япала тума пултаракан ӗҫӗн пысӑкӑшне япалан энергийӗ теҫҫӗ.
4. Механикӑлла энерги // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Вӑй япала куҫакан енпе пуклак кӗтес туса тӑрать пулсан, вӑл вара куҫса пыракан япалан хӑвӑртлӑхне чакарать; вӑл вара сопротивлени пулса тӑрать.
4. Механикӑлла энерги // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Вӑй япала куҫма пултаракан енпе шӗвӗр кӗтес туса тӑрать пулсан, вӑл япалана хӑвӑртлатать; вӑл куҫаракан вӑй пулса тӑрать.
4. Механикӑлла энерги // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.