Corpus of the Chuvash language

«Эпӗ 63 ҫулхи пуҫӑмпа ҫапӑҫу хирне тухса кайнине нумайӑшӗ ӑнланмарӗ, паллах. Пирӗн ӳсӗмри каччӑсем салтак мӗнне пӗлсе ӳснӗ. Эпӗ хам та Германире салтак тивӗҫне пурнӑҫланӑ. Унтан таврӑнсан Эстонире тинӗс ҫар училищинче вӗрентӗм. Диплом илсен пӗр вӑхӑт мотористра ӗҫлерӗм. Унтанпа пурнӑҫ урапи мана таҫта та илсе ҫитерчӗ. СВО пуҫлансанах унта кайма шухӑшламан. Хамӑр ял каччи, тӑванах вилсен урӑхларах шухӑшлама тытӑнтӑм. Иртнӗ ҫул вӗҫнелле шухӑш тӗвӗленсе ҫитрӗ. «БАРС-1» отряда лекрӗм.

Help to translate

Ҫӗршыв йывӑрлӑхра чух айккинче юлман // Валентина ЯКОВЛЕВА. https://avangard-21.ru/gazeta/51024-c-rs ... che-yulman

Контракт вӗҫленнӗ хыҫҫӑн хутшӑнакансене ҫапӑҫу ветеранӗн статусне параҫҫӗ.

Help to translate

Пишпӳлек районӗнче ҫар службине контракт тӑвас текенсемпе тӗлпулусем иртнӗ // Марина Иванова. https://sutasul.ru/articles/ytarl-car-op ... tn-3900367

«Хура Тинӗс флочӗн тинӗс пехотин 810-мӗш бригадин командирӗ, Лӑпкӑ Океан флочӗн тинӗс пехотин 155-мӗш бригадин командирӗ, 11-мӗш десант-штурмлакан уйрӑм бригада командирӗ, 56-мӗш десант-штурмлакан полк командирӗ тата 51-мӗш парашютлӑ десант полкӗн командирӗ Верховнӑй Главнокомандующине ҫапӑҫу линийӗнчи лару-тӑру ҫинчен пӗлтернӗ», – тенӗ Кремль сайчӗ ҫинче.

Help to translate

Путин РФ Украинӑпа чикки патӗнче ҫапӑҫакан командирсен доклачӗсене итленӗ // Марина Иванова. https://sutasul.ru/articles/ytarl-car-op ... en-3898614

Александровка территори уйрӑмӗн пуҫлӑхӗ Л.А. Полякова вӗсене пархатарлӑ ӗҫ тунӑшӑн тав турӗ, ҫапӑҫу хирӗнче пуҫ хунисене ӗмӗрӗпех асра тытмаллине пӗлтерчӗ.

Help to translate

Пӗрле пуҫтарӑнса калаҫни паха // Сергей Батюков. http://kasalen.ru/2024/08/16/%d0%bf%d3%9 ... %85%d0%b0/

«Паллах, хӑрушсӑрлӑха тивӗҫтересси чи пӗлтерӗшлӗ приоритетсенчен пӗри пулса тӑрать. Ҫакӑ Хӗҫпӑшаллӑ вӑйсене ҫирӗп функцилени, вӗсен аталанӑвӗ, вӗсене хальхи техника тӗсӗсемпе, хӗҫпӑшалпа, боеприпассемпе тивӗҫтересси, фронт линийӗнче, ҫапӑҫу линийӗнче пирӗн патшалӑх интересӗсене хӳтӗлеме хӑйсен пурнӑҫӗпе сывлӑхне шеллемесӗр кӗрешекен пирӗн салтаксене пулӑшасси, паллах, вӗсен ҫемйисен членӗсене те», — тенӗ Путин Федераци Канашӗн пуҫлӑхӗпе Валентина Матвиенкопа тата Патшалӑх Думин председателӗпе Вячеслав Володинпа тӗл пулнӑ май.

Help to translate

Путин Раҫҫей хӑрушсӑрлӑхне чи пӗлтерӗшлӗ приоритетсенчен пӗри тенӗ // Марина Иванова. https://sutasul.ru/articles/politika/202 ... en-3874744

«Ҫапӑҫу перӗнӗвӗн пӗтӗм линийӗ тӑрӑх малалла каяҫҫӗ, пирӗн боецсем маттур, тӗрӗс ӗҫлеҫҫӗ, паттӑрлӑхпа ҫирӗплӗх кӑтартаҫҫӗ, - каласа панӑ «Шах».

