Corpus of the Chuvash language

Пысӑк куҫ йӑлтӑртатӑвӗ ҫын чунне ҫутӑ туйӑм кӗртсе хул-ҫурӑма вӑй хушать.

Help to translate

Пӗчӗк лаша // Виталий Енӗш. Енӗш В.Г. Чи пӗчӗк патшалӑх: Повеҫсемпе калавсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2009. — 287 с. — 80–180 с.

Каснӑ-лартнӑ Шура сасси пек: йӗс шӑнкӑрав тӗнкӗлтетӗвӗ те, Чӗрхва ҫырминчи кӑвак чулсене шутласа чупакан тӑп-тӑрӑ шыв шӑнкӑртатӑвӗ те, ҫепӗҫ ҫил пӑшӑлтатӑвӗ те, ҫамрӑк хурӑн ҫулҫипе алӑ ҫупса кӑларнӑ чӑштӑртату та, ирхи чечек ҫинчен ӳкекен тумлам-сывлӑмӑн вӑйсӑрлӑхӗпе йӑлтӑртатӑвӗ те пур унта, юрлаканӑн сассинче.

Help to translate

Тусӑм, эсӗ тусна аса ил… // Виталий Енӗш. Григорьев-Енӗш В.Г. Чун кӑварӗ. Повеҫсемпе калавсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1987. — 215 с. — 207–214 с.

Шӑтарасла, тӗпчесе, тӗсесе пӑхакан икӗ ҫын куҫӗнчен икӗ витӗм пыра-пыра ҫапать ачана: пӗрре сивӗреххи — директор куҫӗн сивӗлӗхӗ; тепре ӑнланма ҫукки — ҫапах этем ӑшшине палӑртаканни, Аркадий Давыдович куҫӗн тимлӗ те ырӑ йӑлтӑртатӑвӗ.

Help to translate

4 // Виталий Енӗш. Григорьев-Енӗш В.Г. Чун кӑварӗ. Повеҫсемпе калавсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1987. — 215 с. — 37–84 с.

Куҫсен йӑлтӑртатӑвӗ, ҫурма маскӑсен чее вӑрттӑнлӑхӗ, ушкӑнра ахӑлтатупа тата ҫухӑрашупа кама та пулин тытнӑ май хӑйсен ҫулне кӗленчесемпе сулкалашса уҫса пыракан матроссен отрячӗсем; пукансем ҫинчи ӳсӗр ораторсем, — вӗсене никам та итлемест е чавсапа ӑнсӑртран чыша-чыша ӳкереҫҫӗ; шӑнкӑравсен тӗнкӗлтетӗвӗ, ӑратлӑ урхамахсен атлас пӗркенчӗкӗсем ҫинче ларакан принцессӑсемпе гризеткӑсен кавалькади; алӑксен тӗлӗнчи ҫынсен кӗпӗрленӗвӗ, — унта тӗтрере тилӗрчӗк сӑнсем, чӑмӑртаса тытнӑ алӑсем мӗлтлетеҫҫӗ; чул ҫул ҫинче тӑсӑлса выртакан ӳсӗрсем; килӗсене шиклене-шиклене таврӑнакан кушаксем; ҫепӗҫ сасӑсемпе хӑрӑлти ҫухӑрашу, юрӑсемпе хӗлӗхсем; чуп тӑву сассипе аякри кӑшкӑру хорӗ, — ҫапларах Гель-Гью кӑмӑл-туйӑмӗ ҫак ҫӗрле.

Блеск глаз, лукавая таинственность полумасок, отряды матросов, прокладывающих дорогу взмахами бутылок, ловя кого-то в толпе с хохотом и визгом; пьяные ораторы на тумбах, которых никто не слушал или сталкивал невзначай локтем; звон колокольчиков, кавалькады принцесс и гризеток, восседающих на атласных попонах породистых скакунов; скопления у дверей, где в тумане мелькали бешеные лица и сжатые кулаки; пьяные врастяжку на мостовой; трусливо пробирающиеся домой кошки; нежные голоса и хриплые возгласы, песни и струны; звук поцелуя и хоры криков вдали, — таково было настроение Гель-Гью этого вечера.

XXII сыпӑк // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Пиллӗкмӗш том. — Шупашкар, 2012. — 432 с. — 7–227 с.

Абдул-бен-Саид, чулсен пӗлӳҫи тата вӗсене юратаканскер, мула ал тупанӗ ҫине типтерлӗн куҫарчӗ, аллине тӑсрӗ те куҫӗсене хӗссе тӗмсӗлчӗ, алмазсен ытарайми таса йӑлтӑртатӑвӗ араба хисеплӗ-сумлӑ шӑплӑха путарчӗ.

