Corpus of the Chuvash language

Ҫулӑм хыра хыпашлама пуҫларӗ, сӑмалаллӑ хупӑ ҫатӑртатса ҫунать, вулӑ тӑрӑх ҫулӑм ҫӳлелле кармашать.

Help to translate

45 // Владимир Кузьмин. Владимир Кузьмин. Виҫӗ юман: повесть. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1986. — 144 с.

— Тимӗр — тутӑхать вӑл, сӑмалаллӑ хӑма ӗмӗрлӗхе пырать — пӗр шӗкӗ те шӑтарас ҫук, ҫӗрес те ҫук.

Help to translate

Пӗри пуять — тепри пӗтет // Петр Осипов. Осипов, П. Н. Элкей таврашӗ:роман. 1-мӗш кӗнеке; [И. Иванов умсӑмахӗ; Г. Хлебников хыҫсӑмахӗ]. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1973. — 463 с. — 15–458 с.

Хӗвел анӑҫалла васкать, чӑнкӑ ҫыранран ҫил вӗҫсе килчӗ, чӳрече каррисене сирчӗ, вӗсен самантлӑх ӳкекен хушӑкӗнче кантӑк умӗнче ӳсекен йывӑҫсен сӑмалаллӑ сарлака ҫулҫисем курӑнса кайрӗҫ.

Солнце торопилось к закату; ветер, налетая с обрыва, отдувал занавесь, и в мгновенную, опадающую щель ее виднелись широкие смолистые листья деревьев, росших за окнами.

II. Йывӑҫсем ҫеҫкере // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Виҫҫӗмӗш том. — Шупашкар, 2012. — 428 с. — 383–426 с.

Кункрине сӑмалаллӑ хыр ҫумне сӗвентерсе тӑратрӗ те лав ҫинчен ытти япаласене пушатма тытӑнчӗ.

Она поставила корыто к смолистой сосне и стала перетаскивать с подводы другие вещи.

X сыпӑк // Михаил Юрьев. Корольков Ю.М. Леня Голиков партизан: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955. — 340 с.

Сӑмалаллӑ ҫиппе атпӑри тыткалама Ленька лаша витинче ут тавраш ҫӗлекен мастерскойрах хӑнӑхнӑ.

Орудовать шилом и дратвой Ленька научился в шорной мастерской на конюшне.

V сыпӑк // Михаил Юрьев. Корольков Ю.М. Леня Голиков партизан: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955. — 340 с.

Костя ӳчӗ тӳсме ҫук пӗҫерсе тӑракан пуличчен сӑмалаллӑ пӑнчӑсене хӑйӑрпа сӑтӑрать, анчах сӑмалана пӗтӗмпех сӑтӑрса яраймасть вӑл.

Костя оттирает мокрым песком смоляные пятна, пока кожа не начинает нестерпимо гореть, но оттереть смолу до конца так и не удается.

Эсӗ вӗренсе ҫитӗн // Николай Евстафьев. Дубов Н.И. Юханшыв ҫинчи ҫутӑсем: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1954. — 144 с.

Буратино, йывӑҫӑн чи тӑрринче ларса, Карабас Барабасӑн ҫилпе ҫӗклентернӗ сухалӗн вӗҫӗ сӑмалаллӑ хыр вулли ҫумне ҫыпҫӑнса ларнине асӑрхарӗ.

Буратино заметил, сидя на самой верхушке, что конец бороды Карабаса Барабаса, приподнятой ветром, приклеился к смолистому стволу.

Вӑрман хӗрринче питех те хӑрушӑ ҫапӑҫу пулчӗ // Иван Викторов. Толстой А.Н. Ылтӑн ҫӑраҫҫи е Буратино курнӑ тӗлӗнмелле мыскарасем: [юмах]; вырӑсларан И. Викторов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 135 с.

Буратино уй варринче пӗр-пӗччен ларакан хыр патне чупса пырса, сӑмалаллӑ хыр вулли тӑрӑх ҫӳлелле хӑпарса кайрӗ те, ҫӑвар тулли кӑшкӑрса, уласа-ҫухӑрса ячӗ.