Help to translate

Пушкӑртри Салават районӗнчи боец тӑшманӑн 30 дрон-камикадзине тӗп тунӑ // Марина Иванова. https://sutasul.ru/articles/common_mater ... un-3874636

2000 ҫулхи утӑн 29-мӗшӗнче Раҫҫей Президенчӗ Владимир Путин «Хӗҫпӑшаллӑ Вӑйсен Тылӗ 300 ҫул тултарни ҫинчен» указа алӑ пуснӑ, унӑн текстӗнче ҫапла каланӑ: «Ҫарпа флота тыл енчен тивӗҫтерессин пӗлтерӗшӗ пысӑк пулнине шута илсе, Хӗҫ-пӑшаллӑ Вӑйсен тылӗнчи ветеранӗсемпе унта тӑрӑшакан ҫынсен Тӑван ҫӗршыв умӗнчи ҫапӑҫу ӗҫӗнчи паллӑ ӗҫӗсене палӑртса тата вӑл 300 ҫул тултарнӑ май ҫапла йышӑнатӑп: Хӗҫпӑшаллӑ Вӑйсен Тылӗ 300 ҫул тултарнине халалласа астӑвӑм кунне йӗркелемелле тата ӑна 2000 ҫулхи ҫурлан 1-мӗшӗнче паллӑ тумалла».

Президент России Владимир Путин 29 июля 2000 года подписал указ «О 300-летии Тыла Вооруженных Сил», в тексте которого говорится: «Учитывая важное значение тылового обеспечения армии и флота, отмечая боевые заслуги перед Отечеством ветеранов и личного состава Тыла Вооруженных Сил и в связи с его 300-летием, постановляю: Установить памятный день — 300-летие Тыла Вооруженных Сил и отметить его 1 августа 2000 года».

Раҫҫей Федерацийӗн хӗҫпӑшаллӑ вӑйӗсен тыл кунӗ // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%A0%D0%B0%D ... 0%BD%D3%97

Сантандера та, Ансоатегине те ҫапӑҫу хыҫҫӑн генерал-майор званине хӑпартнӑ, Ҫӗнӗ Гранада вице-королӗ вара, унӑн ҫарӗсене ҫӗмӗрсе тӑкни ҫинчен хыпар илтсен тарнӑ.

И Сантандер, и Ансоатеги были произведены в генерал-майоры после битвы, а вице-король Новой Гранады бежал, когда услышал известие о поражении своих войск.

Бояка патӗнчи ҫапӑҫу // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%91%D0%BE%D ... 2%AB%D1%83

Ҫапӑҫу 16:00 сехет тӗлӗнче вӗҫленнӗ.

Битва закончилась около 16:00.

Бояка патӗнчи ҫапӑҫу // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%91%D0%BE%D ... 2%AB%D1%83

Испани кавалерийӗн эскадронӗ ҫапӑҫу уйӗнчен тарнӑ хыҫҫӑн роялистсен арьергарчӗ хӑйӗн командирӗпе пӗрле парӑннӑ.

После того как эскадрон испанской кавалерии бежал с поля боя, арьергард роялистов сдался вместе со своим командиром.

Бояка патӗнчи ҫапӑҫу // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%91%D0%BE%D ... 2%AB%D1%83

Ҫапӑҫу картти.

Карта сражения.

Бояка патӗнчи ҫапӑҫу // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%91%D0%BE%D ... 2%AB%D1%83

Ҫапӑҫу Анд тӑвӗсенче Боготӑран 150 ҫухрӑмра, Каса-де-Теха ятлӑ вырӑнта, Театино юханшывӗ урлӑ Бояка кӗперӗнчен инҫех мар пулса иртнӗ.

Битва произошла в 150 км от Боготы в Андах, в месте, известном как Каса-де-Теха, недалеко от моста Бояка через реку Театино.

