Corpus of the Chuvash language

Ҫак кунсенче Пӗтӗм Раҫҫейри «Ҫулталӑк учителӗ» тата «Раҫҫей ҫулталӑк директорӗ» конкурссен пӗтӗмлетӗвӗсене пӑхса тухӗҫ, «Раҫҫей ҫулталӑк мастерӗ» конкурс форумӗн шайӗнче пленум ларӑвӗ иртӗ, «Россия 1» телеканалта «Класс теми» педагогсем валли пӗрремӗш шоу форумне хутшӑннӑ ҫичӗ ҫынна презентацилесси пулӗ.

В эти дни будут подведены итоги Всероссийских конкурсов «Учитель года России» и «Директор года России», пройдет финал конкурса «Мастер года России», пленарное заседание в рамках Форума учителей сельских школ, презентация семи участников финала первого шоу для педагогов «Классная тема» на телеканале «Россия 1».

Учитель кунӗ // Ҫутӑ ҫул. https://sutasul.ru/articles/natsi-proekc ... un-3466575

…Ҫур ҫулталӑк хушши — вӗренекен шутӗнче, тата ҫур ҫулталӑк — пиллӗкмӗш разрядлӑ токарь, тепӗр ҫулталӑкран — улттӑмӗш разряд, кӑткӑс детальсем тӑвассипе ӗҫлени, юлашки ҫул — иккӗ, иккӗ ҫурӑ, виҫӗ норма тултарма пуҫлани — акӑ ҫакӑн пек пулчӗ унӑн ҫулӗ.

Help to translate

Радик ҫулӗ // Василий Игнатьев. Игнатьев В.Г. Шӑпчӑк катинче: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1959. — 188 с. — 177–186 с.

Ҫакна мӗнлерех ӑнланмалла-ха, тейӗ вулакан/ Енчен те гражданин «Россельхозбанкӑн» «шанчӑклӑ» клиенчӗ пулсан пӗр ҫулталӑка 14,9 процентпа, пӗр ҫулталӑкран пуҫласа ҫулталӑк ҫурӑ таран 15,5 процентран кая мар, ыттисене вара 5 ҫул таран 16,5 процентпа параҫҫӗ.

Help to translate

Уйрӑм кил хуҫалӑхӗсене - пулӑшу // Хӗрлӗ ялав. «Хӗрлӗ ялав», 2016.05.21

29. Кам та пулин хӳме ҫавӑрнӑ хулара хӑйӗн пурӑнмалли кил-ҫуртне сутсассӑн, сутнӑ кунран пуҫласа ҫулталӑк иртиччен ӑна каялла тӳлесе илме юрать: ӑна ҫулталӑк хушшинче каялла тӳлесе илме юрать; 30. ӑна ҫулталӑк иртсе кайиччен каялла тӳлесе илеймесессӗн, хӳмеллӗ хулари ҫурт ӗмӗрлӗхех сутӑн илекене, унӑн йӑхне юлӗ, юбилей ҫулӗнче те каялла таврӑнмӗ.

29. Если кто продаст жилой дом в городе, огражденном стеною, то выкупить его можно до истечения года от продажи его: в течение года выкупить его можно; 30. если же не будет он выкуплен до истечения целого года, то дом, который в городе, имеющем стену, останется навсегда у купившего его в роды его, и в юбилей не отойдет от него.

Лев 25 // Библи. Раҫҫей Библи пӗрлӗхӗ. Библи. — Санкт-Петербург.:2009. 1567 с.

22. Тата эрнесен уявне, тулӑ вырма пуҫланине, уявла, ҫулталӑк вӗҫӗнче ҫимӗҫ пухса кӗртнӗ ятпа авӑн уявӗ ту; 23. ҫулталӑкра виҫӗ хутчен санӑн пур арҫынну та Патша умне, Израилӗн Ҫӳлхуҫа Турри умне, пырса тӑтӑр, 24. Эпӗ халӑхсене сан умӑнтан хӑваласа ярӑп, санӑн чиккӳсене сарӑп, эхер те эсӗ хӑвӑн Ҫӳлхуҫа Туррун куҫӗ умне ҫулталӑкра виҫӗ хутчен пырса тӑрсассӑн, санӑн ҫӗрне никам та хапсӑнмӗ.

