Corpus of the Chuvash language

Ҫынсен вӑрттӑн шухӑшне пӗлнӗ пекех, Яка Илле аллине кӑна сулчӗ.

Словно угадав потаенные мысли односельчан, Илле махнул рукой.

Вӗчӗ // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.

Яла ҫитсе кӗрес чух Яриле ҫӗре шуса анчӗ те ҫынсен умне чӗркуҫленсе ларчӗ.

На подходе к воротам околицы старик вдруг сполз с лошади и, еле держась на коленях, взмолился:

Вӗчӗ // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.

Лӑпкӑн ҫывӑракан ҫынсен чӳречисене пырса шан-шан-шан! шакканӑ та вӑл сехре хӑпартмӑшле кӑшкӑрса янӑ:

Он бегал от дома к дому, от окна к окну и будил мирно спящих людей истошным воплем:

Шахрун // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.

Вӑл вышкайсӑр вӑйлӑ та чӑрсар пулнӑ, ӳсӗр вӑхӑтсенче ашкӑнса ҫынсен кӗлечӗсене урӑх еннелле ҫавӑра-ҫавӑра лартнӑ, лашисене ҫырма урлӑ ҫӗклесе каҫарнӑ, арӑмӗсене пусмӑрланӑ.

Невероятно сильный и отчаянный, он, будучи под хмельком, в шутку поднимал и разворачивал амбары бедняков в другую сторону, переносил на себе лошадей через реку, насиловал женщин.

Шахрун // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.

Пыл карасӗ тӗслӗ сухалне сиктерсе ташлама тытӑнсан е куҫне хупса авалхи юрӑсене шӑрантарма пуҫласан ӗҫкӗри ҫынсен пичӗсем савӑнӑҫпа ҫиҫнӗ.

Люди любили его слушать, когда он, закрыв глаза, затягивал старинные песни, любили смотреть его пляску, когда он начинал скакать, потряхивая бородой.

Каҫҫан пичче // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.

«Нивушлӗ! — текелесе вӑл ҫынсен хушшине кӗрсе кайрӗ те кутӑн чакакан Ивука аллинчен ҫавӑрса тытрӗ, танкӑлтаттарса ӑна пристав умне ҫавӑтса тухрӗ.

— Неужто? — он вошел в толпу и, схватив за руку пятящегося Ивука, подвел к приставу.

Кантуртисем // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.

— Кам ирӗк пачӗ сире ҫынсен алӑкӗсене кӑларса ҫӳреме?»

— Кто вам дал право срывать двери с домов крестьян?

Кантуртисем // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.

Ӗҫӗн тӗшшине, ӗҫӗн савӑнӑҫне тупнӑ ҫынсен кӑмӑлӗ пекех, пӗтӗм улӑх ҫӗр тӗрлӗ чечекпе ҫиҫсе хумханса тӑрать.

Усеянный пестрыми цветами луг, словно чувствуя настроение людей, вкушающих радость труда, колышется ровно, покойно.

Улӑхра // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.

Михапар ватӑ ҫынсен йӑлипе ҫурлӑ-кӗрлӗ упа тытма вӑрмана ҫӗҫӗпе кӑна тухса каять.

Мигабар, по старинному обычаю, ходит на медведя только с ножом.

Серепе // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.

Хытӑрах утма тытӑнса вӑл кӗҫех лавран иртсе кайрӗ, темиҫе минутран вара кая юлнӑ ҫынсен ушкӑнне ҫитсе хутшӑнчӗ.

Прибавив шагу, он оставил телегу позади и вскоре слился с людьми, отставшими от передней группы.

Турӑпа ҫӳреме тухни // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.

Ҫынсен пӗр ушкӑнӗ яла ҫитсе кӗнӗ ӗнтӗ.

Одна группа людей — передняя — уже вошла в деревню.

Турӑпа ҫӳреме тухни // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.

Ҫул ансӑрланнӑ ҫӗрте ҫынсен юхӑмӗ ҫырма пек кукӑр-макӑрланса тем тӑршшӗ тӑсӑлса каять, сарлакарах ҫӗрте пӗр ҫӗре пухӑнать.

Там, где дорога сужается, людской поток, растягиваясь, извивается подобно речке; в широких местах люди снова сбиваются в плотное стадо.

Турӑпа ҫӳреме тухни // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.

Ҫынсен пичӗсем тӑрӑх тар шӑпӑртатса юхать, ҫан-ҫурӑмсем йӗп-йӗпе.

По лицам прихожан бежит ручьями пот, рубахи на спинах стариков промокли насквозь.

Шурча пупӗ (Малалли) // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.

Тан! кӗрлесе кайрӗ те пӑхӑр сасси ӗҫри ҫынсен чӗрине шартах ҫурса пӑрахрӗ.

Тан-н-н! — разлился медный звон, резанув по сердцам трудящегося люда: бросай работу и иди на молебен!

Микки // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.

Приххутри ҫынсен хуҫалӑхне «Элексантӑр атте» хӑй килне пӗлнӗ пек пӗлсе тӑрать.

А уж до чего дотошен отец Александр в делах хозяйских, наперечет знает все, что у кого из прихожан имеется в дому или во дворе.

Шурча пупӗ // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.

Ҫынсен чӗрине пусса тӑракан чи йывӑр чул вара — пусмӑр тӗнчи.

Самый тяжкий камень на душах людей — господский гнет.

Ҫӗр вӑрлани // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.

Мӗнле ӗненместӗн вара эсӗ ват ҫынсен сӑмахне?

— Как ты не веришь в старинные обычаи?

Паллӑ мар инкек // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.

Мӗн тери хӑватлӑ япала — ват ҫынсен йӗрки.

До чего ж крепка эта штука — старинные обычаи!

Паллӑ мар инкек // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.

Ҫурт-йӗрсене, ӳсентӑрана, ҫынсен пичӗсене тусан тесӗ ҫапнӑ, тусан витнӗ.

Все обуяла пыль — дома, огороды, лица людей.

Чӳк // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.

Ҫурма выҫӑ пурӑннӑ ҫынсен чӗлхине пӗр курка сӑра та самаях ҫемҫетет.

Вечно полуголодным, им достаточно одного ковша, чтобы захмелеть.

Хӑна-вӗрле // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.