Corpus of the Chuvash language

Вӑл ертсе пынипе колхозра вырӑнти условисене чи аван тивӗҫтерекен тӗллевлӗ пусӑ ҫаврӑнӑшне туса хатӗрленӗ, ӗҫе кӗртнӗ, тӑпра пулӑхлӑхне тата акакан тырӑн уйрӑмлӑхӗсене кура им-ҫампа ӑнӑҫлӑ усӑ курнӑ.

Под ее руководством в колхозе были разработаны и внедрены наиболее целесообразные в местных условиях севообороты, успешно применялись удобрения в зависимости от плодородия почвы и особенностей высеваемой культуры.

Васильева Евлалия Ивановна // Светлана Трофимова. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%92%D0%B0%D ... 0%BD%D0%B0

1980-мӗш ҫулсенчен пуҫласа, кӗперӗн архитектура уйрӑмлӑхӗсене малти вырӑна кӑларас тесе, ӑна ҫӗрле ҫутӑпа ҫутатма пуҫланӑ.

С 1980-х годов мост начали подсвечивать ночью, чтобы выдвинуть на первый план его архитектурные особенности.

Бруклин кӗперӗ // Светлана Трофимова. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%91%D1%80%D ... 1%80%C4%95

Рассказово хулин гербӗ символсемпе тата аллегорисен чӗлхипе хулан географи, аваллӑх тата ытти уйрӑмлӑхӗсене сӑнласа парать, вӗсем унӑн иртнине тата хальхи кун-ҫулне ҫыхӑнтараҫҫӗ.

Герб города Рассказово языком символов и аллегорий отражает географические, исторические и другие особенности города, связывающие его прошлое и настоящее.

Рассказово гербӗ // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%A0%D0%B0%D ... 0%B1%D3%97

Нумайӑшӗ хӑйсен тумӗсене авалхилле, вырӑнти уйрӑмлӑхӗсене шута илсе тата паянхи пурнӑҫпа килӗшӳллӗ туса хатӗрлеҫҫӗ.

Help to translate

Паянхи капӑр тум // Геннадий Дегтярёв. Чӑваш тумӗ аваллӑхран паянлӑха = Чувашский костюм от древности до современности = The Chuvash costume from ancient to modern times / В. В. Николаев, Г. Н. Иванов - Орков, В. П. Иванов ; Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ. — Мускав ; Шупашкар ; Ӑремпур : Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ, 2002. — 400 с.

Вӗсем хӑйсен тӑрӑхӗнчи ҫи-пуҫ тата эреш уйрӑмлӑхӗсене лайӑх пӗлеҫҫӗ, чуна тыткӑнлакан илеме упраса хӑварма тата ӳстерсе пыма тӑрӑшаҫҫӗ ⎼ кил-йыша, тӑвансене, ял-йыша капӑр тумпа тивӗҫтереҫҫӗ.

Help to translate

Паянхи капӑр тум // Геннадий Дегтярёв. Чӑваш тумӗ аваллӑхран паянлӑха = Чувашский костюм от древности до современности = The Chuvash costume from ancient to modern times / В. В. Николаев, Г. Н. Иванов - Орков, В. П. Иванов ; Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ. — Мускав ; Шупашкар ; Ӑремпур : Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ, 2002. — 400 с.

Ун пек ӑстасем тӗрӗ тӗрлеҫҫӗ-и, пир тӗртеҫҫӗ-и, ҫыхаҫҫӗ-и, капӑрсем ӑсталаҫҫӗ-и ⎼ хӑйсен этнографи ушкӑнӗн уйрӑмлӑхӗсене питех пӑхӑнмаҫҫӗ.

Help to translate

Паянхи капӑр тум // Геннадий Дегтярёв. Чӑваш тумӗ аваллӑхран паянлӑха = Чувашский костюм от древности до современности = The Chuvash costume from ancient to modern times / В. В. Николаев, Г. Н. Иванов - Орков, В. П. Иванов ; Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ. — Мускав ; Шупашкар ; Ӑремпур : Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ, 2002. — 400 с.

