Corpus of the Chuvash language

Туя кайма хатӗрленнӗ чухне кӗмӗл тенкӗсене куҫа йӑмӑхтаракан пуличчен пурӑпа ҫутатнӑ.

Help to translate

Вирьял чӑвашӗсен тумӗ // Геннадий Дегтярёв. Чӑваш тумӗ аваллӑхран паянлӑха = Чувашский костюм от древности до современности = The Chuvash costume from ancient to modern times / В. В. Николаев, Г. Н. Иванов - Орков, В. П. Иванов ; Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ. — Мускав ; Шупашкар ; Ӑремпур : Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ, 2002. — 400 с.

Куҫ умне тӳрех йӑмӑхтаракан сарӑ хӗвел, хӗвел ҫинче илӗхсе ларакан вӑрман, ҫӑра симӗс курӑк, пыл хурчӗсемпе кӗрлекен вӗллесем, утарта васкамасӑр хӑйӗн ӗҫне тӑвакан ҫӑварне чӗлӗм хыпнӑ ватӑ арҫын сӑнарӗ тухса тӑрать.

Help to translate

Утар // Юрий Исаев. Исаев Ю.Н. Ҫӗнӗ касӑн шухӑ яшӗсем: калавсем, асаилӳ, тӗрленчӗксем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2023. — 149 с. — 102–103 с.

Пуҫне куҫа йӑмӑхтаракан пурҫӑн тутӑр ҫыхнӑ.

Help to translate

5 // Владимир Кузьмин. Владимир Кузьмин. Виҫӗ юман: повесть. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1986. — 144 с.

Ун пуҫӗнче куҫа йӑмӑхтаракан илемпе ялтӑраса илес вӑрттӑн шухӑш тӗвӗленнӗ.

Она хотела показаться во всем блеске своей красоты.

VIII // Юрий Артемьев. Сент-Экзюпери Антуан де. Пӗчӗкҫеҫ принц: аллегориллӗ повесть-юмах. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2017. — 64 с.

Куҫа йӑмӑхтаракан хӗвел йӑлтӑртатса ячӗ.

Блеснуло ослепительное солнце.

Африкӑри саванна тӑрӑх ҫӳрени // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Йӗри-тавра тирпейлӗх хуҫаланать, кашни кӗтесре куҫа йӑмӑхтаракан илемлӗ чечексем ҫеҫке ҫурнӑ, ача-пӑчана йӑпатса вылятмалли хатӗрсем те (вӗсенчен чылайӑшне шӑпӑрлансен ашшӗ-амӑшӗсен пуҫарӑвӗпе тунӑ) темӗн тӗрли те пур.

Help to translate

Малашлӑх – мал ӗмӗтлӗ ертӳҫӗсен аллинче // Светлана АРХИПОВА. http://елчекен.рф/2023/08/11/%d0%bc%d0%b ... %87%d0%b5/

Уява яланхиллех тӗплӗн хатӗрленни куҫкӗрет: тӗрленӗ пуканесен, минтерсен, алмазран хатӗрленӗ картинӑсен куравӗсене йӗркеленӗ, куҫа йӑмӑхтаракан чечексен тӗнчи те илӗртӳллӗ.

Help to translate

Ентешлӗхӗн черетлӗ уявӗнче // Елчӗк Ен. http://елчекен.рф/2023/05/23/%d0%b5%d0%b ... %87%d0%b5/

Кӑнтӑрла иртсен эпӗ хӗвел ҫути йӑмӑхтаракан тӳлек пахчана тухрӑм — ӳкнӗ панулмисене пуҫтаранҫи пултӑм.

Help to translate

II // Николай Мартынов. Мартынов Н.А. Пурнӑҫ урапи: калавсемпе повеҫсем / Б.Б. Чиндыков пухса хатӗрленӗ. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2017. — 416 с. — 22-29 с.

