Corpus of the Chuvash language

Район прокуратуринчен пӗлтернӗ тӑрӑх, нумаях пулмасть ӑна каллех суд сакки ҫине лартнӑ.

Help to translate

Сӑмах ҫерҫи мар, уншӑн – 5 пин тенкӗ // Хаҫат редакцийӗ. «Тӑван Ен», 19-20№, 2016.03.18-24

Район прокуратуринчен пӗлтернӗ тӑрӑх, В. судра хӑйӗн айӑпне пӗтӗмпех йышӑннӑ, анчах ҫакӑ ӑна явапран хӑтараймӗ.

Help to translate

Сӑмах ҫерҫи мар, уншӑн – 5 пин тенкӗ // Хаҫат редакцийӗ. «Тӑван Ен», 19-20№, 2016.03.18-24

Ҫак тапхӑрта та стена тӑрӑх ҫӳреме хатӗрччӗ.

В этот период я готова лезь на стену.

Юрату та, курайманлӑх та - ташӑра // Татьяна НАУМОВА. «Чӑваш хӗрарӑмӗ», 2016.03.12, 9№

- Эпӗ пӗлнӗ тӑрӑх, сирӗн чун киленӗҫӗ сахал мар.

— На сколько я знаю, у вас немало душевной услады.

Юрату та, курайманлӑх та - ташӑра // Татьяна НАУМОВА. «Чӑваш хӗрарӑмӗ», 2016.03.12, 9№

Вӗсем хула урамӗсем тӑрӑх юрласа-ташласа утнӑ, ҫынсене тӗрлӗ ҫимӗҫпе хӑналанӑ.

Help to translate

Эх, Ҫӑварни, ҫу эрни... // Татьяна НИКОЛАЕВА. «Чӑваш хӗрарӑмӗ», 2016.03.12, 9№

Малтанласа палӑртнӑ тӑрӑх, инкек йӑлари газ сӑрхӑннипе е газ оборудованийӗн юсавсӑрлӑхӗпе ҫыхӑннӑ.

Help to translate

Асӑрханулӑхпа тимлӗх кирлех // Татьяна НАУМОВА. «Чӑваш хӗрарӑмӗ», 2016.03.12, 9№

Общежитири хӗрсемпе уявсем тӑрӑх ҫӳрерӗ, каччӑсем уҫӑлма чӗнсен те хирӗҫлемерӗ.

Help to translate

Хӗр чысӗ // Анна НИКОЛАЕВА. «Чӑваш хӗрарӑмӗ», 2016.03.12, 9№

Хайхисем шухӑшланӑ тӑрӑх, урампа утма чӗр нуша тесе ҫыракансем такама кураймаҫҫӗ, ӑна усал тума тӑрӑшаҫҫӗ имӗш.

По их мнению, писавшие о том, что невозможно ходить по улице, просто ненавидят кого-то, просто хотят им навредить.

Тӗлӗнтереҫҫӗ тӗлӗнтермӗш пуҫлӑхсем // Таисия Ташней. http://chuvash.org/blogs/comments/2693.html

Кӳкеҫре, эп пӗлнӗ тӑрӑх, 12 пин ытларах ҫын пурӑнатчӗ.

В Кугесях, насколько я знаю, проживает более 12 тысяч человек.

Тӗлӗнтереҫҫӗ тӗлӗнтермӗш пуҫлӑхсем // Таисия Ташней. http://chuvash.org/blogs/comments/2693.html

ЧР Вӗренӳ министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, ача ҫурчӗсене шӑпӑрлана ҫемьене илме ӗмӗтленекенсем килме пултарнӑ.

Help to translate

Тӑлӑхсем хӑнасене кӗтсе илнӗ // Софья Савнеш. http://chuvash.org/news/11872.html

— Ваттисем каланӑ тӑрӑх — ӗлӗк пӗри салтака кайсан Кӑркӑсстанран ача илсе килсе ӳстернӗ-мӗн.

Help to translate

«Пирӗн вӑхӑтра ферма утар пек тасаччӗ» // Роза ВЛАСОВА. «Хыпар», 2016, пуш, 15; 33-34№

Вӑл каланӑ тӑрӑх — лаша питӗ ӑслӑ та туйӑмлӑ выльӑх.