Абдул бен-Саид, знаток и любитель камней, бережно положил их на ладонь, отвел руку и прищурился; чудный чистый блеск алмазов погрузил араба в благоговейное созерцание.

XVII. Араб тараватлӑхӗ // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Тӑваттӑмӗш том. — Шупашкар, 2012. — 428 с. — 165–317 с.

Давенант янкӑр ҫутӑ пӳлӗмсене юратать: аптекӑсене, парикмахерскисене, савӑт-сапа лавккисене, — унта нумай-нумай кӗленче те фаянс япаласен ҫутисен йӑлтӑртатӑвӗ вӑл ҫеҫ ӑнланакан уяв курӑмӗсене ӗренкелеҫҫӗ.

Давенант любил ярко освещенные помещения: аптеки, парикмахерские, посудные магазины, где блеск огней в множестве стеклянных и фаянсовых предметов создавал лишь ему понятные праздничные видения.

IV сыпӑк // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Виҫҫӗмӗш том. — Шупашкар, 2012. — 428 с. — 7–281 с.

Тухтарӑн тимлӗ те шухӑшлӑ сӑнӗ — пӗкӗ пек куҫ харшисем, куҫӗсенчи металл йӑлтӑртатӑвӗ, хырнӑ тӑваткал янах айӗ — ҫӑлӑнӑҫ вӑрттӑнлӑхне тӗплӗ упрать тейӗн, анчах нумай укҫа сӗнтӗр кӑна — вара тухтӑрӑн тӑрӑшсах сыхлакан вӑрттӑнлӑхӗ ҫак шӑм-шакран чӗрӗ-сывӑ ӳт туса хураять.

Сосредоточенное, серьезное лицо доктора, с крутыми дугами бровей, металлическим блеском глаз и квадратным, выбритым подбородком, казалось, тщательно хранило секрет спасения, но стоило обещать много денег — и этот, ретиво охраняемый, секрет доктора снова превратит этот скелет в здоровое тело.

I // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Иккӗмӗш том. — Шупашкар, 2011. — 416 с. — 305–309 с.

Ҫавӑнпа та малтанхи икӗ сыпӑка пайланӑ уйӑхсене тӗп-тӗрӗссӗн шутламӑпӑр; Нерра хӑйӗн таса чунӗн йӑлтӑртатӑвӗ таран ҫунӑ чӳрече умӗнче чарӑнар-ха.

Поэтому без точного исчисления месяцев, разделивших две эти главы, мы останавливаемся у окна, только что вымытого Неррой до блеска чистой души.

IV // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Иккӗмӗш том. — Шупашкар, 2011. — 416 с. — 49–57 с.

Вӗсем суккӑр ҫеҫ мар, вӗсем ҫутӑ пайӑрки, тӗс, шыв йӑлтӑртатӑвӗ мӗнлереххине пачах та тӗшмӗртмеҫҫӗ.

Они были не только слепы, но и не подозревали, что такое свет, лучи, краски, блеск воды.

Йӑр-йӑр // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Иккӗмӗш том. — Шупашкар, 2011. — 416 с. — 10–14 с.

Тӗлӗнмеллерех, вичкӗн, ҫиҫӗм йӑлтӑртатӑвӗ пек ҫутӑ аромат мана чӗремрен перӗнчӗ; анчах ҫил хӗвел анӑҫӗнчен пырса ҫатлаттарчӗ — кирдиф тата тимӗр шӑршипе; ҫил ман еннелле хӑйӗн ҫурҫӗр сӑн-питне ҫавӑрчӗ, тӳпери тӗрлӗ тӗслӗ вӑйӑ ҫутинче капмар кӑвак пӑр чӗрӗлӗхӗпе ытамларӗ; юлашкинчен, там-тамӑн уҫӑмсӑр тата мӑран сасси евӗр, хӗвел тухӑҫ ҫил авӑкӗ питӗмрен ыйхӑпа тата пылак ӗнтӗркевпе ӑнтӑлса ҫапӑнчӗ.

Странный, резкий и яркий, как блеск молнии, аромат коснулся моего сердца; но ветер ударил с запада, дыша кардифом и железом; ветер повернул ко мне свое северное лицо, облив свежестью громадного голубого льда в свете небесной разноцветной игры; наконец, подобный медлительному и глухому удару там-тама, восточный порыв хлынул в лицо сном и сладким оцепенением.

Уы-Фью-Эой ҫул ҫӳревҫӗ // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Пӗрремёш том. — Шупашкар, 2010. — 416 с. — 377–380 с.