Лаши те, хуҫи те машинӑн куҫа йӑмӑхтаракан ҫути ҫине шикленмесӗр пӑхрӗҫ.

Help to translate

IV // Анатолий Емельянов. Емельянов, А.В. Кӑвайт ҫутисем: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1964. — 153 с. — 45–61 с.

Кунта — кивӗ тӗн ӗренкиллӗ купса, почтмейстер — ӗҫкӗшӗн кӑларса ҫапнӑскер, хӑй яп-яка хырӑннӑ, куҫа йӑмӑхтаракан ҫап-ҫутӑ атӑпа, хӗрлӗ куҫӗсем вара мухмӑрпа аптӑранине пытараймасӑр йӑлкӑшаҫҫӗ; лорнеткӑллӑ тата сарӑ-хӗрлӗ боа тӑхӑннӑ типшӗм хӗрарӑм, отставкӑри ҫар ҫынни, — кӗтесре сӗнксе ларакан ватӑ старик, — ҫӑмламас шурӑскер те кӑптӑрмӑшскер, ҫавӑнпах-тӑр ӑна курсан кӑштах кулас та килет.

Тут был купец старообрядческой складки, почтмейстер, выгнанный за пьянство, начисто выбритый, в нестерпимо блестящих сапогах, но еще с блеском похмельной ошеломленности в красных глазах; сухая дама с лорнеткой и рыжим боа да отставной военный, дремавший в углу старикашка, такой пушисто-белый и дряхлый, что вид его вызывал незлобную улыбку.

I // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Иккӗмӗш том. — Шупашкар, 2011. — 416 с. — 198–207 с.

Каллех снаряд ӳхӗрсе ҫитрӗ, ҫӗре ӳксе кӗмсӗртеттерчӗ те куҫа йӑмӑхтаракан вут сирпӗнсе тухрӗ…

Снова прошипел снаряд, — удар, слепящий огонь…

3 // Чӑвашсен патшалӑх издательстви. Толстой, А.Н. Ҫӑкӑр: Царицына оборонӑлани: повесть. — Шупашкар: ЧАССР государство издательстви, 1941. — 244 с.

Доктор ҫутӑ рефлекторне ҫӗклерӗ; авӑнчӑклӑ кӗленче витӗр куҫа йӑмӑхтаракан сарӑ ҫутӑ пайӑрки агент куҫне хуптарчӗ.

Доктор приподнял ребром ладони рефлектор; желтый луч, слепящий, ударил сквозь выпуклое стекло прямо в зрачки агенту.

V сыпӑк // Петр Золотов. Мстиставлский С.Д. Курак — ҫурхи кайӑк: повесть. Вырӑсларан П. Золотов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1950. — 366 с.

Соя пӑрҫисемпе симаньгу ҫулҫисем ҫинче куҫа йӑмӑхтаракан кӗмӗл шӑрҫа пек сывлӑм йӑлтӑртатать.

Роса на листьях соевых бобов и симаньгу сверкала ослепительными серебряными бусами.

I // Геннадий Пласкин. Чжоу Ли-бо. Ҫил-тӑвӑл: роман; Г. Пласкин куҫарнӑ; В. Рудманӑн умсӑмахӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1958. — 429 с. — 13–429 с.

Сасартӑк халь кӑваккӑн курӑнакан хура пӗлӗте пӗр сасӑсӑр взрыв пек ҫурса куҫа йӑмӑхтаракан пысӑк чӑмӑр тухса тӑчӗ, ун ҫине пӑхма та май ҫук.

Вдруг, как бесшумный взрыв, прорвав черную тучу, ставшую теперь синей, вырос шар такой ослепительно яркий, что смотреть на него было невозможно.

Эпир килелле вӗҫетпӗр // Александр Клементьев. Тихонов Н.С. Пакистан ҫинчен: калавсем; вырӑсларан А. Клементьев куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1953. — 99 с.