Help to translate

«Пирӗн вӑхӑтра ферма утар пек тасаччӗ» // Роза ВЛАСОВА. «Хыпар», 2016, пуш, 15; 33-34№

ЧР Ӗҫлев тата социаллӑ хӳтлӗх министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх — 2015 ҫулта 19793 ҫемье 204,5 млн тенкӗлӗх субсиди /кашни ҫемье пуҫне вӑтамран 861,2 тенкӗ/ илнӗ.

Help to translate

Коммуналлӑ пулӑшу тарифӗсем ӳсеҫҫӗ-и? // Альбина ЕГОРОВА. «Хыпар», 2016, пуш, 15; 33-34№

Чӑвашстат пӗлтернӗ тӑрӑх — 2016 ҫулхи нарӑсӑн 1-мӗшӗ тӗлне федерацин Атӑлҫи округӗнчи регионсен хушшинче коммуналлӑ пулӑшу тӳлевӗ республикӑра — чи пӗчӗккисенчен пӗри.

Help to translate

Коммуналлӑ пулӑшу тарифӗсем ӳсеҫҫӗ-и? // Альбина ЕГОРОВА. «Хыпар», 2016, пуш, 15; 33-34№

Чӑваш Республикин «Чӑваш Республикин Патшалӑх Канашӗ ҫинчен» 2001 ҫулхи утӑ уйӑхӗн 23-мӗшӗнчи 37 №-лӗ саккунне (Чӑваш Республикин Патшалӑх Канашӗн ведомоҫӗсем, 2001, 42 №; 2002, 51 №; 2003, 53, 57 №-сем; 2005, 64 №; 2006, 69 №; 2010, 87 №; 2012, 94, 95 №-сем; Чӑваш Республикин Саккунӗсен пуххи, 2013, 3, 7 №-сем; 2014, 11 №; 2015, 5 №) ҫакӑн пек улшӑнусем кӗртес: 1) 4 статьяра: а) 6-мӗш пунктра: пӗрремӗш абзацра «тӑратать» сӑмаха «тӑратма тивӗҫ» сӑмахсемпе улӑштарас, «Чӑваш Республикин Патшалӑх Канашӗн тупӑш, пурлӑх тата пурлӑх евӗр обязательствӑсен чӑнлӑхне тӗрӗслес енӗпе ӗҫлекен комиссине» сӑмахсем хыҫҫӑн «(малалла ҫавӑн пекех – комисси)» сӑмахсем хушса хурас; иккӗмӗш абзацра «тӑратать» сӑмаха «тӑратма тивӗҫ»сӑмахсемпе улӑштарас; ӑ) ҫакӑн пек ҫырса 61-мӗш пункт хушса хурас: «61. Федерацин «Раҫҫей Федерацийӗн субъекчӗсен патшалӑх влаҫӗн саккунсем кӑларакан (представительлӗ) тата ӗҫ тӑвакан органӗсене йӗркелемелли пӗтӗмӗшле принципсем ҫинчен» 1999 ҫулхи юпа уйӑхӗн 6-мӗшӗнчи 184-ФЗ №-лӗ саккунӗпе килӗшӳллӗн Патшалӑх Канашӗн депутачӗ хӑйӗн полномочийӗсене пурнӑҫланӑ чухне интерессен хирӗҫӗвӗ патне илсе пыракан е илсе пыма пултаракан хӑйӗн интересӗсем сиксе тухасси ҫинчен Федерацин «Коррупципе кӗрешесси ҫинчен» 2008 ҫулхи раштав уйӑхӗн 25-мӗшӗнчи 273-ФЗ №-лӗ саккунӗпе килӗшӳллӗн Чӑваш Республикин Патшалӑх Канашӗ палӑртакан сӑлтавсем пур чухне тата йӗркепе комиссие пӗлтерме, ҫавӑн пекех ун пек хирӗҫӗве пӗтерес е татса парас тӗлӗшпе мерӑсем йышӑнма тивӗҫ.»; 2) 41 статьян 1-мӗш пунктӗнче «(малалла ҫавӑн пекех – комисси)» сӑмахсене кӑларса пӑрахас; 3) 42 статьян 1-мӗш пунктӗнче: а) пӗрремӗш абзацра «, пырса кӗнӗ укҫа-тенкӗ ҫӑл куҫӗсем ҫинчен сведенисем» сӑмахсене кӑларса пӑрахас, «паракан» сӑмаха «памалли» сӑмахпа улӑштарас; ӑ) «в» ҫум пункт хӑйӗн вӑйне ҫухатнӑ тесе йышӑнас; 4) 7 статьян 5-мӗш пунктне ҫакӑн пек ҫырса предложенисем хушса хурас: «Патшалӑх Канашӗн Председателӗн этем тата гражданин прависемпе ирӗклӗхӗсене тата тивӗҫӗсене пырса тивекен нормативлӑ пӗлтерӗшлӗ хушӑвӗсене, патшалӑх вӑрттӑнлӑхӗ пулса тӑракан сведенисемлӗ е вӑрттӑнлӑхра тытмалли сведенисемлӗ хушусемсӗр е вӗсен уйрӑм положенийӗсемсӗр пуҫне, официаллӑ йӗркепе пичетлесе кӑлармалла Патшалӑх Канашӗн Председателӗн хушӑвӗн тулли текстне Патшалӑх Канашӗн «Интернет» информаципе телекоммуникаци сетӗнчи официаллӑ сайтне (www.gs.cap.ru) вырнаҫтарнине (пичетленине) ӑна официаллӑ йӗркепе пичетлесе кӑларни тесе шутлаҫҫӗ.»; 5) 14 статьяна ҫакӑн пек ҫырса 31-мӗш пункт хушса хурас: «31. Патшалӑх Канашӗн Аппарачӗн Ертӳҫине Патшалӑх Канашӗн Председателӗ хӑйӗн полномочийӗсен срокӗ чухлӗ ӗҫлеме тӑратнӑ тӑрӑххӑн Патшалӑх Канашӗ должноҫа уйӑрса лартать тата должноҫран хӑтарать. Патшалӑх Канашӗн Аппарачӗн Ертӳҫи хӑйӗн тивӗҫӗсен шайӗнчи ыйтусем тӑрӑх хушусем кӑларать. Патшалӑх Канашӗн Аппарачӗн Ертӳҫин этем тата гражданин прависемпе ирӗклӗхӗсене тата тивӗҫӗсене пырса тивекен нормативлӑ пӗлтерӗшлӗ хушӑвӗсене, патшалӑх вӑрттӑнлӑхӗ пулса тӑракан сведенисемлӗ е вӑрттӑнлӑхра тытмалли сведенисемлӗ хушусемсӗр е вӗсен уйрӑм положенийӗсемсӗр пуҫне, официаллӑ йӗркепе пичетлесе кӑлармалла. Патшалӑх Канашӗн Аппарачӗн Ертӳҫин хушӑвӗн тулли текстне Патшалӑх Канашӗн »Интернет« информаципе телекоммуникаци сетӗнчи официаллӑ сайтне (www.gs.cap.ru) вырнаҫтарнине (пичетленине) ӑна официаллӑ йӗркепе пичетлесе кӑларни тесе шутлаҫҫӗ.».

