Corpus of the Chuvash language

Йӗри-тавра пур еннелле те йӑлтах пӗр тӗслӗ хӑйӑр сӑрчӗсем курӑнса выртаҫҫӗ.

Вокруг без конца тянулись однообразные песчаные холмы.

Туркмен аулӗнче // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Мӗн те пулин хӑрамалли пулсан, вӗсем хӑйӑр ӑшне пытанса выртаҫҫӗ.

В минуту опасности они зарываются в пески.

Пушӑ хирсенчи ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Пур еннелле те сарӑрах тӗслӗ йӑштӑркка хӑйӑр сӑрчӗсем курӑнса выртаҫҫӗ.

Во все стороны виднелись желтоватые холмы сыпучих песков.

Пушӑ хирпе // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Хӑшпӗр ҫӗрте хӗвел ҫуттипе тӑварлӑ кӳлӗсем ҫуталса выртаҫҫӗ.

Местами блестели на солнце соленые озера.

Типӗ ҫеҫенхирсенче // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Хура тӑпраллӑ ҫеҫенхирте темиҫе вунӑ пин гектар уйсем, бахчасем тата садсемпе пахчасем сарӑлса выртаҫҫӗ.

Черноземные степи — это десятки тысяч гектаров полей, бахчей, садов и огородов.

Хура тӑпраллӑ ҫеҫенхирти ялхуҫалӑхӗ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Хура тӑпраллӑ ҫеҫенхирсем ССР Союзӗн кӑнтӑрти пайӗнче выртаҫҫӗ.

Черноземные степи лежат в южной части СССР.

Хура тӑпраллӑ ҫеҫенхирти ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Атӑл тата Урал шывӗсем юхса выртаҫҫӗ.

Волга, Урал.

Хура тӑпраллӑ ҫеҫенхирти ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Хура тӑпраллӑ ҫеҫенхирсем айлӑм тӳремлӗхре сарӑлса выртаҫҫӗ.

Черноземные степи раскинулись на низменной равнине.

Хура тӑпраллӑ ҫеҫенхирти ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Вара каллех вӗҫӗ-хӗррисӗр тырӑ уйӗсем сарӑлса выртаҫҫӗ.

И опять все тонет в бескрайных полях хлеба.

Вӑрмансен зонинчен хура тӑпраллӑ ҫеҫенхирелле // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Йӗри-тавра, мӗн куҫ курнӑ таран, вӗҫӗмсӗр уҫӑ вырӑнсем сарӑлса выртаҫҫӗ.

Вокруг, насколько может охватить глаз, — беспредельные открытые просторы.

Вӑрмансен зонинчен хура тӑпраллӑ ҫеҫенхирелле // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Вӑрмансенчен кӑнтӑр еннелле хӗвеланӑҫран хӗвелтухӑҫалла хура тӑпраллӑ ҫеҫенхирсем темиҫе пин километр тӑсӑлса выртаҫҫӗ.

Южнее лесов на тысячи километров полосой раскинулись черноземные степи.

5. Вӑрманлӑ ҫеҫенхирсемпе хура тӑпраллӑ ҫеҫенхирсен зони // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Халӗ нумай шурлӑх вырӑнӗсене типӗтсе ҫитернӗ, вӗсен вырӑнӗнче ҫӗнӗ уйсем, выльӑх ҫӳремелли вырӑнсем сарӑлса выртаҫҫӗ.

И на месте их раскинулись новые поля и пастбища.

Хутӑш вӑрмансен зонинче пурӑнакан халӑх // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Торф шурлӑхсем питӗ анлӑ сарӑлса выртаҫҫӗ.

На большие расстояния тянутся торфяные болота.

Хутӑш вӑрмансен зонинчи ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Хӑма ҫуракан заводсем тӗлӗнче тата юханшыв ҫивчӗ те пӗренесем выртаҫҫӗ; чалӑшшӑн сарнӑ кӗперсем тӑрӑх вӑл пӗренесене завод ҫурчӗсем ӑшнелле турта-турта кӗртеҫҫӗ.

Бревнами покрыта и река у лесопильных заводов; их втаскивают по наклонным настилам в здания заводов.

Архангельск порчӗ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Совет влаҫӗ тайга зонинче сӗт-ҫу выльӑхӗ ӗрчетес ӗҫе уйрӑмах хытӑ астуса пӑхрӗ, мӗншӗн тесен унта юханшывсем тӑрӑх лайӑх улӑхсем сарӑлса выртаҫҫӗ.

Особенное внимание советская власть обратила на разведение в таежной зоне молочного скота, так как по долинам рек здесь имеются хорошие луга.

Тайгари ялхуҫалӑхӗ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Нумай ҫӗрте тайгара ҫӳреме те май ҫук: пур ҫӗрте те ӳкнӗ йывӑҫсем урлӑ-пирлӗ купаланса выртаҫҫӗ, темӗн пысӑкӑш чул куписем выртаҫҫӗ, час-часах тата путлӑхлӑ шурсем тӗл пулаҫҫӗ.

Во многих местах тайга непроходима: повсюду навалены деревья, нагромождены глыбы камней, часто встречаются болотистые топи.

Тайгари ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Юханшывсем тӑрӑх шыв илекен пит аван ҫаранлӑхсем выртаҫҫӗ.

По долинам рек тянутся прекрасные заливные луга.

Тайгари ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Тайга урлӑ нумай шывлӑ мӑн шывсем юхса выртаҫҫӗ.

Тайгу пересекают большие многоводные реки.

Тайгари ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Унта тӗрлӗ еннелле тусем выртаҫҫӗ.

В различных направлениях ее пересекают горы.

Тайгари ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Пур ҫӗрте те тӳнсе кайнӑ йывӑҫсем купаланса выртаҫҫӗ, тымарӗ-мӗнӗпех кӑкланса ӳкнисем те нумай тата хуҫӑлса ӳкнӗ хӑрӑк йывӑҫсем, хутӑш мӑн чулсем купаланса выртаҫҫӗ; ҫавна пурне те мӑксем тата лишайниксем хупласа илнӗ.

Повсюду были нагромождены упавшие, часто с вывернутыми корнями, деревья, валежник, глыбы камней, и все это сильно заросло мхами и лишайниками.

Тайга ҫийӗнче тата тайгара // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.