Авалхи евӗрлӗ тумсене калӑпланӑ чухне вӑл халӑх хавалне тата этноушкӑнсен капӑр тум уйрӑмлӑхӗсене шута илнӗ.

Help to translate

Паянхи капӑр тум // Геннадий Дегтярёв. Чӑваш тумӗ аваллӑхран паянлӑха = Чувашский костюм от древности до современности = The Chuvash costume from ancient to modern times / В. В. Николаев, Г. Н. Иванов - Орков, В. П. Иванов ; Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ. — Мускав ; Шупашкар ; Ӑремпур : Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ, 2002. — 400 с.

Хӗрарӑм тумӗн авалтан килекен уйрӑмлӑхӗсене XIX ӗмӗр тӑрӑшшӗпех упранӑ.

Help to translate

Самар Кукри чӑвашӗсен тумӗ // Геннадий Дегтярёв. Чӑваш тумӗ аваллӑхран паянлӑха = Чувашский костюм от древности до современности = The Chuvash costume from ancient to modern times / В. В. Николаев, Г. Н. Иванов - Орков, В. П. Иванов ; Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ. — Мускав ; Шупашкар ; Ӑремпур : Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ, 2002. — 400 с.

Эрешленӗ чухне кӗпе тайӑнне тата хӗрарӑм кӳлепин уйрӑмлӑхӗсене шута илнӗ.

Help to translate

Килӗшӳлӗхпе ӗлккенлӗх // Геннадий Дегтярёв. Чӑваш тумӗ аваллӑхран паянлӑха = Чувашский костюм от древности до современности = The Chuvash costume from ancient to modern times / В. В. Николаев, Г. Н. Иванов - Орков, В. П. Иванов ; Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ. — Мускав ; Шупашкар ; Ӑремпур : Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ, 2002. — 400 с.

21-мӗш ӳкерчӗкре хӗрарӑм апӑсӑн (чӳк пуҫӗн) тум уйрӑмлӑхӗсене куратпӑр.

Help to translate

Несӗлӗпе ӳсӗмӗ // Геннадий Дегтярёв. Чӑваш тумӗ аваллӑхран паянлӑха = Чувашский костюм от древности до современности = The Chuvash costume from ancient to modern times / В. В. Николаев, Г. Н. Иванов - Орков, В. П. Иванов ; Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ. — Мускав ; Шупашкар ; Ӑремпур : Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ, 2002. — 400 с.

Унӑн истори тата эстетика уйрӑмлӑхӗсене халалланӑ ӗҫсем хутран-ситрен пичетленнӗ.

Help to translate

Кӳртӗм // Геннадий Дегтярёв. Чӑваш тумӗ аваллӑхран паянлӑха = Чувашский костюм от древности до современности = The Chuvash costume from ancient to modern times / В. В. Николаев, Г. Н. Иванов - Орков, В. П. Иванов ; Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ. — Мускав ; Шупашкар ; Ӑремпур : Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ, 2002. — 400 с.

Физикӑпа географи уйрӑмлӑхӗсене илсен штата 5 тӗп района пайлама пулать:

По физико-географическим характеристикам штат можно разделить на 5 основных районов:

Одиша // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%9E%D0%B4%D ... 1%88%D0%B0

Сывлӑх сыхлавӗнче, вӗренӳре, культурӑра тата ытти сферӑпа отрасльте, уйрӑмах ялта, кадрсемпе ӗҫлессин отрасль уйрӑмлӑхӗсене тата кадрсем ҫитменнине шута илмелле.

Не менее важно учитывать отраслевые особенности кадровой работы и дефицит кадров в здравоохранении, образовании, культуре в других сферах и отраслях, в особенности на селе.