Буратино взобрался по смолистому стволу на вершину итальянской сосны, одиноко стоявшей в поле, и оттуда закричал, завыл, запищал во всю глотку:

Вӑрман хӗрринче питех те хӑрушӑ ҫапӑҫу пулчӗ // Иван Викторов. Толстой А.Н. Ылтӑн ҫӑраҫҫи е Буратино курнӑ тӗлӗнмелле мыскарасем: [юмах]; вырӑсларан И. Викторов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 135 с.

Партизансем, хырсем айӗнчи юра чавса, типӗ йывӑҫ хушшисем туртса кӑларчӗҫ те вӗсене сарса ларчӗҫ, йывӑҫ вуллисем ҫумне таянчӗҫ, ним ҫинчен шухӑшламасӑр, ним кӗтмесӗр, пӗр чӗнмесӗр сӑмалаллӑ сывлӑша сывларӗҫ.

Партизаны разгребали снег под соснами, обнажая корни, покрытые сухой хвоей, и усаживались к стволам, они вдыхали аромат смолы и напряженно молчали в рассеянном, бесцельном ожидании.

33 // Александр Яндаш. Чосич, Д. Хӗвел инҫетре: роман / вырӑсларан А.Яндаш куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1958. — 352 с.

Сывлӑш нӳрлӗ, сӑмалаллӑ парӑссен, карап каначӗсен тата шыври ӳсентӑрансен шӑрши ҫапать.

Воздух был пропитан запахом просмоленной парусины, корабельных канатов, гнилых водорослей и сырости.

I // Л. Борисова. Сенкевич Генрик. Ҫӑкӑр шыраса: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1953. — 62 с.

Киммӗн сӑмалаллӑ тӗпӗ кӗрлет.

Гудит просмоленное днище.

III // Наум Любимов. Гончар, Александр Терентьевич. Ялавпа пыракансем: 3 кӗнекеллӗ роман; Н. Я. Любимов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1955. — 456 с.

— Санӑн аллусем те сӑмалаллӑ — лапӑртатӑн вӗт.

 — У тебя руки в смоле измажешь.

Вӑтӑр тӑваттӑмӗш сыпӑк // Виссарион Синичкин. Козлов В.Ф. Чул утрав президенчӗ: повесть. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1983 — 224 с.

Хӑйне астӑвассах вӑл вӗҫӗ-хӗррисӗр тинӗсе тата шӑпах тинӗс хӗрринче ларакан хӑйсен ҫуртне астӑвать; яланхи ҫав тинӗсӗн нӳрлӗ сывлӑшӗпе, тинӗс шӑршипе хутӑш, пристань ҫинчи сӑмалаллӑ канатсен сӳс-пӑявсен тата ҫӗр кӑмрӑк тӗтӗмӗн шӑршисемпе сывланӑ.

Он, сколько помнил себя, все помнил то же безбрежное море, их дом, стоявший на самом берегу, всегда вдыхал в себя свежий запах этого моря, перемешанный с запахом пеньки, смоляных канатов и каменноугольного дыма пристани.

Америкӑна кайни // Уйӑп Мишши. Гарин-Михайловский Н.Г. Тёмӑн ача чухнехи пурнӑҫӗ: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1951. — 164 с. — 3–157 с.

«Британи» ванчӑкӗсенчен эпир пӳрт евӗрлӗ хӳшӗ турӑмӑр, унӑн ҫине сӑмалаллӑ парусина витрӗмӗр, ҫапла эпир пӗр хӑрамасӑрах ҫумӑрлӑ вӑхӑтсем пуҫланассине кӗтме пуҫларӑмӑр.

Мы соорудили дом из обломков «Британии» и покрыли его хорошо просмолённой парусиной; теперь мы без страха ожидали наступления дождливого сезона.

Ҫирӗм пӗрремӗш сыпӑк // Иван Митта. Жюль Верн. Грант капитан ачисем: роман. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 36 с. — 500 с.

Тепӗр йывӑҫӑн типсен хуппи ҫӗр ҫине ӳкет, ҫара йывӑҫ ҫавӑнпа вара час ҫӗрет те пӗтӗмӗшлех ӳкет, хурӑнӑн хуппи сӗвӗнсе ӳкмест; ҫав сӑмалаллӑ, тулашӗнчен шурӑ хупӑ — курӑс — шыв витмен хупӑлча пулса тӑрать, йывӑҫ, вилнӗ пулсан та, нумайччен чӗрӗ пекех тӑрать.