Анни вара пуҫне аллисем ҫине тайса хурать те — тинӗс ҫинчен, пирӗн питех те пысӑк ҫӗрӗн тепӗр енчи тӗлӗнмелле пайӑркасен йӑлтӑртатӑвӗ пирки, вулкансемпе ахах-ӗнчӗ, катмар вӑрмансен хӳттинчи ҫил-тӑвӑлпа ҫапӑҫусем ҫинчен тахҫанах пӗлекен сӑмахсене питӗ тимлӗн итлесе ларать.

А Анни, склонив голову на руки, прислушивалась к давно знакомым словам о море и блеске чудных лучей по ту сторону огромной нашей земли, о вулканах и жемчуге, бурях и сражениях в тени огромных лесов.

I // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Пӗрремӗш том. — Шупашкар, 2010. — 416 с. — 371–376 с.

Унӑн кулакан куҫӗсем юлташла ейкеленӳсен хушшинче ирӗклӗн куҫаҫҫӗ; чӗлӗмсен винт евӗрлӗ тӗтӗмӗ, кофе тӗслӗ сӑнсен шӑлӗсен шурӑ йӑлтӑртатӑвӗ, куҫсен чӑпар тӗтри ӑна чун-чӗререн тухакан ӑшӑ тӗл пулӑвӑн сиплӗхлӗ пӗлӗчӗпе ҫавӑрса ытамларӗҫ; ҫапла темиҫе минут хушши; акӑ тинех унтан ҫӑлӑнса тухрӗ те Дюк ытамне лекрӗ.

Взгляд его, улыбаясь, свободно двигался в кругу приятельских осклаблений; винтообразные дымы трубок, белый блеск зубов на лицах кофейного цвета и пестрый туман глаз окружали его в продолжение нескольких минут животворным облаком сердечной встречи; наконец он высвободился и попал в объятия Дюка.

IV // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Пӗрремӗш том. — Шупашкар, 2010. — 416 с. — 347–370 с.

Сарӑ чул, сенкер мӗлке, кивӗ стенасен капӑр ҫурӑкӗсем; тӗмеске пек таҫти картишӗнче чӗлӗмне паклаттарса мӑкӑрлантаракан ҫара уран, никрес этем пысӑк кимӗ юсать; инҫетри юрӑ тата унӑн ахрӑмӗ — ҫырмара; сӑвай ҫинчи, капмар шӑналӑкпа тата капмар сунчӑкпа витнӗ пасар; хӗҫ-пӑшал йӑлтӑртатӑвӗ, капӑр кӗпе, уҫӑмсӑр тунсӑх ҫуратакан чечексемпе йывӑҫ-курӑк шӑрши-техӗмӗ, — юратупа тӗл пулусене кӑтартакан тӗлӗкре тейӗн; гавань — мӑрье тасатуҫӑ ҫамрӑк пек вараланчӑк; парӑссен тӗркемӗ, вӗсен ыйхи тата ҫунатлӑ ир, симӗс шыв, чакӑл тусем, океан инҫӗшӗ; ҫӗрле — ҫӑлтӑрсен магнитла пушарӗ, кулакан сасӑллӑ кимӗсем — акӑ Лисс.

Желтый камень, синяя тень, живописные трещины старых стен; где-нибудь на бугрообразном дворе — огромная лодка, чинимая босоногим, трубку покуривающим нелюдимом; пение вдали и его эхо в овраге; рынок на сваях, под тентами и огромными зонтиками; блеск оружия, яркое платье, аромат цветов и зелени, рождающий глухую тоску, как во сне, — о влюбленности и свиданиях; гавань — грязная, как молодой трубочист; свитки парусов, их сон и крылатое утро, зеленая вода, скалы, даль океана; ночью — магнетический пожар звезд, лодки со смеющимися голосами — вот Лисс.

II // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Пӗрремӗш том. — Шупашкар, 2010. — 416 с. — 347–370 с.

Тӳпен сенкер йӑлтӑртатӑвӗ, пуҫӗ тӑрринче тачӑ та сарлака ҫулҫӑсемпе хупланнӑскер, капӑр, чаплӑ кӑвак тӗнчепе йӗкӗлтет.

Синий блеск неба, прикрытый над его головой плотными огромными листьями, дразнил пышным, голубым царством.

III // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Пӗрремӗш том. — Шупашкар, 2010. — 416 с. — 301–345 с.

