Шырав
Шырав ĕçĕ:
Ма пӗр-пӗр чӗлхене ҫеҫ хуҫа чӗлхе, приказ парса ларакан чӗлхе вырӑнне хумалла, ытти чӗлхесем вара тарҫӑ чӗлхесем, хӑрхӑм чӗлхесем, чура чӗлхесем кӑна-и?
IV // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 2-мӗш кӗнеке. Таркӑн. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке изд-ви, 1994. — 398 с.
Енчен те этеплӗх компенсацийӗ пек влаҫсем пирӗн чӗлхемӗрпе саламлаҫҫӗ, сӑвӑ вулаҫҫӗ е юрлаҫҫӗ ҫавнашкал чӗлхемӗре сӑнарлӑ функцисем параҫҫӗ пулсан та — упча «тулашне» кӑларса тӑратнӑ чӗлхе маргиналлӑ чӗлхе пулса каять, ку вара чӗлхене упрама та, ӑна аталантарма та ниепле те пулӑшмасть.
«Хавал» тӑван чӗлхе кунӗ ячӗпе саламлани // Хавал. https://vk.com/wall-12972450_14737?w=wal ... 2450_14737
Час-часах ҫакӑн пек каланине илтме пулать: халӗ чӑвашсем те вырӑсла лайӑх пӗлеҫҫӗ, вырӑс чӗлхи вӗсемшӗн иккӗмӗш тӑван чӗлхе пулса тӑчӗ, ҫавӑнпа та чӑваш чӗлхине малалла аталантарасси ҫинчен мар, халӑх хушшинче ытларах вырӑс чӗлхине сарасси ҫинчен шутламалла, теҫҫӗ.
Чӑваш чӗлхи аталанӑвӗн хӑш-пӗр ыйтӑвӗсем // И. А. АНДРЕЕВ. «Тӑван Атӑл». — 1963, 6№ — 88–92 с.
Тӑван чӗлхе кунне нарӑсӑн 21-мӗшӗнче палӑртни Бангладеш тӗп хулинче, Даккере, 1952 ҫулта тӑван чӗлхене хӳтӗлеме, хӑйсен чӗлхине ҫӗр-шывӑн патшалӑх чӗлхисенчен пӗри тесе йышӑнма ыйтса демонстрацие тухнӑ студентсене полицейскисем персе вӗлернине асра тытнипе ҫыхӑннӑ.
«Паян – Пӗтӗм тӗнчери тӑван чӗлхе кунӗ...» // Анна Егорова. https://t.me/c/1455316948/7430
2. Тӗнчери хутшӑнусенче усӑ куракан чӗлхесен шучӗ — 7, вырӑс чӗлхи ҫав шута кӗрет, ҫавӑнпа ашшӗ-амӑшӗсем, вырӑсли кирлӗрех тесе, ачисене чӑвашли вырӑнне вырӑсла калаҫтараҫҫӗ (анчах ача ик чӗлхе пӗлни вырӑс чӗлхине кӑшт та пӑсмасть!).
«Мӗн тума кирлӗ чӑваш чӗлхи?» // Чӑвашла шухӑшла. https://t.me/chushu/1184
Хальхи вӑхӑтра пирӗн тӑван чӗлхесемшӗн кӗрешмелле… анчах та ҫав кӗрешӳ юратупа пулмалла, ытти Раҫҫейри тата пӗтӗм тӗнчери чӗлхесене хисеплемелле, мӗншӗн тесен тӑван чӗлхе вӑл - ҫемьене, культурӑна, халӑх тата йӑх историне чун-чӗререн юратма пӗлни кӑна мар, вӑл тата хӑйне евӗрле ӗҫ, ҫирӗп тӗллев, ӑнтӑлу, ӑнлану тата яваплӑх, мӗншӗн тесен чӗлхесем хӑйсем тӗллӗн пӗтмеҫҫӗ, вӗсем эпир вӗсенпе усӑ курма пӑрахнипе вилеҫҫӗ.