Чӑваш Республикин Патшалӑх Канашне 2024 ҫул валли янӑ Ҫыру // Олег Николаев. https://www.cap.ru/action/activity/sobit ... sudarstven

Учитель каланине итлесе, Екатерина Иосифовна керамикӑри тӗрлӗ майсене, халӑх тӗррисене, тӗрлӗ материалсен (йывӑҫ, метал, кантӑк, чул, пир) технологийӗпе вӗренсен художествӑра усӑ курмалли хӑйне майлӑ уйрӑмлӑхӗсене тӗпчесе пӗлме тӑрӑшнӑ.

Help to translate

Пирӗн хӗрарӑм-художниксем // Алексей Григорьев. «Тӑван Атӑл». — 1962, 3№ — 99–101 с.

Калашников автоматне пуҫтарассине тата сӳтессине Тӑван ҫӗршыва хӳтӗлеме патриотла воспитани парас тата йӗркелес тӗллевпе, ҫамрӑксен ӳсӗм уйрӑмлӑхӗсене шута илсе, ҫӗршыв интересӗсене хӳтӗлеме пӗлнине шута илсе йӗркелеҫҫӗ.

Сборка и разборка автомата Калашникова проводится с целью создания эффективной системы патриотического воспитания и формирования готовности к защите Родины с учетом возрастных особенностей подростков, умению защищать интересы страны!

Тӑван Ҫӗршыва хӳтӗлеме хатӗр! // Ҫутӑ ҫул. https://sutasul.ru/articles/obshchestvo/ ... -r-3452787

Вӑл халӑх пурнӑҫӗн йӑлана кӗнӗ сӑнарне, халӑхӑн декоративлӑ-прикладной искусствин уйрӑмлӑхӗсене кӑтартса парать.

Он отражает традиционный образ жизни и особенности народного декоративно-прикладного искусства.

Наци костюмӗ – халӑх пуянлӑхӗ // Ҫутӑ ҫул. https://sutasul.ru/articles/kultura/2023 ... -h-3425348

Анчах, текстсен оригиналӗсене тытса пӑхсассӑн, ҫырса паракансем диалект уйрӑмлӑхӗсене чиперех шута илни курӑнать.

На наш взгляд, это вопрос спорный, так как при сопоставлении отредактированных текстов с оригиналами часто становилось очевидным обратное: особенности местных говоров как раз соблюдены.

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

«Юмахсене ҫырса паракансем вырӑнти калаҫу уйрӑмлӑхӗсене тӗрӗсех тытса пырайман пирки текстсене литература чӗлхине ҫывхартса пичетлетпӗр, вырӑнӗ-вырӑнӗпе хӑш-пӗр юмахсен сюжечӗсене те юсанӑ».

Другой составитель также сообщает, что при публикации сборника необходимость обработки текстов и изменения некоторых сюжетов была вызвана тем, что записывающими не всегда отображались диалектные особенности.

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

Ҫутҫанталӑкӑн ҫӗнӗ явленийӗсемпе законӗсене тупса палӑртма, планетӑсем хушшинчи тӗнче уҫлӑхӗн уйрӑмлӑхӗсене пӗлсе ҫитме Совет ҫӗршывӗнчи тӗпчевҫӗсем тӗнче уҫлӑхне тӗпчесе вӗренес тӗлӗшпе тунӑ ӗҫсем вӑйлӑ аталанни пулӑшса тӑрать.

Help to translate

Коммунизм культури // И.А. Маркелов. «Тӑван Атӑл». — 1962, 2(95)№ — 80-88 с.

Евлалия Васильева ертсе пынипе вырӑнти условисенче меллӗ пусӑ ҫаврӑнӑшне хатӗрлесе ӗҫе кӗртнӗ, тӑпра пулӑхне тата акӑнакан культурӑсен уйрӑмлӑхӗсене кура удобренисемпе усӑ курассине, вӑрлӑх туса илессине ӑнӑҫлӑ йӗркелесе пынӑ.

Help to translate

Евлалия Васильева агрономӑн пурнӑҫ уйӗ // Светлана АРХИПОВА. http://елчекен.рф/2023/06/02/%d0%b5%d0%b ... 83%d0%b9e/