Corpus of the Chuvash language

Ак ҫакна ан ман: ҫулталӑк — вӑхӑт виҫи, 365 те чӗрӗк талӑк; ҫутӑ ҫулталӑкӗ — вӑрӑмӑшӗн виҫи, 63500 астрономи единици.

Твердо запомни: год — мера времени, 365 с четвертью суток; световой год — мера длины, 63 500 астрономических единиц.

Ҫӑлтӑрсем пирӗнтен мӗн инҫӗшӗнче? // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.

Ҫутӑ пӗр ҫул хушшинче иртекен вӑхӑта астрономсем ҫутӑ ҫулталӑкӗ теҫҫӗ, тӗнче уҫлӑхӗнчи хушӑсене ҫакӑн пек пысӑк виҫепе виҫеҫҫӗ.

Расстояние, которое свет пробегает за год, астрономы назвали световым годом и этой огромной мерой длины измеряют расстояния во вселенной.

Ҫӑлтӑрсем пирӗнтен мӗн инҫӗшӗнче? // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.

Плутон, Ҫӗрпе танлаштарсан, Хӗвелтен хӗрӗх хут аяккарах вырнаҫнӑ, унӑн пӗр ҫулталӑкӗ ҫӗр ҫинчи икҫӗр аллӑ ҫулталӑка яхӑн тӑсӑлать.

Плутон удален от Солнца в сорок раз больше, тем наша Земля, а год его продолжается около двухсот пятидесяти земных лет.

Плутон // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.

Ку Юпитерӑн пӗр ҫулталӑкӗ Ҫӗр ҫинчи вуникӗ ҫулталӑкпа танлашнине пӗлтерет.

Это значит, что год Юпитера равен двенадцати земным годам.

Юпитер // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.

Ҫав ҫулталӑкӗ ҫухалмасӑр юлсан, тен, ҫухатӑвӗсем унран та пысӑкрах пулӗҫ.

Может быть, без этого года больше бы пропало.

Вунҫиччӗмӗш сыпӑк // Олимпиада Таллерова. Криштоф Е.Г. Ҫу уйӑхӗ — экзамен умӗнхи вӑхӑт: повесть. Вырӑсларан О. Таллерова куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1973. — 144 с.

Кӑҫал Тутарстанра Тӑван чӗлхесен ҫулталӑкӗ тесе палӑртни те пирӗн чӗлхене ирӗлессинчен хӑтарса хӑвараймасть, шел пулин те.

Help to translate

Чӑваш чӗлхи мӗншӗн пӗтме тытӑнни пирки пуҫланӑ калаҫӑва малалла тӑсса // Константин Малышев. http://suvargazeta.ru/news/cn-khyparsem/ ... alla-tassa

Кашни ҫулталӑкӗ виҫӗ тенкӗ тӑнӑ.

Год стоил три рубля.

1 // Леонид Агаков. Жарков Л.М. Хастар тусӑм ҫинчен ҫырнӑ повесть. Вырӑсларан Л. Агаков куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1957. — 300 с.

Юбилей ҫулталӑкӗ унпах вӗҫленмен-ха.

Юбилейный год на этом не закончился.

Наци музейне Чӑваш Республикин Хисеп грамотипе чыслама йышӑннӑ // Таисия Ташней. https://chuvash.org/news/28377.html

Эпир халӗ пирӗнтен 500 миллион ҫутӑ ҫулталӑкӗ чухлӗ аякри галактикӑсене те пӗлетпӗр.

Мы знаем уже такие, которые расположены на расстояниях порядка миллиарда световых лет.

Пӗрремӗш сыпӑк // Андрей Краснов. Ефремов И.А. Ҫӑлтӑр карапӗсем: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1959. — 96 с.

Унта ҫитме вӑтӑр пилӗк пин ҫутӑ ҫулталӑкӗ чухлӗ вӑхӑт кирлӗ, — ӑнлантарчӗ Бельский.

, — пояснил Бельский, — на расстоянии в тридцать тысяч световых лет.

Пӗрремӗш сыпӑк // Андрей Краснов. Ефремов И.А. Ҫӑлтӑр карапӗсем: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1959. — 96 с.

Хӑйсене шеллемесӗр ырми-канми тӑрӑшнисен ӗҫне пысӑка хурса Чӑваш Енре ҫитес ҫула Сӑрпа Хусан хӳтӗлев чиккисене хӑпартнӑ строительсен ӗҫ паттӑрлӑхӗн ҫулталӑкӗ ятпа ирттерме палӑртнӑ.

Help to translate

Пархатарлӑ ӗҫ — ӗмӗрлӗх асра // А.ЕФРЕМОВА. «Каҫал Ен», 2020.10.30

Паян леш операцин шӑп та лӑп ҫулталӑкӗ…

Сегодня год той операции…

Петровсен ҫемье дневникӗнчен // Антал Назул. Титов, Владислав Андреевич. Вилӗме ҫӗнтерсе…: повесть; вырӑсларан Анатолий Ерусланов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1972. — 7–163 с.