«Хавал» тӑван чӗлхе кунӗ ячӗпе саламлани // Хавал. https://vk.com/wall-12972450_14737?w=wal ... 2450_14737
Тӑван чӗлхе пӗлтерӗшӗ ҫинчен питӗ нумай калаҫма пулать, ҫавра сӗтелсем ирттерсен те, нарӑс тата ака уйӑхӗнчи культура талккӑшӗнче студентсемпе учреждени ӗҫченӗсене хӑваласа ярсан та, вӗсене сӑвӑ вулаттарсан та е хӗрӳллӗ сӑмах калаттарсан та…, анчах эпир тӑван чӗлхепе усӑ курмасан, ҫыру ҫырмасан, вуламасан, кашни кун май килнӗ таран калаҫмасан, чӑвашла ача-пӑча сачӗсем, шкулсем уҫмасан, культурӑпа ӑслӑлӑх тата популярлӑ пулӑмсем йӗркелесе ирттермесен, е сахалтан тӑван чӗлхене хисепленине кӑтармасан - пире ни хисеплемӗҫ, ни хамӑр чӗлхемӗре упраса хӑвараймӑпӑр.
«Хавал» тӑван чӗлхе кунӗ ячӗпе саламлани // Хавал. https://vk.com/wall-12972450_14737?w=wal ... 2450_14737
Унта республикӑра чӑваш чӗлхи — пӗртен-пӗр патшалӑх чӗлхи, вырӑс чӗлхи официаллӑ чӗлхе тенӗччӗ.
Атнер ХУСАНКАЙ: Чӑваш пурнӑҫӗн хӑшпӗр моделӗ кивелнӗ // Надежда СМИРНОВА. «Хыпар», 2016, ака, 22; 61-62№
Ҫав вӑхӑтран пуҫласа унӑн лаптӑкӗнче тӗп чӗлхе вырӑнӗнче бенгали чӗлхине ҫывӑх ория чӗлхи пулса тӑнӑ.Примерно с тех пор основным языком на её территории стал язык ория, близкий бенгальскому.
Одиша // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%9E%D0%B4%D ... 1%88%D0%B0
Мускавран А. Размадзе доцента (математика), Питӗртен — С. Авалиани доцента (истори) чӗнсе илнӗ, вӗсемсӗр пуҫне Ш. Нуцубидзе (истори), Г. Ахвледиани (чӗлхе пӗлӗвӗ), А. Шанидзе (филологи) ҫумсем пулса тӑнӑ, Е. Такайшвилипе (археологи), Ю. Абуладзе (перс чӗлхи) — ӑслӑх ертӳҫисен вырӑнне йышӑннӑ, Европа чӗлхисене Е. Орбелиани (хрантсус), В. Гамбашидзе (акӑлчан), И. Кипшидзе (нимӗҫ) вӗрентнӗ, Грузире пурӑннӑ Артур Лейст нимӗҫ ҫыравҫине те вӗрентӳ ӗҫне явӑҫтарма шутланӑ.
Тбилиси патшалӑх университечӗ // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%A2%D0%B1%D ... 1%87%D3%97
Монреальпе танлаштарсан, хӑйсен тӑван пек акӑлчан чӗлхине палӑртакансен проценчӗ питӗ пӗчӗк — 1,9% яхӑн кӑна (танлаштарма, испан чӗлхине тӑван чӗлхе пек палӑртакансем — 3%).
Квебек // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0% ... 0%B5%D0%BA
Чи хаклӑ, чи юратнӑ, чи ҫывӑх чӗлхе – чӑваш чӗлхи, ӑна суйлама та, сутӑн илме те ҫук, кашни ҫыншӑнах ашшӗ-амӑш чӗлхи, тӑван халӑх историйӗ, йӑли-йӗрки, юрри-ташши, юмах-халапӗ хаклӑ.
