Corpus of the Chuvash language

Малтанхи слонпа вӑл ҫапларах курнӑҫрӗ: хоботне ҫӗкленӗ слон ун ҫинелле ыткӑнчӗ, Витт хобота аллипе яваласа тытрӗ, сехӗрленсе ӳкнӗ улӑп пуҫне ҫӗр ҫумне пӗксе хурсан Витт унӑн асав шӑлӗсене тӑпӑлтарса кӑларчӗ; ҫак «операци» хыҫҫӑн тискер кайӑк сехри хӑпнипе ухмаха ернӗн тарса ҫухалчӗ; Витт вара асав шӑлсене ҫӗре чиксе лартса малалла ҫул тытрӗ.

Его первая встреча со слоном произошла так: слон бросился на него, подняв хобот. Витт намотал хобот на руку, пригнул голову испуганного великана к земле и вырвал клыки; после такой операции зверь бросился бежать, а Витт, всадив клыки в землю, пошел дальше.

III // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Иккӗмӗш том. — Шупашкар, 2011. — 416 с. — 119–131 с.

Пурте кулма пуҫларӗҫ, тата: — Ку, асав шӑлӗсем! Асав шӑлӗсем! — тесе кӑшкӑрчӗҫ.

А все стали смеяться и мне кричать: — Это клыки! Это клыки!

Слон шыва кӗни // М. Тимофеева. Житков Б. С. Эпӗ курса ҫӳрени: япаласем ҫинчен ҫырнӑ калавсем; М. Тимофеева куҫарнӑ; ӳнерҫӗсем Ф. Осиповпа П. Сизов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1952. — 212 с.

Ваҫук, шарт сиксе, ҫаврӑнса пӑхать те тин кӑна хӑйраса якатнӑ ҫӗҫӗ евӗр йӑлтӑртатакан асав шӑл вӗҫӗнчен чӗре юн тумлатса тӑракан темле тискер чӗрчуна асӑрхать.

Help to translate

1 // Виталий Енӗш. Григорьев-Енӗш В.Г. Чун кӑварӗ. Повеҫсемпе калавсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1987. — 215 с. — 37–84 с.

Кашкӑр ами мирлӗ шӑплӑхпа усӑ курса хӗрарӑм еннелле хырӑмӗпе шуса пыма пуҫларӗ, вӑл хӑйӗн ҫӑварӗ уҫӑлнине хӑй те сисмерӗ ахӑр, асав шӑлӗсем ҫуталса илчӗҫ.

Help to translate

Ҫӗр ҫинчи тамӑк // Николай Сорокин. Сорокин Н.М. Тӑлӑх арӑм минтерӗ. Савнисен романӗ. – Шупашкар: «Ҫӗнӗ Вӑхӑт», 2019. – 216 с.

Пӗрремӗш экспедицисене купсасем йӗркеленӗ, вӗсен тӗллевӗ патшалӑх политики пулман, морж асав шӑлӗпе мамӑк тирсем тупасси пулнӑ.

Первые экспедиции были организованы купцами и имели цель не государственной политики, а получения моржового клыка и пушнины.

Анадырь историйӗ // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0% ... 0%B9%D3%97

Вӑл пысӑк, вӑйлӑ чӗрчун, асав шӑлӗсемпе упана та ҫапса вӗлерме пултарать.

Это большое сильное животное, часто даже медведь погибает от ударов его клыков.

Ҫурҫӗрти Пӑрлӑ океанра пурӑнакан чӗрчунсем // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Асав шӑлӗсем шап-шурӑ, вӑрӑм.

Help to translate

Ҫӗрлехи ҫул ҫӗр тӗслӗ // Юхма Мишши. Юхма М. Кӑвал ҫӗмрен: историлле роман. — Шупашкар: «Вучах» библиотеки, 1998. — 352 с.

Иккӗмӗшӗн суранӗ ҫукпа пӗрех, анчах пӗрремӗшне кашкӑр аллинчен хытах ҫыртнӑ иккен: асав шӑлӗн йӗрӗнчен юн шарласа юхать.

