Corpus of the Chuvash language

1901 ҫулхи раштав уйӑхӗнче Кейп-Код ҫинчи Веллфлит хулинче пурӑнакан Гульельмо Маркони пӗрремӗш трансатлантикӑллӑ радиоҫыхӑнӑва пурнӑҫланӑ.

В декабре 1901 года Гульельмо Маркони осуществил первую трансатлантическую радиосвязь, находясь на Кейп-Коде в городе Веллфлит.

Кейп-Код // Светлана Трофимова. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%9A%D0%B5%D ... 0%BE%D0%B4

1975 тата 1990 ҫулсенче федераци правительствине Машпи Вампаноаг йӑхне официаллӑ майпа йышӑнма ыйтса ҫырнӑ, ҫапах та ҫакӑ 2007 ҫулхи ҫу уйӑхӗнче кӑна пурнӑҫа кӗнӗ, ун хыҫҫӑн индейсем ӗмӗр-ӗмӗр хушши вӗсен тӑван ҫӗрӗ пулнӑ лаптӑксене каялла тавӑрса пама ыйтнӑ.

В 1975 и 1990 годах в федеральное правительство отправляли запрос об официальном признании племени Машпи Вампаноаг, однако это произошло лишь в мае 2007 года, после чего индейцы потребовали вернуть их исконные земли.

Кейп-Код // Светлана Трофимова. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%9A%D0%B5%D ... 0%BE%D0%B4

1620 ҫулхи чӳк уйӑхӗнче Кейп-Код сӑмсахӗн бухти патӗнче (халӗ Провинстаун вырнаҫнӑ вырӑнта) пилигрим ашшӗсем пилӗк пурӑнса ирттернӗ, вӗсем Англирен «Мэйфлауэр» карап ҫинче ишсе килнӗ.

В ноябре 1620 года у бухты мыса Кейп-Код (там, где сейчас находится Провинстаун) провели пять недель отцы-пилигримы, приплывшие из Англии на корабле «Мэйфлауэр».

Кейп-Код (кӳлмек) // Светлана Трофимова. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%9A%D0%B5%D ... %B5%D0%BA)

Кӑҫал пуш уйӑхӗнче ҫак арҫынна Канашра полицейскисем чарнӑ.

В марте этого года данного мужчину полицейские остановили в Канаше.

Ҫӗр чавнӑ чухне тупнӑ пӑшала упранӑшӑн суд тӑвӗҫ // Софья Савнеш. https://chuvash.org/news/38124.html

1942 ҫулта, уйрӑмах чӳк уйӑхӗнче, Сталинград патӗнче хӗрӳ ҫапӑҫусем пынӑ.

Help to translate

Ҫамрӑк пулнӑ, ывӑннине туйман // Р. МАРТЬЯНОВА. https://marpos.cap.ru/news/2021/01/20/am ... ine-tujman

Иртнӗ ҫулхи юпа уйӑхӗнче районти Культурӑпа Туризм ҫурчӗн ӗҫченӗсем тата ял тӑрӑхӗсенчи культура вучахӗсенче вӑй хуракансем 1941 ҫулта хӳтӗлев чиккисене хӑпартнине кино ӳкерсе сӑнласа пама пултарчӗҫ.

Help to translate

Культура ӗҫченӗсем ҫулталӑкри ӗҫне пӗтӗмлетрӗҫ // О. ЕФРЕМОВА. https://marpos.cap.ru/news/2021/01/30/ku ... ne-ptmletr

Март уйӑхӗнче Нина Дмитриевнана Уфана чӗннӗ: «Хӗрарӑм-наци амӑшӗ» конкурса вӑл Пушкӑртри ытти хӗрарӑмсемпе пӗрле Рабига Кушаева ячӗллӗ медале, пушкӑрт хӗрарӑмӗсен юхӑмӗн активисткине тивӗҫнӗ.

Help to translate

Анне ҫул ҫине пӑхать… // Марина Иванова. https://sutasul.ru/articles/common_mater ... at-3766576

Ҫак чечексем пире май уйӑхӗнче пӗчӗк хӗвел евӗрлӗ курӑннипе савӑнтараҫҫӗ.

Help to translate

Кукшапуҫ - пире савӑнӑҫ валли парнеленӗ пӗчӗк хӗвел // Марина Иванова. https://sutasul.ru/articles/kultura/2024 ... el-3766847

2021 ҫул пуҫланнӑранпа Элӗк районӗнче пӗтӗмпе 24 пушар регистрациленӗ, август уйӑхӗнче вара 6 хутчен «хӗрлӗ автан» алхаснӑ.

Help to translate

Пушарта хӗрарӑм вилнӗ // Элӗк районӗ. https://alikov.cap.ru/news/2021/08/13/pu ... hrarm-viln

Апрель уйӑхӗнче Вӑрмар муниципаллӑ округӗнче те Ҫӗнтерӳ кунӗ ҫывхарса пынӑ ятпа «Георги хӑйӑвӗ» акци старт илчӗ.

Help to translate

Вӑрҫӑри паттӑрлӑх ҫамрӑк ӑру асӗнчех // Эвелина МИХАЙЛОВА. http://gazeta1931.ru/urmary/11946-v-rc-r ... -as-nchekh

Кӑҫал вара январь уйӑхӗнче Сергей Тямин службӑра тӑнӑ ҫӗртен Калайкасси шкулне Тав ҫырӑвӗ ҫитрӗ.