Чӑваш чӗлхи ячӗпе – пӗр пулар! // Лариса ЕВГЕНЬЕВА. http://kanashen.ru/2023/04/28/%d1%87a%d0 ... %b0%d1%80/
Ҫавӑнпа та ҫын тепӗр чӗлхепе шухӑшлама вӗренсе ҫитсен кӑна ҫав чӗлхе уншӑн иккӗмӗш тӑван чӗлхе пулать.
Чӑваш чӗлхи аталанӑвӗн хӑш-пӗр ыйтӑвӗсем // И. А. АНДРЕЕВ. «Тӑван Атӑл». — 1963, 6№ — 88–92 с.
Тата совет обществинче пӗр чӗлхе патне пымалли ҫулӗ те уҫҫӑнах палӑрчӗ, ку ҫул — тӗрлӗ халӑхсем хӑйсен, тӑван чӗлхине пӑрахса, майӗпен вырӑс чӗлхи ҫине куҫса пырасси.
Чӑваш чӗлхи аталанӑвӗн хӑш-пӗр ыйтӑвӗсем // И. А. АНДРЕЕВ. «Тӑван Атӑл». — 1963, 6№ — 88–92 с.
Шалти сӗткенӗсем хӑватлӑн тапса тӑнине пула вырӑс ҫырулӑхӗ асӑннӑ чӗлхесен шайне часах ҫитет, вырӑс чӗлхи этемлӗх ӑс-тӑнӗнче тӗл пулакан мӗн пур шухӑша, мӗн пур ӑнланӑва тӗрӗс те витӗмлӗ палӑртакан чӗлхе пулса тӑрать.
Чӑваш чӗлхи аталанӑвӗн хӑш-пӗр ыйтӑвӗсем // И. А. АНДРЕЕВ. «Тӑван Атӑл». — 1963, 6№ — 88–92 с.
«Пӗр 5-6 ҫул хушшинче Европӑри тӗп чӗлхесене пурне те вӗренме пулать. Пӗр чӗлхене вара ӗмӗр тӑршшӗпех вӗренес пулать. Ку вӑл – тӑван чӗлхе», – тенӗ Вольтер.
«Паян – Пӗтӗм тӗнчери тӑван чӗлхе кунӗ...» // Анна Егорова. https://t.me/c/1455316948/7430
Вӑл Слакпуҫ чӗлхи те, Шупуҫ чӗлхи те пулмӗ, анчах пурте ӑнланмалла теп чӗлхе пулӗ.
III // Александр Артемьев. Артемьев А. Ҫунатлӑ ҫуралнисем: повеҫсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1965. — 268 с. — 189–265 с.
Мероприятире педагогсем «Тӑван чӗлхе тата тӑван литература», «Тӑван чӗлхе тата тӑван чӗлхепе литература вулавӗ» предметсене вӗрентессине, ҫак ӗҫ пахалӑхне ӳстерессине сӳтсе явӗҫ.
Чӑваш чӗлхи учителӗсем съезда хутшӑнаҫҫӗ // Таисия Ташней. https://chuvash.org/news/33703.html
Ку хисепсене палӑртнӑ май «Яндексри» ӑстасем вӗсене чӗлхен цифрӑллӑ пульсӗ тесе ят панӑ — пӗр-пӗр чӗлхепе куллен пин-пин текст куҫараҫҫӗ пулсан вӑл чӗлхе чӗрӗ имӗш.
Яндекс.Тӑлмачпа кашни кун 40 пин хут чӑвашла куҫараҫҫӗ // Аҫтахар Плотников. https://chuvash.org/news/30597.html
Лилипутсен чӗлхипе блефускусен чӗлхи хушшинчи уйрӑмлӑх Европӑри кирек хӑш икӗ чӗлхе хушшинчи уйрӑмлӑхран кая мар.
Пиллӗкмӗш сыпӑк // Урхи Наумӗ, Куҫма Чулкаҫ. Свифт, Даниэль. Лемюэль Гулливер ҫулҫӳренисем; вырӑсларан Н. Урхипе К. Чулкаҫ куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1954. — 368 с.