22. И праздник седмиц совершай, праздник начатков жатвы пшеницы и праздник собирания плодов в конце года; 23. три раза в году должен являться весь мужеский пол твой пред лице Владыки, Господа Бога Израилева, 24. ибо Я прогоню народы от лица твоего и распространю пределы твои, и никто не пожелает земли твоей, если ты будешь являться пред лице Господа Бога твоего три раза в году.

Тух 34 // Библи. Раҫҫей Библи пӗрлӗхӗ. Библи. — Санкт-Петербург.:2009. 1567 с.

Дневник — пурнӑҫ, унта — кун хыҫҫӑн кун, ҫулталӑк хыҫҫӑн ҫулталӑк, унта ӗҫ те, ҫитӗнӳ те, хаваслӑх та, хурлӑх та пур.

Help to translate

V // Александр Клементьев. Клементьев А.К. Вунҫиччӗрисем: повеҫсемпе калавсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1981. — 216 с. — 3–56 с.

Парамуншӑн вӑл ҫулталӑк евӗрлех вӑрӑм, ҫулталӑк евӗрлех мӗшӗлти.

Help to translate

IV // Анатолий Емельянов. Емельянов, А.В. Катӑлнӑ уйӑх: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1968. — 112 с. — 19–41 с.

Вӑл «Ҫулталӑк учителӗ», «Ҫулталӑк воспитателӗ» тата «Самый классный классный» конкурссене хутшӑнса мала тухнисене парнесемпе чысларӗ.

Help to translate

Профессире ҫитӗнӳ тӑвакансене чысларӗҫ // А.АНТОНОВА. http://kasalen.ru/2022/10/07/%d0%bf%d1%8 ... 0%d1%80ec/

Унпа вӑл ҫулталӑк ытла пӗрле ӗҫленӗ, ҫак ҫулталӑк хушшинче ҫиленмеллипех ҫиленсе курман.

Help to translate

VII // Куҫма Турхан. Куҫма Турхан. Йӑмраллӑ ял. Роман. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1951. — 368 с., илл.

Тинтерех кӑна-ха районта «Ҫулталӑк учителӗ», «Ҫулталӑк воспитателӗ», «Чи лайӑх класс ертӳҫи» конкурссен финалӗсем иртнӗ.

Help to translate

Педагогсен конкурсӗсем иртнӗ // Ирина Андреева. http://kanashen.ru/2022/02/25/%d0%bf%d0% ... 82%d0%bde/

4. Анчах кунта тӳрех шкул директорӗсем чупса килӗҫ те, укҫа-тенке юпа уйӑхӗнче уйӑрнӑ пулсан та, ӑна раштав уйӑхӗнче ҫеҫ тӳлӗҫ, ҫапла май укҫана ҫулталӑк кӗтме тивет тесе кӑшкӑрма пуҫлӗҫ, ҫавна май эпир пурпӗрех ҫулталӑк кӗтмелле тесе шутлӑпӑр — ара, уҫӑ кӑмӑллӑ ҫынсем-ҫке эпир, пире шалккӑ мар.

4. Но тут сейчас налетят директора школ и начнут орать про то, что денег надо год ждать, хотя деньги выделялись в октябре, значит выплатили бы их максимум в декабре, но все равно год посчитаем, мы же расточители.

Ҫӗнҫӗпӗрти пӗр шкулта спортзал урайне улӑштарма мӗн хака ларнӑ? // Аҫтахар Плотников. https://chuvash.org/blogs/comments/5939.html

Юханшыв вӑрринчен 36 ҫухрӑм ҫӳлерех виҫнӗ ҫулталӑк хушшинчи вӑтам шыв тӑкакӗ — 9,95 м³/ҫ, ҫакӑ ҫулталӑкра унӑн калӑпӑшӗ 0,314 км³/ҫул танлашнине кӑтартать.

Среднегодовой расход воды в 36 км от устья — 9,95 м³/с, что соответствует объёму стока 0,314 км³/год.

