Corpus of the Chuvash language

Нумайӑшӗ хӑйсен тумӗсене авалхилле, вырӑнти уйрӑмлӑхӗсене шута илсе тата паянхи пурнӑҫпа килӗшӳллӗ туса хатӗрлеҫҫӗ.

Help to translate

Паянхи капӑр тум // Геннадий Дегтярёв. Чӑваш тумӗ аваллӑхран паянлӑха = Чувашский костюм от древности до современности = The Chuvash costume from ancient to modern times / В. В. Николаев, Г. Н. Иванов - Орков, В. П. Иванов ; Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ. — Мускав ; Шупашкар ; Ӑремпур : Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ, 2002. — 400 с.

Ун валли чи кирлӗ япаласем ⎼ кӗмӗл тенкӗсемпе капӑрсем ⎼ пулман пирки авалхилле ҫӗленӗ хальхи ҫи-пуҫа тӗрӗсемпе тата хӑюсемпе ҫеҫ эрешлеме тивнӗ.

Help to translate

Паянхи капӑр тум // Геннадий Дегтярёв. Чӑваш тумӗ аваллӑхран паянлӑха = Чувашский костюм от древности до современности = The Chuvash costume from ancient to modern times / В. В. Николаев, Г. Н. Иванов - Орков, В. П. Иванов ; Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ. — Мускав ; Шупашкар ; Ӑремпур : Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ, 2002. — 400 с.

Сцена тумӗсене авалхилле ӑсталани килӗшӳллӗ пулнӑ, анчах майӗпен пур ҫӗрте те пӗрешкел, вырӑнти уйрӑмлӑхсене шута илмесӗр, тумлантарас йӑла хуҫаланма пуҫланӑ.

Help to translate

Паянхи капӑр тум // Геннадий Дегтярёв. Чӑваш тумӗ аваллӑхран паянлӑха = Чувашский костюм от древности до современности = The Chuvash costume from ancient to modern times / В. В. Николаев, Г. Н. Иванов - Орков, В. П. Иванов ; Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ. — Мускав ; Шупашкар ; Ӑремпур : Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ, 2002. — 400 с.

Ун ҫине, ҫинҫе ылтӑн ука хурса, авалхилле тӗрӗсем тунӑ.

Help to translate

Самар Кукри чӑвашӗсен тумӗ // Геннадий Дегтярёв. Чӑваш тумӗ аваллӑхран паянлӑха = Чувашский костюм от древности до современности = The Chuvash costume from ancient to modern times / В. В. Николаев, Г. Н. Иванов - Орков, В. П. Иванов ; Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ. — Мускав ; Шупашкар ; Ӑремпур : Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ, 2002. — 400 с.

Хӗрарӑма е хӗр упраҫа пит хисепе хурасшӑнах мар, кив йӑлапа, авалхилле пурӑнасшӑн.

Help to translate

Хаклӑ шӑл // Юрий Исаев. Исаев Ю.Н. Ҫӗнӗ касӑн шухӑ яшӗсем: калавсем, асаилӳ, тӗрленчӗксем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2023. — 149 с. — 62–72 с.

Ҫӗрне вӗсем авалхилле — йывӑҫ хатӗрсемпе (катмакпа е шӗвӗртнӗ патаксемпе) ӗҫлеҫҫӗ.

Землю они обрабатывают по-первобытному — деревянными орудиями (мотыгой или просто заостренными палками).

Тропик тӑрӑхӗнче мӗнле халӑхсем пурӑнаҫҫӗ, вӗсем мӗн ӗҫлеҫҫӗ // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Ку вӑл авалхилле, нумайранпа тытӑнса тӑнӑ типтерлӗх: стена ҫинче Перов художник ӳкернӗ «Сунарҫӑсем» картина ҫакӑнса тӑрать, коридора кавир ҫул сарнӑ, банкӑсене фикус лартнӑ, сехечӗ тукмаклӑ, кӗске дивансене шурӑ чехолсем тӑхӑнтартнӑ.

Help to translate

20. «Ан ӗненӗр ӑна, ан ӗненӗр!..» // Леонид Агаков. Чаковский А. Б. Инҫетри ҫӑлтӑр ҫути: повесть / А. Б. Чаковский ; вырӑсларан Леонид Агаков куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1966. — 275 с.

Вӑл йӗркеллӗ, авалхилле ответсем панӑ, — генерал ватӑ ҫын пулнӑ ӗнтӗ, — анчах унӑн отвечӗсем ҫирӗп, татӑклӑ пулнӑ.

Help to translate

7. Ҫӗр ҫинче миҫе чӑнлӑх? // Леонид Агаков. Чаковский А. Б. Инҫетри ҫӑлтӑр ҫути: повесть / А. Б. Чаковский ; вырӑсларан Леонид Агаков куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1966. — 275 с.

Хӗрарӑм юратман упӑшкинчен уйрӑлса кайнине халь, авалхилле шухӑшласа, чӑтӑмсӑр пулни, ҫылӑха кӗни вырӑнне хумастпӑр ӗнтӗ, йӑлтах урӑхла, ҫакна халь эпир ирӗклӗх палли вырӑнне хуратпӑр, ҫакӑнта та хӗрарӑма авал мӗн сӑнчӑрласа, тӑлласа, хӗстерсе тӑнӑ, ҫавӑ йӑлтах арканнине куратпӑр.