Пӗтӗм тавралӑха кӗмӗл евӗрлӗ йӑлтӑркка пас хупланӑ, пурте чӗнтӗр пӗркенчӗкпе пӗркеннӗ, пурте хӗвел ҫинче куҫа йӑмӑхтаракан сенкер ҫулӑмпа выляса ялтӑртатса тӑраҫҫӗ.

Всё щедро облито, разукрашено, запушено серебряным инеем, играет и переливается на солнышке колючими голубыми огнями.

Донбасри сивӗ // Василий Юдин. Кошевая Е. Ывӑлӑм ҫинчен: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1950. — 208 с.

Малтанхи юр ӳкнӗ хыҫҫӑн пӗчӗк Ҫерки килхушшине ҫунашка туртса тухсан, куҫа йӑмӑхтаракан шурӑ юр ҫинче вӑл чи малтан ватӑ Ҫерҫи виллине курнӑ.

Когда выпал первый снег и маленький Сережка выбежал на двор с саночками, то первое, что он увидел на ослепительно белом снегу, был маленький трупик старого Воробья.

III // Мирун Еник. Мамин-Сибиряк Д.Н. Тӑрантаракан тата ытти калавсем: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 48 с. — 19–29 с.

Часах акӑ хӗвел те тухрӗ, хӑйӗн пурнӑҫ кӳрекен пайӑркисемпе вӑл пӗлӗт витӗр пӑхса, цирка йӑмӑхтаракан ҫутӑпа ҫутатрӗ.

Животворные лучи солнца то тут, то там прорывались сквозь тучи, солнце согрело цирк благодатным теплом.

I сыпӑк // Григорий Алентей. Джованьоли, Р. Спартак: роман / вырӑсларан Г.Алендей куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1950. — 332 с. — 11–314 с.

Ҫемҫелнӗ кӑмӑл пӑсӑлчӗ, турра хытӑ ӗненнин туйӑмӗ те пӗтрӗ, ҫапах ҫак туйӑма курнӑшӑнах, йӑмӑхтаракан хӗвел ҫутинче урамсенче пур ҫӗрте те халӑх кӗшӗлтетнине пӑхмасӑр, — ҫул тӑршшӗпех савӑк ларса пытӑм; анчах киле ҫитнӗ-ҫитменех ҫак туйӑм йӑлт ҫухалчӗ.

Хотя не самое чувство умиления и набожности, но самодовольство в том, что я испытал его, удержалось во мне всю дорогу, несмотря на народ, который при ярком солнечном блеске пестрел везде на улицах; но как только я приехал домой, чувство это совершенно исчезло.

VIII сыпӑк // Иван Тенюшев. Толстой Л.Н. Ача чухнехи тата ҫамрӑклӑхпа яш ӗмӗр: повеҫсем; И. Тенюшев куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955. — 288 с.

Карл Иваныч питӗ ӑста ҫыпӑҫтаратчӗ, ку ҫаврашкана вӑл вӑйсӑр куҫӗсене йӑмӑхтаракан ҫутӑран хӳтӗлеме хӑй ӑссӗн шухӑшласа тупса тунӑ.

Карл Иваныч очень хорошо клеил и кружок этот сам изобрел и сделал для того, чтобы защищать свои слабые глаза от яркого света.

I сыпӑк // Иван Тенюшев. Толстой Л.Н. Ача чухнехи тата ҫамрӑклӑхпа яш ӗмӗр: повеҫсем; И. Тенюшев куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955. — 288 с.

Вӗсем ҫавӑнтах тӑватшарӑн йӗркеленсе тӑчӗҫ; илемлӗ, куҫа йӑмӑхтаракан колонна пулчӗ.

Они тотчас построились по четыре в ряд; получилась красивая, яркая колонна.

37 // Леонид Агаков. Вигдорова Ф.А. Пурнӑҫ ҫулӗ: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1956. — 484 с.