— 2020 — пӗтӗмлетӳ ҫулталӑкӗ.

— 2020 — год итогов.

Цифрӑллӑ ҫур ҫул // Илья Туманов. http://suvargazeta.ru/news/cn-khyparsem/ ... frll-ur-ul

Чӑваш Енре ҫемье пурнӑҫӗн ӑнӑҫлӑхне, ҫемье йӑли-йӗркисемпе ӑс-хакӑл пуянлӑхне пропагандӑлакан, ашшӗпе амӑшӗн статусне ӳстерекен, аслӑ ӑрусене хисеплеме вӗрентекен «Ҫемье ҫулталӑкӗ - 2019» конкурс иртрӗ.

Help to translate

Никитинсен ҫемйи – «Ҫемье ҫулталӑкӗ-2019» конкурса хутшӑннӑ // И.ДАНИЛОВА. http://gazeta1931.ru/gazeta/3614-nikitin ... -khutsh-nn

Театр ҫулталӑкӗ — Куракансен ҫулталӑкӗ те.

Год театра — также и Год зрителей.

Театр — асамлӑ тӗнче // В.Смирнова. «Елчӗк Ен», 2019.02.06

Чӑваш Республикин Пуҫлӑхӗ Михаил Игнатьев кӑҫал Патшалӑх Канашне янӑ Ҫырӑвӗнче Театр ҫулталӑкӗнче кашни пысӑк тата пӗчӗк ялта спектакльсем кӑтартассине йӗркелеме тӗллев лартнине, Театр ҫулталӑкӗ чӑн-чӑн культура марафонне пуҫарса ямаллине уҫҫӑн палӑртрӗ.

Глава Чувашской Республики Михаил Игнатьев в Письме Государственному Совету отметил, что в этом году Театр поставил задачу организовать показ спектаклей в каждой большой и маленькой деревне, а Год театра должен стать началом настоящего культурного марафона.

Театр — асамлӑ тӗнче // В.Смирнова. «Елчӗк Ен», 2019.02.06

Кӑҫал сысна ҫулталӑкӗ пулнӑран, виҫӗ йӑрӑ та асамлӑ «сысна ҫурисем» чупкаласа ҫӳрени те пысӑк пӗлтерӗшлӗ мероприятие хӑйне евӗрлӗ хаваслӑхпа илӗртӳлӗх кӳчӗ.

Благодаря тому, что в этом году был год Свиньи, бегство трех бойких и волшебных «поросят» принесло мероприятию своебразную радость и привлекательность.

Театр — асамлӑ тӗнче // В.Смирнова. «Елчӗк Ен», 2019.02.06

Пурте пӗлетпӗр, Раҫҫей Федерацийӗн Президенчӗн Владимир Путинӑн йышӑнӑвӗпе килӗшӳллӗн кӑҫал пирӗн ҫӗршывӑмӑрта Театр ҫулталӑкӗ иртет.

Все уже знаем, согласно решению Президента Российской Федерации Владимира Путина, в этом году в нашей стране пройдет Год театра.

Театр — асамлӑ тӗнче // В.Смирнова. «Елчӗк Ен», 2019.02.06

Колхозран тухаканнисемпе ҫийӗнчех, хуҫалӑх ҫулталӑкӗ пӗтессе кӗтмесӗрех, расчетсем тума пултарайманнине те ӑнланаймастӑн пулсан, ӑҫтан политика тӗлӗшенчен вӗренсе ҫитнӗ ҫын пулма пултаратӑн-ха эсӗ?…

— Где уж там политически развитый, если ты даже того не понимаешь, что не могли мы всякие расчеты с выходцами устраивать сейчас же, не дождавшись конца хозяйственного года!..

37-мӗш сыпӑк // Наум Урхи, Никифор Ваҫанкка, Илле Тукташ, Уйӑп Мишши. Михаил Шолохов. Уҫнӑ ҫерем: роман. Пӗрремӗш кӗнеке. Наум Урхи, Никифор Ваҫанкка, Илле Тукташ, Уйӑп Мишши куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1959

Ҫирӗм пӗрмӗш ӗмӗрӗн ҫирӗммӗш ҫулталӑкӗ чӑваш халӑхне — Раҫҫей Федерацийӗнче йышӗпе пиллӗкмӗшне — тепӗр тӗрӗслев витӗр кӑларӗ.

Help to translate

Тӑван чӗлхе хӗрнӗ хурҫӑ пулайӗ-и? // Надежда СМИРНОВА. «Хыпар», 2019.07.16, 78(27511) №