Help to translate

I // Лаврентий Таллеров. Таллеров Л.В. Сӑпка юрри: повеҫсем, калавсем тата очерксем. Чӑваш кӗнеке издательстви. Шупашкар, 1979 ҫ. — 400 с. — 5–93 с.

Агроном ҫемйинче тыр-пулӑ мӗнле пуласси ҫинчен авалхилле калаҫни мана тӗлӗнтерчӗ.

Help to translate

XIII // Александр Артемьев. Артемьев А. Ҫунатлӑ ҫуралнисем: повеҫсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1965. — 268 с. — 58–131 с.

— Айванкка, — терӗ Стар хӗрӗн авалхилле хитре сӑнне, кӗтменлӗхе пула кисреннӗ нӳрлӗ куҫӗсене тӗсесе.

— Дурочка, — сказал Стар, рассматривая ее первобытно-хорошенькое лицо, с влажными от внезапного потрясения глазами.

IV сыпӑк // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Пиллӗкмӗш том. — Шупашкар, 2012. — 432 с. — 415–430 с.

Ҫутӑ та таса пӳлӗме авалхилле илемлетнӗ пулнӑ.

Светлица была убрана во вкусе того времени,

I // Куҫма Турхан. Гоголь Н.В. Тарас Бульба: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 126 с.

— Айтӑр-ха, авалхилле тӑвар, — сӗнчӗ лавҫӑ.

— Давай же поступим так, как в старину поступали, — предложил возчик.

IX // Геннадий Пласкин. Чжоу Ли-бо. Ҫил-тӑвӑл: роман; Г. Пласкин куҫарнӑ; В. Рудманӑн умсӑмахӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1958. — 429 с. — 13–429 с.

Вӗсене валли ҫӳллӗ тусен хушшинче выльӑх ҫӳретмелли улӑх-ҫаран уйӑраҫҫӗ, унта куҫса килнисем тахҫан авалхилле, ҫут ҫанталӑкпа куҫа-куҫӑн пурӑнччӑр теҫҫӗ.

Они отводили им высокие, горные пастбища, где переселенцы могли жить первобытно и созерцательно.

Аэлитӑн иккӗмӗш калавӗ // Алексей Леонтьев. Толстой А. Н. Гарин инженер гиперболоичӗ; Аэлита (Марс пӗтмӗшӗ): романсем; Алексей Леонтьев куҫарнӑ. — Шупашкар: Ҫӗнӗ Вӑхӑт, 2014. — 495 с. — 319–494 с.

Течь — авалхилле каласан, — килес тени пулать.

Течь, по-древнему, значит — идти.

XIII. // Феодосия Ишетер. Горький М. Ҫынсем патӗнче: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 256 с.

Приказчик аллисене ҫанӑсем ӑшне пытарса лартса, усаллӑн кулать те турра авалхилле хисеплессине сыхласа усракансене, ачасене хӗтӗхленӗ пек, хӗтӗхлет.

Приказчик, спрятав руки в рукава, ехидно улыбается и поощряет хранителей древнего благочестия, словно мальчишек:

XII. // Феодосия Ишетер. Горький М. Ҫынсем патӗнче: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 256 с.

— Il ne fallait pas danser, si vous ne savez pas! — хӑлха тӗлӗнчех илтӗнчӗ аттен ҫилӗллӗ сасси, мана хуллен тӗкрӗ те ман хӗрӗн аллинчен тытрӗ, куракансем пурте ырланӑ хушӑра унпа авалхилле пӗр хут ташласа ҫаврӑнчӗ те ӑна вырӑнне килсе тӑратрӗ.

— Il ne fallait pas danser, si vous ne savez pas! — сказал сердитый голос папа над моим ухом, и, слегка оттолкнув меня, он взял руку моей дамы, прошел с ней тур по-старинному, при громком одобрении зрителей, и привел ее на место.

XXII сыпӑк // Иван Тенюшев. Толстой Л.Н. Ача чухнехи тата ҫамрӑклӑхпа яш ӗмӗр: повеҫсем; И. Тенюшев куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955. — 288 с.

Хура тутӑрне авалхилле ҫавӑрса ҫыхнӑ хуйхӑллӑ хӗрарӑм аллисене чӗркуҫҫийӗсем ҫине хунӑ та тӳрех объектив ҫине пӑхать.

Скорбная женщина в черном платке, завязанном по-старомодному, сложив на коленях руки, смотрит прямо в объектив.

XXII // Наум Любимов. Гончар, Александр Терентьевич. Ялавпа пыракансем: 3 кӗнекеллӗ роман; Н. Я. Любимов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1955. — 456 с.

Местечкӑри пӗчӗк чиркӗве пупӑн пысӑк сачӗ ик енчен ҫавӑрса илнӗ, садра авалхилле купаласа тунӑ чул ҫурт.

С двух сторон охватывает местечковую церквушку большой сад поповской усадьбы, а в саду старинной кладки просторный дом.

Тӑваттӑмӗш сыпӑк // Максим Данилов-Чалдун. Островский, Николай Аслексеевич. Хурҫӑ мӗнле хӗрлӗ: [роман] / Н.А. Островский. — Шупашкар: Чӑваш государство издательстви, 1948. — 402 с.

Авалхилле туса илетӗн-и-мӗн? — терӗ уйрӑммӑнах хыттӑн Базаров.

Разве стариной тряхнешь? — промолвил с особенным ударением Базаров.

XXI // Феофан Савиров. Тургенев И.С. Ашшӗсемпе ывӑлӗсем: роман. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1949. — 206 с.