Help to translate

Катькасри паттӑр салтак ҫӗршыва хӳтӗлет // Евстолия СЕРОВА. https://www.zp21rus.ru/glavnye-novosti/1 ... a-kh-t-let

Кашни ҫулах ҫуркунне апрель уйӑхӗнче професси уявне паллӑ тӑваҫҫӗ вӗсем.

Help to translate

Ҫак професси ҫыннисем пуртан эпир хамӑра шанчӑклӑрах туятпӑр // Эвелина МИХАЙЛОВА. http://gazeta1931.ru/gazeta/11905-cak-pr ... h-tuyatp-r

1944 ҫулта кӑна Совет ҫарӗ тыткӑнран хӑтарнӑ та кӑмрӑк промышленноҫне ӗҫлеме янӑ, 1944 ҫулхи апрель уйӑхӗнче, ӑна йывӑр ӗҫе юрӑхсӑр ҫын пулнӑран, ӗҫрен хӑтарнӑ.

Help to translate

Геройсем вилмеҫҫӗ, вӗсем пирӗн чӗрере ӗмӗрлӗхех юлаҫҫӗ // Марина Иванова. https://sutasul.ru/articles/nikam-ta-nim ... la-3757103

1991 ҫулхи ака уйӑхӗнче Химкире Мускавҫум геральдисчӗсен I пухӑвӗ иртнӗ, унта Пӗтӗм Союзри (каярахпа Пӗтӗм Раҫҫейри) геральдика пӗрлӗхӗн Никӗслевлӗ пухӑва ирттернӗ.

В апреле 1991 года в Химках состоялся I слёт геральдистов Подмосковья, в рамках которого был проведён Учредительный съезд Всесоюзного (впоследствии было переименовано во Всероссийское) геральдического общества.

Раҫҫей геральдисчӗсен пӗрлӗхӗ // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%A0%D0%B0%D ... 1%85%D3%97

1828 ҫулхи ҫу уйӑхӗнче Иоанн Каподистрия утрав патне пысӑках мар эскадра янӑ, вӑрҫӑн вӗҫлекен тапхӑрӗнче турккӑсем кӗтмен ҫӗртен пырса кӗресрен сыхланнӑ май ӑна Миаулис Андреас-Вокос ертсе пынӑ.

Иоанн Каподистрия выслал к острову в мае 1828 года небольшую эскадру, которой командовал Миаулис Андреас-Вокос, во избежание неожиданной высадки турок на завершающем этапе войны.

Баба сӑмсах патӗнчи ҫапӑҫу // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%91%D0%B0%D ... 2%AB%D1%83

Шупашкар округӗнчи «Чурачикское» общество 2022 ҫулхи раштав уйӑхӗнче мӑйракаллӑ шултра выльӑхӑн 750 пуҫ ҫамрӑк пӑрӑвне вырнаҫтарма тата тӑрантарма икӗ вите тума тытӑннӑ, строительствӑна кӑҫалхи авӑн уйӑхӗнче вӗҫленӗ.

Help to translate

Ҫӗнӗ объектсем хута кайрӗҫ // Юрий МИХАЙЛОВ. http://hypar.ru/cv/news/sienie-obektsem- ... ta-kayries

Строительство 2022 ҫулхи ака уйӑхӗнче пуҫланнӑ, кӑҫалхи авӑн уйӑхӗнче вӗҫленнӗ.

Help to translate

Ҫӗнӗ объектсем хута кайрӗҫ // Юрий МИХАЙЛОВ. http://hypar.ru/cv/news/sienie-obektsem- ... ta-kayries

Кӑҫал кӑрлач уйӑхӗнче пытартӑмӑр.

Help to translate

10 // Виталий Енӗш. Григорьев-Енӗш В.Г. Чун кӑварӗ. Повеҫсемпе калавсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1987. — 215 с. — 37–84 с.

2013 ҫулхи пуш уйӑхӗнче область кӗпӗрнаттӑрӗ Кувшинников О. А. Нюксеница районне ҫитсе курнӑ май район пуҫлӑхне ЦТНК тӗлӗшӗпе ирттерекен туса пӗтермен строительство ӗҫӗсене пурнӑҫлассине район хыснине кӗртме хушнӑ.

Во время своей поездки в Нюксенский район в марте 2013 года губернатор области Кувшинников О. А. поручил главе района взять незавершенные строительные работы по ЦТНК на бюджет района.

Нюксеница районӗ // Макар Силиванов. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%9D%D1%8E%D ... 0%BD%D3%97

2009 ҫулхи ака уйӑхӗнче хӑш-пӗр ял тӑрӑхӗсене пӑрахӑҫланӑ: Бобровски, Уфтюга тата Красавино (Нюксеница ял тӑрӑхне кӗртнӗ), Брусенец тата Брусноволово (Городищна ял тӑрӑхне кӗртнӗ).

В апреле 2009 года некоторые сельские поселения упразднены: Бобровское, Уфтюгское и Красавинское (включены в Нюксенское), Брусенское и Брусноволовское (включены в Городищенское).

Нюксеница районӗ // Макар Силиванов. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%9D%D1%8E%D ... 0%BD%D3%97