Corpus of the Chuvash language

Районтан ытларах ҫамрӑксем тухса каяҫҫӗ — пысӑк хуласене вӗсем вӗренме, ӗҫе вырнаҫма тухса каяҫҫӗ.

В основном из района уезжает молодежь — на учёбу, и на трудоустройство в крупные города.

Нюксеница районӗ // Макар Силиванов. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%9D%D1%8E%D ... 0%BD%D3%97

Ҫамрӑксем хуласене кайса пӗтрӗҫ.

Help to translate

Пиллӗкмӗш ҫыру // Александр Клементьев. Клементьев А.К. Вунҫиччӗрисем: повеҫсемпе калавсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1981. — 216 с. — 121–178 с.

Тен, унта хуласене кирпӗчрен мар, хӗвелпе уйӑх ҫутинчен тӑваҫҫӗ, вилӗм мӗн иккенне те пӗлмеҫҫӗ пуль, вӗсен чӗлхинче «чир», «масар», «ватӑлӑх» сӑмахсем те ҫук пуль…

Help to translate

Виҫҫӗмӗш ҫыру // Александр Клементьев. Клементьев А.К. Вунҫиччӗрисем: повеҫсемпе калавсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1981. — 216 с. — 121–178 с.

— Ҫапах та эпир пулас хуласене чулпа йывӑҫран тумӑпӑр, тусӑм.

Help to translate

I // Александр Клементьев. Клементьев А.К. Вунҫиччӗрисем: повеҫсемпе калавсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1981. — 216 с. — 3–56 с.

Пысӑк хуласене асӑннӑ, сӑмахран, Dandagula (Dandaguda) тата Parthalis (Protalis) йышшисене.

Упоминаются крупные города, такие как Dandagula (Dandaguda) и Parthalis (Protalis).

Одиша // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%9E%D0%B4%D ... 1%88%D0%B0

Ҫамрӑксем пурте ытти хуласене ҫӗклесе унта пурӑнакансене лайӑх пурнӑҫ туса парас терӗҫ пулас.

Help to translate

Юрату асапӗ // Михаил Сунтал. Сунтал Михаил. Ҫӑтмах. Фантастикӑллӑ повесть. Шупашкар, 2009. — 120 с.

ССР Союзӗнче хальхи вӑхӑтра тӗрлӗ хуласене пӗрлештерекен автомобиль ҫулӗсем те нумай.

В СССР в настоящее время много автомобильных дорог, объединяющих различные города.

Ҫулйӗрсем // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Картӑ ҫинче чи пысӑк заводлӑ хуласене тупӑр: Магнитогорскпа Сталинска {металлурги завочӗсем), Мускавпа Горький хулисене (автомобиль завочӗсем), Сталинград, Харьков тата Челябинск хулисене (трактор завочӗсем), Саратовпа Запорожье хулисене (комбайн завочӗсем) тата Ростов хулине (ялхуҫалӑх машинисем тӑвакан завод).

Найдите на карте города, в которых находятся крупнейшие заводы: Магнитогорск и Сталинск (металлургические заводы), Москву и Горький (автомобильные завозы), Сталинград, Харьков и Челябинск (тракторные заводы), Саратов и Запорожье (заводы комбайнов), Ростов (завод сельскохозяйственных машин).

Промышленность // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Часах акӑ ҫав ҫимӗҫсене пухса ССР Союзӗнчи тӗрлӗ хуласене яма тапратаҫҫӗ.

Скоро приступят к сбору урожая и отправке его в различные города СССР.

Кавказӑн Хура тинӗс хӗрри // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Ҫак хуласене паллӑ тӑвӑр: Минск, Львов, Белосток, Каунас, Вильнюс, Рига Таллин, Ленинград, Хусан, Киев, Мускав, Горький, Калинин, Иваново.

Отметьте следующие города: Ленинград, Казань, Киев, Москву, Горький, Калинин, Иваново.

Ҫулйӗрсем // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Ялхуҫалӑхӗ хӑвӑрт ӳсекен хуласене продуктӑсем ӗлӗкхинчен ытларах пама пуҫланӑ.

Сельское хозяйство стало давать быстро растущим городам гораздо больше продуктов, чем раньше.

Ялхуҫалӑхӗ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Кивӗ хуласене ҫӗнӗлле майлӑ йӗркелесе, вӗсенче парксем, бульварсем тунӑ.

Перестроились и обросли парками и бульварами старые города.

Хутӑш вӑрмансен зони мӗнле улшӑннӑ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Контурлӑ карта ҫинче ҫак хуласене — Верхоянск, Якутск, Березники, Архангельск, Игарка хулине паллӑ тӑвӑр.

Обозначьте на контурной карте города: Верхоянск, Якутск, Березники, Архангельск, Мурманск, Игарку.

Игарка — полярти порт // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Вӑл хуласене пурне те тенӗ пекех чугун ҫулсем е юханшывсем тӑрӑх лартса тухнӑ.

Почти все города расположены вдоль железных дорог или по рекам.

Тайгара пурӑнакан халӑх // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Ҫынсем ҫыран хӗррисене епле куҫ кӑтартнӑ, ҫавӑн пек ӳкернӗ, юханшывсене, тусене, хуласене паллӑ тунӑ.

Люди на глаз зарисовывали очертания берегов, намечали реки, горы и города.

Ҫӗр чӑмӑрӗн картти // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Вак япаласене (пӗчӗк кӳлӗсене, шывсене, ялсене) карта ҫинче кӑтартмаҫҫӗ; пысӑк япаласене ак ҫакӑн пек паллӑсем туса кӑтартаҫҫӗ: шывсене — кукӑр-макӑр линисемпе, хуласене — ункӑсемпе, чугун ҫулсене — линисемпе.

Мелкие подробности (небольшие озера, реки, селения) на карте не изображаются; крупные изображаются следующими знаками: реки — извилистыми линиями, города — кружками, железные дороги — линиями.

Планпа географи карттине танлаштарни // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Малтанхи картти ҫинче ӳкернӗ хуласене иккӗмӗш картти ҫинче пурне те кӑтартнӑ-и?

Все ли реки и города, изображенные на первой карте, обозначены и на второй?

Планпа географи карттине танлаштарни // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Анчах ун вырӑнне ку карта ҫине Ярославль, Калуга, Тула тата ытти хуласене те ӳкернӗ.

Но зато на этой карте поместились города: Ярославль, Калуга, Тула и другие.

Планпа географи карттине танлаштарни // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Мытиши хулине, Мускав таврашӗнчи тата ытти хуласене те кунта ӳкернӗ-и?

Изображены ли на карте город Мытищи и другие города около Москвы?

Планпа географи карттине танлаштарни // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Ялсемпе хуласене кунсерен ҫар ҫыннисен тупӑкӗсене илсе килнине илтсен е курсан чӗре сӳ! тӑвать.

Help to translate

«Манӑн ҫапӑҫу хирӗнче пулмалла» // Юрий СНЕГОПАД. https://ursassi.ru/articles/-%D1%81%D1%8 ... la-3444550