Кӑнтӑрла вӑхӑчӗ кӑнтӑрӑн вутлӑ ӳпкин тулли хӑвачӗпе ҫунать; океанӑн ытарайми юмартлӑхӗ, сенкер йӑлтӑртатӑвӗ яхтӑна хупӑрласах хунӑ; улӑпӑн сапаланса выртакан кӗпе-йӗмне аса илтерекен парӑссем усӑннӑ, вӗсен айӗнче матроссен хӗвелпе пиҫсе хуралнӑ ҫара ҫурӑмӗсем пӗкӗрӗлнӗ; ҫапакан хумсен шурӑ ҫиппипе касса татнӑн — сылтӑмра ҫыранӑн чул хысакӗллӗ сакӑлти ҫӗкленнӗ.

Полдень горел всей силой огненных легких юга; чудесная простота океана, синий блеск его окружал яхту; голые обожженные спины матросов гнулись над опущенными парусами, напоминавшими разбросанное белье гиганта; справа, отрезанная белой нитью прибоя, высилась скалистая впадина берега.

II // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Пӗрремӗш том. — Шупашкар, 2010. — 416 с. — 301–345 с.

Ассоль тинех куҫӗсене уҫма хӑю ҫитерчӗ те — шлюпка чӳхенӗвӗ, хум йӑлтӑртатӑвӗ, хӑватлӑн ҫаврӑнса ҫывхаракан «Вӑрттӑнлӑх» борчӗ пӗтӗмпех тӗлӗкле туйӑнаҫҫӗ; шывпа ҫутӑ ҫак тӗлӗкре стена ҫинчи хӗвел пайӑркисем евӗр чӳхенсе-ҫаврӑнса выляҫҫӗ.

Когда Ассоль решилась открыть глаза, покачиванье шлюпки, блеск волн, приближающийся, мощно ворочаясь, борт «Секрета», — все было сном, где свет и вода качались, кружась, подобно игре солнечных зайчиков на струящейся лучами стене.

VII. Хӗрлӗ «Вӑрттӑнлӑх» // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Пӗрремёш том. — Шупашкар, 2010. — 416 с. — 9–90 с.

Акӑ Канаш ҫурчӗ умӗнче тӳрем курӑнса кайрӗ: пуҫсен тӗтре капламӗсем хуплакан океанӗ, хунарсен сарлака йӑлтӑртатӑвӗ.

Вот, появилась площадь перед домом Совета, — океан голов, застилаемый клочьями тумана, широкие сияния фонарей.

Тускуб // Алексей Леонтьев. Толстой А. Н. Гарин инженер гиперболоичӗ; Аэлита (Марс пӗтмӗшӗ): романсем; Алексей Леонтьев куҫарнӑ. — Шупашкар: Ҫӗнӗ Вӑхӑт, 2014. — 495 с. — 319–494 с.

Винтсен юрлавӗ, ҫунатсенчи ҫил шавӗ, ҫинҫе шӑхӑрав, ылтӑн йӑлтӑртатӑвӗ, сывлӑш сенкерлӗхӗнчи тумтир чӑпарлӑхӗ, аялта — парксен йӗпкӗн хӗрлӗ е майра кайӑк тӗслӗ ҫулҫӑлӑхӗ, картлашкаллӑ ҫуртсен хӗвел пайӑркисенче ҫуталакан чӳречисем; пӗтӗмпех — тӗлӗк пек.

Пение винтов, шум ветра в крыльях, тонкие свистки, сверкание золота, пестрота одежд в воздушной синеве, внизу — пурпуровая, то серебристая, то канареечная листва парков, сверкающие отблесками солнца окна уступчатых домов, — всё было, как сон.

Соацера // Алексей Леонтьев. Толстой А. Н. Гарин инженер гиперболоичӗ; Аэлита (Марс пӗтмӗшӗ): романсем; Алексей Леонтьев куҫарнӑ. — Шупашкар: Ҫӗнӗ Вӑхӑт, 2014. — 495 с. — 319–494 с.

