Corpus of the Chuvash language

Тӗрӗссипе калас-тӑк, кунта тӗлӗнмелли те ҫук — авалхи тӗнчере авалхи ҫынсемех пулмалла.

Оно, впрочем, натурально — допотопному миру иметь допотопное население.

XIV // Николай Сандров, Владимир Садай. Чернышевский, Николай Гаврилович. Мӗн тумалла?: роман; вырӑсларан Николай Сандров, Владимир Садай куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1957. — 495 с.

Авалхи, пурте авалхи!

Старое, все старое!

II сыпӑк // Александр Алга. Максим Горький. Сочиненисем. Чӑваш АССР государство издательстви, 1953. — 50–69 стр.

Куратпӑр: авалхи чӑваш халӑхӗ мӗн авалтан темиҫе патшалӑх йӗркелесе, тӗрлӗ авалхи халӑхсемпе тата цивилизацисемпе кӳршӗллӗн е пӗрле пурӑннӑ.

Видим: древний чувашский народ, составляя несколько государств, с разными древними народами и цивилизациями жили по соседству или вместе.

Чӑваш сӑмахӗсем ытти чӗлхесенче ма нумай? // Аркадий Русаков. https://chuvash.org/content/4803-%D0%A7% ... C%D0%B0%D0

Ҫимӗк сӑмах авалхи славянсен пулнине асра тытсан, ҫав йӑла чӑвашсен малтан ҫу (авалхи тӗрӗкле jaу «поминальный обряд») ятпа ҫӳренӗ, вӑл ваттисене асӑннипе ҫыхӑннӑ тесе калама май пур.

Help to translate

Кӗлӗ тата пил сӑмахӗсем // Виталий Родионов. Пилсемпе кӗлӗсем // Шупашкар: Чӑваш кенеке издательстви, 2005. — 5-11 с.

4. Вара ӗмӗрхи пушхирсенче ҫурт-йӗр лартса тултарӗҫ, авалхи ишӗлчӗксене сиплӗҫ, авалхи ӑрусенчен тӑрса юлнӑ юхӑнчӑк хуласене ҫӗнетӗҫ.

4. И застроят пустыни вековые, восстановят древние развалины и возобновят города разоренные, остававшиеся в запустении с давних родов.

Ис 61 // Библи. Раҫҫей Библи пӗрлӗхӗ. Библи. — Санкт-Петербург.:2009. 1567 с.

Авалхи саманари пек, авалхи йӑхсен вӑхӑтӗнчи пек ҫӗклен!

Восстань, как в дни древние, в роды давние!

Ис 51 // Библи. Раҫҫей Библи пӗрлӗхӗ. Библи. — Санкт-Петербург.:2009. 1567 с.

12. Авалхи тусна ан пӑрах, ҫӗнӗ тус унпа танлашаймӗ: 13. ҫӗнӗ тус вӑл — ҫӗнӗ эрех пек: авалхи эрехе киленерех ӗҫетӗн.

12. Не оставляй старого друга, ибо новый не может сравниться с ним; 13. друг новый - то же, что вино новое: когда оно сделается старым, с удовольствием будешь пить его.

Сир 9 // Библи. Раҫҫей Библи пӗрлӗхӗ. Библи. — Санкт-Петербург.:2009. 1567 с.

Акӑ, авалхи Грецин юрату Туррине, Афродитӑна, тата авалхи Рим философне, Сенекӑна, пӑхӑртан тунӑ.

Help to translate

Вӗҫевҫӗ, скульптор, ӳнерҫӗ // Хресчен сасси. «Хресчен сасси», 2016.03.17, 10№

Ҫавна май авалхи чӑваш тӗррин тӗслӗхӗсем ламран лама куҫса паянхи ӑру патне те ҫитнӗ.

Help to translate

Тӗрӗ ӑстин пысӑк ҫитӗнӗвӗ // Н. КОЛЕСНИКОВА. https://marpos.cap.ru/news/2021/04/03/tr ... -pisk-itnv

Светлана Железновӑпа Вера Степанова йӑлана кӗнӗ орнаментпа тата вырӑнти авалхи паллӑсемпе усӑ курса район территорине тӗрлеҫҫӗ.

Help to translate

Район сӑнӗ шурӑ пир ҫине тӗрленӗ // О.АЛЕКСЕЕВА. https://alikov.cap.ru/news/2021/08/04/ra ... -ine-trlen

Авалхи йӑла-йӗркепе туй юрри кӗрлеттерсе ҫитсе кӗтӗмӗр иртнӗ кунсенче Хитекушкӑнӗнчи Куликовсем патне.