Пахра // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0% ... 1%80%D0%B0

Ак ҫакна ан ман: ҫулталӑк — вӑхӑт виҫи, 365 те чӗрӗк талӑк; ҫутӑ ҫулталӑкӗ — вӑрӑмӑшӗн виҫи, 63500 астрономи единици.

Твердо запомни: год — мера времени, 365 с четвертью суток; световой год — мера длины, 63 500 астрономических единиц.

Ҫӑлтӑрсем пирӗнтен мӗн инҫӗшӗнче? // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.

Нептун Хӗвелрен 30 астрономи единици чухлӗ аяккарах вырнаҫнӑ, унӑн пӗр ҫулталӑк хушши ҫӗр ҫинчи ҫӗр утмӑл пилӗк ҫулталӑкпа танлашать.

Нептун удален от Солнца на 30 астрономических единиц, и год его продолжается сто шестьдесят пять земных лет.

Нептун // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.

Уран ҫинчи пӗр ҫулталӑк Ҫӗр ҫинчи сакӑрвун тӑват ҫулталӑкпа танлашать; Ҫӗр ҫинчи сахал-сахал ҫынна икӗ Уран ҫулӗ тӑршшӗ пурӑнма тӳрӗ килнӗ.

Год на Уране продолжается восемьдесят четыре земных года; не многим людям на Земле удалось прожить два урановых года.

Уран // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.

Венерӑн ҫулталӑк тӑршшӗ Ҫӗр ҫулталӑкӗнчен кӗскерех: вӑл 225 талӑка е Ҫӗр ҫинчи ҫичӗ уйӑх ҫурӑ хушшине тӑсӑлать.

Год Венеры гораздо короче, чем год Земли: он продолжается 225 земных суток, то есть семь с половиной земных месяцев.

Венера // Лина Агеносова. Волков А.Л. Ҫӗрпе пӗлӗт: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 188 с.

Пӗр уйӑх чӗнмест — уйӑх тӗпчетпӗр, ҫулталӑк чӗнмесен — ҫулталӑк.

Месяц будет молчать — месяц будем допрашивать, год — так год.

XXV // Геннадий Пласкин. Чжоу Ли-бо. Ҫил-тӑвӑл: роман; Г. Пласкин куҫарнӑ; В. Рудманӑн умсӑмахӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1958. — 429 с. — 13–429 с.

Иртӗ-и уйӑх хыҫҫӑн уйӑх, ҫулталӑк хыҫҫӑн ҫулталӑк, кунтах юп курӗ-и Дина, малалла ӑс пухма аякка-аякка тухса кайӗ-и — пурпӗрех нихӑҫан-нихӑҫан та манмӗ хӗр тӑван амӑшне, вӗҫӗм-вӗҫӗмех унӑн сӑлайлӑ ӑшӑнчӑкӗне ӑшӑнӗ, тараватлӑхӗпе, ӗҫченлӗхӗпе хавхаланӗ.

Help to translate

8 // Хветӗр Агивер. Агивер Ф.Г. Сар ачапа сарӑ хӗр: Повесть. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1980. — 256 с.

Вӗсен пурнӑҫӗпе туслӑхне вӑрҫӑ ҫулӗсем: ҫулталӑк ҫурӑ партизанра пурӑнни тата ҫулталӑк ҫурӑ хушши вӑрттӑн ӗҫлекен ҫыннӑн йывӑр пурнӑҫӗ хӗсӗнсе кӗчӗ.

В их жизнь, юность и дружбу врезалась война: один полтора года провел в партизанском отряде, другой — столько же времени — в тяжелом подполье.

23 // Александр Яндаш. Чосич, Д. Хӗвел инҫетре: роман / вырӑсларан А.Яндаш куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1958. — 352 с.

Ҫак погранзаставӑра кун хыҫҫӑн кун, эрне хыҫҫӑн эрне, ҫулталӑк хыҫҫӑн ҫулталӑк пысӑк чӑтӑмлӑх кӑтартмалла, йывӑр ӗҫе тӳсмелле пулнӑ.

Изо дня в день, из недели в неделю, из года в год погранзастава требовала от тебя тяжелого труда.

6 // Василий Алентей. Авдеенко А.С. Тисса хӗрринче: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1956. — 196 с.