Внести в Закон Чувашской Республики от 23 июля 2001 года № 37 "О Государственном Совете Чувашской Республики" (Ведомости Государственного Совета Чувашской Республики, 2001, № 42; 2002, № 51; 2003, № 53, 57; 2005, № 64; 2006, № 69; 2010, № 87; 2012, № 94, 95; Собрание законодательства Чувашской Республики, 2013, № 3, 7; 2014, № 11; 2015, № 5) следующие изменения: 1) в статье 4: а) в пункте 6: в абзаце первом слово "представляет" заменить словами "обязан представить", после слов "комиссию Государственного Совета Чувашской Республики по контролю за достоверностью сведений о доходах, об имуществе и обязательствах имущественного характера" дополнить словами "(далее также – комиссия)"; в абзаце втором слово "представляет" заменить словами "обязан представить"; б) дополнить пунктом 61 следующего содержания: "61. В соответствии с Федеральным законом от 6 октября 1999 года № 184-ФЗ "Об общих принципах организации законодательных (представительных) и исполнительных органов государственной власти субъектов Российской Федерации" депутат Государственного Совета при наличии оснований и в порядке, которые определяются Государственным Советом Чувашской Республики в соответствии с Федеральным законом от 25 декабря 2008 года № 273-ФЗ "О противодействии коррупции", обязан сообщать в комиссию о возникновении личной заинтересованности при осуществлении своих полномочий, которая приводит или может привести к конфликту интересов, а также принимать меры по предотвращению или урегулированию такого конфликта."; 2) в пункте 1 статьи 41 слова "(далее также – комиссия)" исключить; 3) в пункте 1 статьи 42: а) в абзаце первом слова ", сведения об источниках получения средств" исключить, слово "представляемых" заменить словом "представляемые"; б) подпункт "г" признать утратившим силу; 4) пункт 5 статьи 7 дополнить предложениями следующего содержания: "Распоряжения Председателя Государственного Совета, имеющие нормативный характер, затрагивающие права, свободы и обязанности человека и гражданина, подлежат официальному опубликованию, кроме распоряжений или отдельных их положений, содержащих сведения, составляющие государственную тайну, или сведения конфиденциального характера. Официальным опубликованием распоряжения Председателя Госу­дарственного Совета считается размещение (опубликование) его полного текста на официальном сайте Государственного Совета в информационно-телекоммуника­ционной сети "Интернет" (www.gs.cap.ru)."; 5) статью 14 дополнить пунктом 31 следующего содержания: "31. Руководитель Аппарата Государственного Совета назначается и освобождается от должности Государственным Советом по представлению Председателя Государственного Совета на срок его полномочий. Руководитель Аппарата Государственного Совета издает распоряжения по вопросам, находящимся в его компетенции. Распоряжения Руководителя Аппарата Государственного Совета, имеющие нормативный характер, затрагивающие права, свободы и обязанности человека и гражданина, подлежат официальному опубликованию, кроме распоряжений или отдельных их положений, содержащих сведения, составляющие государственную тайну, или сведения конфиденциального характера. Официальным опубликованием распоряжения Руководителя Аппарата Государственного Совета считается размещение (опубликование) его полного текста на официальном сайте Государственного Совета в информационно-телекоммуникационной сети "Интернет" (www.gs.cap.ru).".