Help to translate

Чӑваш уявӗ — Акатуй // Юхма Мишши. Юхма М. Кӑвал ҫӗмрен: историлле роман. — Шупашкар: «Вучах» библиотеки, 1998. — 352 с.

Ку пирӗн ҫине ясмӑк вӑрри тӗслӗ сивӗ куҫне чӗмсӗррӗн ывӑтса илчӗ те, сарӑхнӑ асав шӑлӗсемпе «чӗп куҫ ҫутса» ҫӑварне виллӗн-чӗррӗн уҫрӗ:

Help to translate

Супер! // Василий Сипет. Сипет В.Н. Калавсем. — Шупашкар, «Пегас» издательство ҫурчӗ, 2019. — 224 с. 128–143 с.

Пурис вара кун пек чухне йӗри-тавраллах, сапӑнса, кӑра хум ывӑтса ярать, унӑн кашкӑр асав шӑлӗсем чӑшӑлл! ӳссе хӑпарса каскӑчланаҫҫӗ, кӑкӑрӗ ҫинчи йӑшӑркка ҫӑмӗ йӑшӑлт ҫӗкленсе шӑртланать, чӑмӑртаннӑ чышкисем те ҫӑтӑр-ҫӑтӑр хытса тимӗрленеҫҫӗ, пӳрнисен чӗрнисем ал тупаннех касса кӗреҫҫӗ.

Help to translate

Хӑлхасӑр, куҫсӑр вӑрманта // Василий Сипет. Сипет В. Хӑлхасӑр, куҫсӑр вӑрманта: повесть. — Шупашкар, «Пегас» издательство ҫурчӗ, 2017. — 196 с.

«Ш-ш-ш-ш!» — чарӑнса тӑрса сывлӑш туртса илчӗ вӑл ҫыртса лартнӑ асав шӑлӗсем витӗр, унтан аллипе ыратнӑ тӗле ярса тытрӗ те «пӑшалне» вырӑссен чи киревсӗр сӑмахӗпе «авӑрласа шартлаттарчӗ».

Help to translate

Хӑлхасӑр, куҫсӑр вӑрманта // Василий Сипет. Сипет В. Хӑлхасӑр, куҫсӑр вӑрманта: повесть. — Шупашкар, «Пегас» издательство ҫурчӗ, 2017. — 196 с.

Кашкӑр вӗсене курсан капкӑна ҫӗклесе ура ҫине тӑма хӑтланать, асав шӑлӗсене кӑтартса йытӑ пек хӑрлатса илет, анчах ури ыратнипе каялла тӗшӗрӗлет.

Help to translate

4. Тимӗрҫӗ // Куҫма Турхан. Турхан К.С. Сӗве Атӑла юхса кӗрет: истори романӗ. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 607 с. — 9–606 с.

Булька сарлака питлӗччӗ, унӑн пысӑк хура куҫӗсем ҫиҫсе тӑратчӗҫ, ялан тухса тӑракан асав шӑлӗсемпе ытти шӑлӗсем шап-шурӑччӗ.

Лицо у Бульки было широкое; глаза большие, черные и блестящие; и зубы и клыки белые всегда торчали наружу.

Булька // Валерий Алексеев. Толстой Л.Н. Йывӑҫсем мӗнле утаҫҫӗ: калавсем. Чӑвашла В.Н. Алексеев куҫарнӑ; ӳнерҫи С.А. Бритвина. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2022. — 60 с. — 16–18 с.

Тискерчӗксем мӑйӗсенчен слон шӑммин эрешленӗ тӑсӑкӗсене, бегемот шӑлӗсемпе хир сыснин асав шӑлӗсене ҫака-ҫака янӑ; хӑшӗ-пери, пуянраххи, тӗрлӗ тӗслӗ йывӑҫ шӑрҫапа, ҫавӑн пекех тимӗр шӑнкӑравпа, пӑхӑр пралук спиралӗпе тата шурӑ рак хуранӗпе капӑрланнӑ.

На шее дикарей висели резные куски слоновой кости, зубы бегемота и клыки кабана; некоторые, побогаче, украшались цветными деревянными бусами, а также железными колокольчиками, спиралями медной проволоки и белыми раковинами.

