Corpus of the Chuvash language

Тата вӗтӗ ҫулҫӑллӑ та шӗвӗр йӗплӗ тӗве курӑкӗпе тӗрлӗрен хыт-хурасем ӳссе каяҫҫӗ.

Разрастаются также верблюжья колючка—трава с мелкими листьями и острыми шипами — и разные бурьяны.

Типӗ ҫеҫенхирти ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Ҫуркунне юр кайса тӑпра нӳрелсе ҫитсенех, сухан евӗрлӗ тымарлӑ ӳсентӑрансем — ҫеҫпӗлсем тата сарӑ, хӗрлӗ тюльпансем хӑвӑрт ӳссе сарӑлаҫҫӗ.

Ранней весной, как только сойдет снег и почва впитает влагу, быстро развиваются растения, имеющие луковицы,— подснежники, желтые и красные тюльпаны.

Типӗ ҫеҫенхирти ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Днепр таврашӗнче халӗ заводсем: чугун, хурҫӑ шӑратакан заводсем, алюминий, машинӑсем тӑвакан заводсем тата хими завочӗсем ӳссе ларчӗҫ.

Около Днепра растут новые заводы: чугунолитейные, сталелитейные, алюминиевые, машиностроительные, химические.

Днепр ҫинчи электричество станцийӗ (Днепрогэс) // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Украина хуҫалӑхпа культура тӗлӗшӗнчен ӳссе пыни пӗтӗм Союзӑн социализм строительстви ӗҫӗнче пысӑк вырӑн йышӑнса тӑрать.

Хозяйственное и культурное строительство Украины имеет большое значение для социалистического строительства всего Союза.

Вӑрманлӑ ҫеҫенхирпе хура тӑпраллӑ ҫеҫенхирте пурӑнакан халӑх // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Унӑн хуҫалӑхӗ те, культурӑллӑ пурӑнӑҫӗ те хӑвӑрт ӳссе пырать.

Быстро развиваются хозяйство и культурная жизнь Украины.

Вӑрманлӑ ҫеҫенхирпе хура тӑпраллӑ ҫеҫенхирте пурӑнакан халӑх // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Кашни ҫулах ҫав курӑксем ӳссе ҫитсе типе-типе кайнӑ та ҫавӑнтах ҫӗрсе пынӑ.

Каждый год вырастали, засыхали и перегнивали эти травы.

Хура тӑпраллӑ ҫеҫенхирти ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Белоруссире культурӑллӑ пурӑнӑҫ та хӑвӑрт ӳссе пырать.

Быстро развивается и культурная жизнь в Белоруссии.

Хутӑш вӑрмансен зонинче пурӑнакан халӑх // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Шатура шурлӑхӗнче вара электростанци ӳссе ларнӑ, вӑл — торфпа ӗҫлекен станцисенчен тӗнчере чи пысӑкки.

И вот на Шатурских болотах выросла самая крупная в мире электростанция на торфу.

Ленин Шатури // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Хутӑш вӑрмансен зонинче промышленность хӑвӑрт ӳссе пырать.

Быстро развивается промышленность в зоне смешанных лесов.

Хутӑш вӑрмансен зонинче промышленность епле ӳссе пырать // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Горький хулинче темӗн пысӑкӑш автомобиль завочӗ ӳссе ларчӗ.

Вырос автомобильный завод-гигант в городе Горьком.

Хутӑш вӑрмансен зонинче промышленность епле ӳссе пырать // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Вӑрман хӗрринче ҫамрӑк хурӑнсем ӳссе ларнӑ.

Опушка леса поросла молодыми березками.

Хутӑш вӑрманта // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Темӗн пысӑкӑш ҫӗнӗ гигант заводсем ӳссе ларчӗҫ.

Выросли громады новых заводов-гигантов.

Хутӑш вӑрмансен зони мӗнле улшӑннӑ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Пӗтернӗ вӑрмансем, типӗтнӗ шурлӑхсем вырӑнне ялсемпе хуласем, фабрикӑсемпе заводсем ӳссе ларнӑ, пур еннелле те чугун ҫулсем тӑсӑлса выртнӑ.

На месте сведенных лесов и осушенных болот возникли селения и города, заводы и фабрики, протянулась во все стороны сеть железных дорог.

Хутӑш вӑрмансен зони мӗнле улшӑннӑ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Икӗ ҫул хушшинче поляр ункин леш енче промышленноҫлӑ хулапа порт ӳссе ларчӗ.

В два года за полярным кругом возник промышленный город и порт.

Игарка — полярти порт // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Ҫак иртнӗ ҫулсем хушшинче Енисей шывӗн сылтӑм ҫыранӗнче ҫӗнӗ порт Игарка ӳссе ларчӗ.

На правом берегу реки Енисея вырос за последние годы новый порт Игарка.

Игарка — полярти порт // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Нумаях та пулмасть «вӑрман хуҫи» — ҫӑмламас упа ҫеҫ ҫӳренӗ вырӑнсенче пысӑк ялсем, хуласем ӳссе лараҫҫӗ.

И там, где еще недавно бродил мохнатый «хозяин лесов» — медведь, расположены большие селения и города.

Сталин ячӗпе тӑракан Шурӑ тинӗс — Балтика каналӗ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Ҫӗнӗ пӳртсем лартаҫҫӗ, шкулсем, больницӑсем, клубсем тата ытти культура учрежденийӗсем те ӳссе лараҫҫӗ.

Строятся новые дома, возникают школы, больницы, клубы и другие культурные учреждения.

Выльӑх ӗрчетсе тата ҫӗр ӗҫлесе пурӑнакан якутсем // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Виҫӗ ҫултан ҫав вырӑнта ҫӗнӗ хула — Игарка ӳссе ларнӑ.

Через 3 года на этом месте вырос новый город Игарка.

Ӗнер куҫса ҫӳренӗскер рабочи пулса тӑрать // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Усламҫӑсем вырӑнне факторисем ӳссе тӑнӑ.

На смену скупщикам пришли фактории.

Тайгара пурӑнакан халӑх // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Вӗсен шучӗ те ӳссе пырать.

Число их растет.

3. Тайга зони. // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.