Чӑваш Республикин уйрӑм саккунӗсен акчӗсене улшӑнусем кӗртесси ҫинчен // Михаил Игнатьев. «Хыпар», 2016, пуш, 10; 31№

Чӑвашгидрометеоцентр пӗлтернӗ тӑрӑх – ейӗве каякан ҫурхи шыв нумай ҫул каяллахи вӑтам шайран ҫӳлерех ҫӗкленӗ.

Help to translate

Аван хаклав туртӑнма хистет // Ҫӗнтурӳ ҫулӗ. «Ҫӗнтерӳ ҫулӗ», 2016, пуш, 11

«Симӗс патруль» эксперчӗсем палӑртнӑ тӑрӑх, 2015 ҫулхи пӗтӗмлетӳллӗ рейтингра влаҫӑн вырӑнти органӗсем хӑйсенчен ыйтакан информаципе тивӗҫтерес тӗллевпе общество организацийӗсемпе ҫыхӑнса ӗҫлеме хатӗр пулнине те шута илнӗ.

Help to translate

Аван хаклав туртӑнма хистет // Ҫӗнтурӳ ҫулӗ. «Ҫӗнтерӳ ҫулӗ», 2016, пуш, 11

Унӑн пӗтӗмлетӗвӗ тӑрӑх – 85 субъектран Чӑваш ен – саккӑрмӗш вырӑнта, экологи тӗлӗшӗнчен яваплӑ чи лайӑх 10 регион йышне кӗнӗ.

Help to translate

Аван хаклав туртӑнма хистет // Ҫӗнтурӳ ҫулӗ. «Ҫӗнтерӳ ҫулӗ», 2016, пуш, 11

Чалӑм-кӑкшӑмсем каланӑ тӑрӑх, тӗрӗслев вӗсен сӗчӗ пахалӑхлӑ пулнине кӑтартса панӑ.

Help to translate

«Мӑшкӑл ку!» // Елена ПОРФИРЬЕВА. «Ҫӗнтерӳ ҫулӗ», 2016, пуш, 11

Эпӗ пӗлнӗ тӑрӑх, эсир хӑвӑрӑн тавракурӑма аталантарма тӑтӑшах сӑнав-тӗпчев ирттеретӗр, усӑллӑ канашсене халӑх патне ҫитерме тӑрӑшатӑр.

Help to translate

Чунтан парӑннӑ ӗҫ курӑмлӑ // А. АСТРАХАНЦЕВА. «Авангард», 2016, пуш, 11