Help to translate

Юратупа шанчӑклӑхӑн «ылтӑн юбилейӗ» // Наталия АЛЕКСЕЕВА. https://alikov.cap.ru/news/2021/08/06/yu ... tn-yubilej

Мӗншӗн тесен ҫемье тӗрекӗ, авалхи пекех, арҫынра тытӑнса тӑрать: арҫын сунарҫӑ, тӗслӗхрен, ҫемьене аш-какайпа, пулӑпа, вутӑ вырӑнне усӑ курма тюлень ҫӑвӗпе, тумтир валли тир-сӑранпа тивӗҫтерсе тӑрать.

Help to translate

Ҫӑтмахра пурӑнакана суда мӗн-ма чӗнеҫҫӗ-ха! // Виталий Енӗш. Григорьев-Енӗш В.Г. Чун кӑварӗ. Повеҫсемпе калавсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1987. — 215 с. — 85–186 с.

Кӳлӗ хӗрринче Копинешвар храмӗ вырнаҫнӑ, вӑл хулан чи авалхи храмӗ шутланать.

На берегу озера расположен храм Копинешвар, старейший храм города.

Тхана // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%A2%D1%85%D ... 0%BD%D0%B0

Птолемей ятлӑ авалхи грексен географӗн ӗҫӗсенче (пирӗн эрӑри 135—150 ҫҫ. ) Тханӑна Черсонезус тесе асӑннӑ.

В работах древнегреческого географа Птолемея (135—150 гг. н. э. ) Тхана упоминается как Черсонезус.

Тхана // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%A2%D1%85%D ... 0%BD%D0%B0

Сӑран варринче — ҫӑм ҫӑмхи, вӑл Рассказово ӑстисен авалхи алӗҫне — ҫӑм япаласем ҫыхнине — сӑнлать.

В центре шкуры — клубок шерсти — символизирует старинное кустарное производство Рассказовских мастеров — вязание шерстяных изделий.

Рассказово гербӗ // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%A0%D0%B0%D ... 0%B1%D3%97

Ҫӗр хӑвӑлӗ археологипе палеонтологире пӗлтерӗшлӗ вырӑн йышӑнать: кунта тупнӑ япаласем этем тӗсӗ мӗнле эволюциленин, климат, тавралӑх тата сӗм авалхи культурӑсем мӗнле улшӑнса пынин пӗлтерӗшлӗ ҫӑлкуҫӗ пулса тӑраҫҫӗ.

Пещера занимает важное место в археологии и палеонтологии: найденные здесь находки являются важным источником информации об эволюции человеческого вида, климате, окружающей среде и доисторической культуре.

Пер-нон-Пер ҫӗр хӑвӑлӗ // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%9F%D0%B5%D ... 0%BB%D3%97

1900 ҫулта ӑна патшалӑх туяннӑ, ҫакӑн хыҫҫӑн, ҫав ҫулхи раштавӑн 20-мӗшӗнче ӑна Францин авалхи палӑкӗсен йышне кӗртнӗ, ҫапла май вӑл ҫак статуса илнӗ пӗрремӗш ҫӗр хӑвӑлӗ пулса тӑнӑ.

После приобретения государством в 1900 году, 20 декабря того же года была внесена в список исторических памятников Франции, став первой пещерой, получившей этот статус.

Пер-нон-Пер ҫӗр хӑвӑлӗ // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%9F%D0%B5%D ... 0%BB%D3%97

Франсуа Дало чавса тупни сӗм авалхи ҫӗр хӑвӑлӗнчи чи малтанхи ӑслӑлӑх тӗпчевӗсенчен пӗри пулнӑ, вӑл археологи сийӗсене майӗпен-майӗпен хӑйпӑта-хӑйпӑта мӗнпур тупса палӑртнине ҫырса кӑтартнӑ.

Раскопки Франсуа Дало были одни из первых научных раскопок доисторической пещеры с постепенным освобождением археологических слоёв и описанием всех найденных остатков.

Пер-нон-Пер ҫӗр хӑвӑлӗ // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%9F%D0%B5%D ... 0%BB%D3%97

1900 ҫулта ӑна Францин авалхи палӑкӗсен йышне кӗртнӗ (ҫак статуса тивӗҫнӗ пӗрремӗш ҫӗр хӑвӑлӗ).

В 1900 году была включена в список исторических памятников Франции (первая пещера, получившая этот статус).

Пер-нон-Пер ҫӗр хӑвӑлӗ // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%9F%D0%B5%D ... 0%BB%D3%97

Вӑл, авалхи пӑхаттирсен хурҫӑ тумӗпе хӗҫне-мӗнне парас пулсан, темиҫе утӑм ҫӗклесе утнипех, тен, тӑсӑлса ӳкмелле.

Help to translate

5 // Виталий Енӗш. Григорьев-Енӗш В.Г. Чун кӑварӗ. Повеҫсемпе калавсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1987. — 215 с. — 37–84 с.