Бояка патӗнчи ҫапӑҫу // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%91%D0%BE%D ... 2%AB%D1%83

Раҫҫейӗн виҫӗ ҫапӑҫу уйӗ:

Три ратных поля России:

Раҫҫейри ҫар мухтавӗн кунӗсем // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%A0%D0%B0%D ... 0%B5%D0%BC

1918 ҫулта Раҫҫейре григориан календарьне кӗртиччен пулса иртнӗ ҫар мухтавӗн кунӗсемпе паллӑ пулӑмсемпе ҫыхӑннӑ датӑсене «Раҫҫейӗн Ҫар мухтавӗпе астӑвӑм датисен кунӗсем» саккунпа килӗшӳллӗн ҫапла палӑртнӑ: кивӗ стильпе палӑртнӑ ҫапӑҫу пулса иртнӗ кунпа унӑн астӑвӑм кунӗ хушшинче яланах 13 кун тӑсӑлакан уйрӑмлӑх пур, ҫакӑ вара XX–XXI ӗмӗрсенчи датӑсенчи кивӗ тата ҫӗнӗ стиль хушшинчи расналӑхпа пӗр килет.

Дни воинской славы и памятные даты, связанные с событиями, произошедшими до введения в России григорианского календаря в 1918 году, в законе «О днях воинской славы и памятных датах России» установлены таким образом, что разница между датой сражения по старому стилю и днём его памяти всегда составляет 13 дней, что соответствует разнице между старым и новым стилями, какую они имеют в XX—XXI веках.

Раҫҫейри ҫар мухтавӗн кунӗсем // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%A0%D0%B0%D ... 0%B5%D0%BC

Ака, 18 — Чудь кӳлли ҫинче Александр Невский кнеҫӗн вырӑс воинӗсем нимӗҫ рыцарӗсене ҫӗнтернӗ кун (Пӑр ҫинчи ҫапӑҫу, 1242 ҫул); чӑннипе — 1242 ҫулхи акан 5-мӗшӗ (юлиан календарӗнчи 1582 ҫулчченхи датӑсене григориан календарӗн дати ҫине куҫармаҫҫӗ, ҫак кун григориан календарӗнчи акан 5-мӗшӗпе пӗр килет);

18 апреля — День победы русских воинов князя Александра Невского над немецкими рыцарями на Чудском озере (Ледовое побоище, 1242 год); в действительности 5 апреля 1242 года (так как даты юлианского календаря до 1582 года не пересчитываются в даты григорианского календаря, дата соответствует 5 апреля по григорианскому календарю);

Раҫҫейри ҫар мухтавӗн кунӗсем // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%A0%D0%B0%D ... 0%B5%D0%BC

Аслӑ Британипе Ирланди григориан календарӗ ҫине куҫсан (1752 ҫулла) икӗ ҫапӑҫу та пӗр кунта, ҫӗнӗ стильпе утӑн 12-мӗшӗнче (XVIII ӗмӗрте кивӗ стильпе утӑн 1-мӗшӗ) паллӑ тума пуҫланӑ.

С переходом Великобритании и Ирландии на григорианский календарь (1752 год) годовщины обеих битв совместили и стали отмечать 12 июля по новому стилю (=1 июля по старому стилю в XVIII веке).

Оранжистсен кунӗ // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%9E%D1%80%D ... 0%BD%D3%97

Десантнике хамӑрӑннисем дронпа асӑрхаса ҫапӑҫу вырӑнӗнчен илсе тухаҫҫӗ…

Help to translate

Талӑкра пӗр сехет ҫывӑрни те пулать // Николай МАЛЫШКИН. http://xn--e1aaatdp0e.xn--p1ai/2024/08/0 ... %82%d1%8c/

Ҫапӑҫу ҫинчен калас пулсан, «кайӑксем» вӗҫеҫҫӗ, «кассетсем» ӳкеҫҫӗ, «танксем» ӗҫлеҫҫӗ.

Help to translate

Пушкӑртра СВОна хутшӑнакан боец район администрацине тӑван ялӗнчи кӗпере юсама ыйтнӑ // Марина Иванова. https://sutasul.ru/articles/common_mater ... tn-3854395

Хӗвел тухиччен пуҫланса сӗм-тӗттӗмччен ҫапӑҫу пычӗ.

Help to translate

Вӑрҫӑ ахрӑмӗ // Александр Савельев-Сас. Савельев-Сас, А. С. Шӑнкӑравлӑ пӗкӗ: повеҫсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1992. — 272 с. — 187–271 с.

Ҫапӑҫу хирӗсенче пуҫ хунисене асӑнса «Асӑну ҫуртисем» ҫутнӑ.

Help to translate

Асӑну каҫӗсем, тӗрлӗ ӑмӑртусем иртнӗ // Юрий Михайлов. http://kasalen.ru/2024/06/28/%d0%b0%d1%8 ... %bd%d3%97/