Анчах уйӑх ҫӳлерех те ҫӳлерех хӑпарать, тӳпере ҫутӑрах та ҫутӑрах ҫутатать, пӗве шывӗн сасӑ-евӗрлӗ тикӗссӗн вӑйланакан чаплӑ йӑлтӑртатӑвӗ уҫӑмлӑрах та уҫӑмлӑрах курӑнма пуҫлать, мӗлкесем хуралнӑҫемӗн хуралаҫҫӗ, ҫутӑ тасалнӑҫемӗн тасалать, ҫаксем ҫине пӑхнӑ ӗ вӗсене итленӗ вӑхӑтра мана темлескер ҫапла калать: хӗрӳллӗн ыталакан ҫара хуллӑ леш хӗр те тулли телейрен питех те аякра-ха, ӑна юратни те тулли ырлӑхран самаях инҫетре; ҫӳлти тулли уйӑх ҫине эпӗ мӗн чухлӗ ытларах пӑхатӑп, чӑн-чӑн илемпе ырлӑх та мана ҫавӑн чухлӗ ҫӳлереххӗн, тасараххӑн, мӗнпур илемпе ырлӑхӑн ҫӑлкуҫӗ патне ҫывхарсах пынӑн туйӑнаҫҫӗ те, ҫырлахса ҫитмен, анчах хумхантаракан савӑнӑҫӑн куҫҫулӗсем куҫӑмсем ҫине юхса тухаҫҫӗ.

Но луна все выше, выше, светлее и светлее стояла на небе, пышный блеск пруда, равномерно усиливающийся, как звук, становился яснее и яснее, тени становились чернее и чернее, свет прозрачнее и прозрачнее, и, вглядываясь и вслушиваясь во все это, что-то говорило мне, что и она, с обнаженными руками и пылкими объятиями, еще далеко, далеко не все счастие, что и любовь к ней далеко, далеко еще не все благо; и чем больше я смотрел на высокий, полный месяц, тем истинная красота и благо казались мне выше и выше, чище и чище, и ближе и ближе к Нему, к источнику всего прекрасного и благого, и слезы какой-то неудовлетворенной, но волнующей радости навертывались мне на глаза.

XXXII сыпӑк // Иван Тенюшев. Толстой Л.Н. Ача чухнехи тата ҫамрӑклӑхпа яш ӗмӗр: повеҫсем; И. Тенюшев куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955. — 288 с.

Ун чухне маншӑн кирек мӗнле япала та урӑх пӗлтерӗшлӗ пулса тӑрать: ватӑ хурӑнсен, уйӑх ҫутатнӑ енче хӑйсен кӑтра турачӗсене йӑлтӑртаттараканскерсен, тепӗр енче — тӗмсемпе ҫула хӑйсен хура мӗлкисемпе салхуллӑн хупласа хунӑскерсен сӑнарӗсем те, пӗве шывӗн сасӑ евӗрлӗ тикӗссӗн вӑйланакан лӑпкӑ, чаплӑ йӑлтӑртатӑвӗ те, галерея умне илемлӗ мӗлкесем ӳкерекен чечексем ҫинчи сывлӑм тумламӗсем уйӑх ҫутипе йӑлтӑрани те, пӗве леш енче аҫа путене пӗтпӗлтӗклетни те, мӑн ҫул ҫинчи ҫын сасси те, икӗ ватӑ хурӑн пӗрне-пӗри перӗнсе хуллен, илтӗни-илтӗнми чӗриклетни те, вӑрӑмтуна утиял ӑшӗнче хӑлха ҫывӑхӗнчех сӗрлени те, туратсенчен ҫаклана-ҫаклана типӗ ҫулҫӑсем ҫине панулми ӳкни те, хӑш чухне терраса картлашкисем патнех ҫитсе, хӑйсен симӗс ҫурӑмӗсене уйӑх ҫутинче асамлӑн йӑлтӑртаттаракан шапасем сиккелени те, — ҫаксем пурте маншӑн тӗлӗнмелле пӗлтерӗшлӗ пулса тӑраҫҫӗ — ытла та чаплӑ илеме тата вӗҫне тухман темле телее пӗлтерме тытӑнаҫҫӗ.

Тогда все получало для меня другой смысл: и вид старых берез, блестевших с одной стороны на лунном небе своими кудрявыми ветвями, с другой — мрачно застилавших кусты и дорогу своими черными тенями, и спокойный, пышный, равномерно, как звук, возраставший блеск пруда, и лунный блеск капель росы на цветах перед галереей, тоже кладущих поперек серой рабатки свои грациозные тени, и звук перепела за прудом, и голос человека с большой дороги, и тихий, чуть слышный скрип двух старых берез друг о друга, и жужжание комара над ухом под одеялом, и падение зацепившегося за ветку яблока на сухие листья, и прыжки лягушек, которые иногда добирались до ступеней террасы и как-то таинственно блестели на месяце своими зеленоватыми спинками, — все это получало для меня странный смысл — смысл слишком большой красоты и какого-то недоконченного счастия.

XXXII сыпӑк // Иван Тенюшев. Толстой Л.Н. Ача чухнехи тата ҫамрӑклӑхпа яш ӗмӗр: повеҫсем; И. Тенюшев куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955. — 288 с.