Другое дерево, засохнув, роняет на землю кору, и оттого непокрытая древесина скоро гниет и все дерево падает; у березы же кора не падает; эта смолистая, белая снаружи кора — береста — бывает непроницаемым футляром для дерева, и умершее дерево долго стоит, как живое.

Вӑрманти ҫуртсем // Гаврил Молостовкин. Пришвин М.М. Ылтӑн ҫаран: калавсем. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1951. — 200 с. — 88–91 с.

Ман умра шурӑ ҫӳҫлӗ ачасем шывран кӑларса ӳпӗнтернӗ киммӗн сӑмалаллӑ хырӑмӗ ҫине упалене-упалене хӑпараҫҫӗ.

Передо мною белоголовые мальчишки карабкались по бокам лодки, вытащенной на берег и опрокинутой насмоленным брюхом кверху.

I // Асклида Соколова. Тургенев И.С. Пиравйхи юрату: повеҫсем, калавсем, прозӑллӑ сӑвӑсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1982. — 176 с. — 84–131 с.

Клавди ӑна сӑтӑрса пӑрахрӗ, ҫиелтен пӑчкӑ кӗрпипе шӑлса лартрӗ, Халь ҫурӑк курӑнмасть ӗнтӗ, сӑмалаллӑ йывӑҫ ҫине пӑчкӑ кӗрпи ҫыпҫӑнчӗ.

Клавдия растерла их широким мазком, а сверху посыпала опилками, Щели не стало видно, к смолянистому дереву прилипли опилки — вот и все.

Ҫирӗм пӗрремӗш сыпӑк // Михаил Рубцов. Николай Бирюков. Чайка: роман; вырӑсларан Михаил Рубцов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1953. — 432 с.

Каҫхине лампа ҫутинче Пантелей Прокофьевич атӑ ҫиппине пӗтӗрсе пӗтерчӗ те тӑпӑлса тухнӑ хӑмӑт пӗвенне ҫӗлеме ларчӗ; ҫипӗ ҫӗрӗкскер пулчӗ-и е старикӗн ахаль ӑшӗ тӑвӑнса ҫитнӗ, сӑмалаллӑ ҫип икӗ хутчен умлӑ-хыҫлӑ татӑлчӗ те — ӑна ҫакӑ ҫеҫ кирлӗ пулчӗ: хӑрушла ятлаҫса, Пантелей Прокофьевич ура ҫине сиксе тӑчӗ, хыҫсӑр пукана ӳкерсе, кӑмака патнелле тапса ячӗ те, йытӑ пек хӑрӑлтатса, сӑранне шӑлӗсемпе ҫыртса ҫурма тапратрӗ.

Вечером при огне Пантелей Прокофьевич ссучил дратву, начал сшивать распоровшуюся хомутину; то ли нитки были гнилые, то ли старик нервничал, но дратва оборвалась два раза подряд — этого было достаточно: страшно выругавшись, Пантелей Прокофьевич вскочил, опрокинул табурет, отбросил его ногой к печке и, рыча, словно пес, принялся рвать зубами кожаную обшивку на хомуте.

XXI // Аркадий Малов. Шолохов М.А. Лӑпкӑ Дон. Роман: IV кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 504 с.

Грязнов хӑйпӑнса ӳкнӗ атӑ тӗпне хыпаланса сӑмалаллӑ ҫиппе ҫӗлет, ҫӗленӗ хушӑра, табак тӗтӗмӗ урмӑштарнӑ сасӑпа хӑйӑлтатса, хӑй тӗллӗн мӑкӑртатать:

Грязнов наскоро прихватывал дратвой отпоровшуюся подметку, продымленным осипшим голосом говорил, обращаясь неизвестно к кому:

VIII // Аркадий Малов. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Иккӗмӗш кӗнеке. Аркадий Малов куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1963. — 415 с.

Сӗтел хушшинче хӑрӑмланса ҫунакан пӗчӗк лампа умӗнче Щегольков татӑлса тухнӑ чумбурне сӑмалаллӑ ҫиппе ҫӗлесе ларать.

За столом у лампы-коптюшки Щегольков сшивал дратвой порванный чумбур.

8 // Илле Тукташ. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Пӗрремӗш кӗнеке. Илле Тукташ куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955.