XVIII. Ливингстонпа сыв пуллашни // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Тӑваттӑмӗш том. — Шупашкар, 2012. — 428 с. — 165–317 с.

Пӗри, сӑмсинчен патак тирнӗскер, ҫавнашкалах шӑмӑ патака слон асав шӑлӗн чавса сарнӑ шӑтӑкӗ тӗлне тытнӑ; негр унта ҫӑварӗпе те, сӑмсипе те харӑс вӗрет, анчах сасӑсем мӗнле майпа тухнине Гент ӑнланаймасть.

Один, с продетой в носу палочкой, держал другую такую же костяную палочку у узкого отверстия выдолбленного слонового клыка; он дул в него ртом и носом, но как получались звуки, Гент не мог понять.

XIV. Н' Комбе король // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Тӑваттӑмӗш том. — Шупашкар, 2012. — 428 с. — 165–317 с.

Хальлӗхе чухӑн Джуджу ҫеҫ-ха: ҫатӑрка тӑрӑ айӗнчи шӑмӑ куписем, ҫӗмрен ҫыххисем, чӑптапа хутӑш шӑмӑ тӗмескисем; кӗҫех сукмак самаях анлӑланчӗ, акӑ умра — пысӑках мар уҫланкӑ, унта — шалҫасем ҫинчи тӑрӑ, ун айӗнче слонӑн икӗ асав шӑлӗ, чӳлмексем, хӗҫ-пӑшал, тӗрлӗ тӗслӗ темиҫе ластӑк, ҫирӗме яхӑн пӑхӑр сулӑ, ҫак купа тӑрринче вара шӑпах Гент шыранӑ япала — кимӗ — выртать.

Сначала попадались бедные Джуджу — кучи черепков под навесом на хворосте, пучки стрел, кучи циновок и костей, но затем тропинка, расширяясь, привела к небольшой лужайке, где стоял внушительный навес, поддерживаемый шестами. Под ним лежало два слоновых клыка, горшки, оружие, несколько цветных тряпок, штук двадцать медных браслетов, а на вершине кучи стояло именно то, что искал Гент, то есть пирога.

ХIII. Джуджу вӑрманӗ // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Тӑваттӑмӗш том. — Шупашкар, 2012. — 428 с. — 165–317 с.

Ҫӗнтерӳҫӗсем тупӑшпа — слон асав шӑлӗсемпе, пусма тӗркемӗсемпе тата чурасемпе — таврӑннӑ чухне вӗсем ҫине Мирамбо салтакӗсем икӗ енчен сиксе ӳкеҫҫӗ, ҫав тери хӑрушшӑн вӗлерме пуҫлаҫҫӗ.

Когда победители возвращались с добычей из слоновых клыков, тюков материй и невольников, отряд Мирамбо бросился на них с двух сторон. Произошла беспощадная бойня.

XI. Вӗлерме хӑтланни // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Тӑваттӑмӗш том. — Шупашкар, 2012. — 428 с. — 165–317 с.

Эпӗ Мзутӑна шырама тухрӑм, унпа тӗл пултӑм та ӑна хӗнерӗм, мӗншӗн тесен тӑваршӑн вӑл асав шӑл панӑ.

Я пошел искать Мзуту, и встретил ее, и побил, потому что она дала за соль клык.

VIII. Цаупере чура // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Тӑваттӑмӗш том. — Шупашкар, 2012. — 428 с. — 165–317 с.

— Ҫук, — терӗ Ван-Буш, — ытлашши темиҫе асав шӑлшӑн намӑсланма кирлӗ марах.

— Нет, — сказал Ван Буш. — Не стоит срамиться за пару лишних клыков.

V. Мул тӑвӗ // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Тӑваттӑмӗш том. — Шупашкар, 2012. — 428 с. — 165–317 с.

Слонран шӑм-шак кӑна юлать, тир, какай, ӑш-чик тата асав шӑлсем йӑхӑн пӗрлехи тупӑшлӑхне лекеҫҫӗ.

От слона остается скелет; кожа, мясо, внутренности и клыки поступают в общий доход племени.

V. Мул тӑвӗ // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Тӑваттӑмӗш том. — Шупашкар, 2012. — 428 с. — 165–317 с.