Corpus of the Chuvash language

«1480 ҫул тӗлне Антверпента 70 яхӑн карап пулнӑ, вӗсемпе Мадейрӑра сахӑрпа суту-илӳ тума усӑ курнӑ, Антверпенра сахӑр хатӗрлесе кӑларнӑ. 1490-мӗш ҫул тӗлне сахӑр тӑвас енӗпе Мадейра Кипртан иртнӗ».

«К 1480 году Антверпен имел около 70 кораблей, задействованных в торговле сахаром с Мадейрой, с переработкой, сконцентрированной в Антверпене. К 1490-м Мадейра обошла Кипр по производству сахара».

Мадейра // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0% ... 1%80%D0%B0

1455 ҫулта Сицилирен тата ытларах енӗпе Генуйӑран пулӑшакансем ҫитнӗ хыҫҫӑн Мадейра ҫинчи сахӑр плантацийӗсен шучӗ вӗсен пулӑшӑвӗпе ӳсме пуҫланӑ, ку XVII ӗмӗрчченех тӑсӑлнӑ.

Рост числа сахарных плантаций на Мадейре начался в 1455 году при содействии помощников с Сицилии и в большей степени из Генуи и продолжался до XVII века.

Мадейра // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0% ... 1%80%D0%B0

Йывӑрлӑхран тухас тесе Генрих Тинӗсҫӳревҫи «пылак тӑвар» тума усӑ куракан сахӑр тросникне ӳстерме хушнӑ, сахӑр Европӑра сайра тӗл пулнӑран ӑна техӗмлӗх пек усӑ курнӑ.

Чтобы избежать кризиса, Генрих Мореплаватель приказал выращивать сахарный тростник для производства «сладкой соли», редкой в Европе, из-за этого считавшейся приправой.

Мадейра // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0% ... 1%80%D0%B0

Стасик ӑна кӗсйинчен сахӑр катӑкӗ кӑларса хыптарчӗ.

Help to translate

36 // Владимир Кузьмин. Владимир Кузьмин. Виҫӗ юман: повесть. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1986. — 144 с.

Вӗсенчен виҫҫӗшӗ умӗсене хура тата шурӑ ҫӑкӑр тӑваткалӗсем, хутаҫпа сахӑр, пулӑ, консервӑсем — вӑрҫӑ вӑхӑчӗшӗн курман япала кӑларса хунӑ.

Help to translate

Телейсӗрскер… // Николай Сорокин. Сорокин Н.М. Тӑлӑх арӑм минтерӗ. Савнисен романӗ. – Шупашкар: «Ҫӗнӗ Вӑхӑт», 2019. – 216 с.

Хура тӑпраллӑ ҫеҫенхирсенче пуринчен ытла акӑ ҫак ялхуҫалӑх культурисене акса тӑваҫҫӗ: тулӑ, кукуруза, сахӑр кӑшманӗ, хӗвелҫаврӑнӑш, табак, ҫӗрмамӑк.

Вот главнейшие сельскохозяйственные культуры черноземных степей: пшеница, кукуруза, свекла, подсолнух, табак, хлопок.

Хура тӑпраллӑ ҫеҫенхирти ялхуҫалӑхӗ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Тепринче — тар, дробь, свинец, ҫу, чей, сахӑр, конфетсем.

В другом — порох, дробь, свинец, масло, чай, сахар, конфеты.

Ҫаратакан купецсем вырӑнне факторисем // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Сахӑр завочӗсем иккӗшӗ те пӗр чарӑнмасӑр ӗҫлеҫҫӗ, вӗсем ҫӗнӗ тухӑҫран пухнӑ кӑшманран 16 пин тонна сахӑр туса илнӗ ӗнтӗ.

Оба сахарных завода работают без остановок, они произвели из свеклы нового урожая 16 тыс. тонн сахара.

Пушкӑрт ҫӗрӗнче сахӑр кӑшманӗн виҫҫӗмӗш пайне яхӑн пуҫтарнӑ // Ҫутӑ ҫул. https://sutasul.ru/articles/yal-khu-al-k ... rn-3455406

Чишма районӗнче сахӑр кӑшманӗн чи пысӑк тухӑҫӗ – 118,5 пин тонна, Благовар хуҫалӑхӗсем 61 пин тонна, 52 пин тонна – Альшей хуҫалӑхӗсем пухнӑ.

Самый весомый урожай свеклы убрали в Чишминском районе – 118,5 тыс. тонн, 61 тыс. тонн собрали благоварские хозяйства, 52 тыс. тонн – альшеевские.

Пушкӑрт ҫӗрӗнче сахӑр кӑшманӗн виҫҫӗмӗш пайне яхӑн пуҫтарнӑ // Ҫутӑ ҫул. https://sutasul.ru/articles/yal-khu-al-k ... rn-3455406

Сентябрӗн 26-мӗшӗ тӗлне сахӑр кӑшманӗ акакан хуҫалӑхсем 12 пин гектар лаптӑкран пуҫтарнӑ.

На 26 сентября свеклосеющие хозяйства убрали 12 тыс. га (около трети посевной площади).

Пушкӑрт ҫӗрӗнче сахӑр кӑшманӗн виҫҫӗмӗш пайне яхӑн пуҫтарнӑ // Ҫутӑ ҫул. https://sutasul.ru/articles/yal-khu-al-k ... rn-3455406

Пушкӑрт ҫӗрӗнче сахӑр кӑшманӗ кӑларас ӗҫ малалла пырать.

В Башкирии продолжается уборка сахарной свёклы.

Пушкӑрт ҫӗрӗнче сахӑр кӑшманӗн виҫҫӗмӗш пайне яхӑн пуҫтарнӑ // Ҫутӑ ҫул. https://sutasul.ru/articles/yal-khu-al-k ... rn-3455406

Турӑ панӑ тухӑҫа вӑхӑтлӑ пуҫтарса кӗлете кӗртмелле, кӑшмана сахӑр заводне ӑсатмалла пулнӑ.

Help to translate

Хӑй телейне ют ҫӗртре шыраман // Елена ВАЛИЕВА. https://ursassi.ru/articles/kun-ul-ka-al ... an-3444420

Уйрӑмах тыр-пул пухса кӗртес, сахӑр кӑшманӗ кӑларас вӑхӑтра ҫӑмӑл килмен.

Help to translate

Хӑй телейне ют ҫӗртре шыраман // Елена ВАЛИЕВА. https://ursassi.ru/articles/kun-ul-ka-al ... an-3444420

Колхоз уйӗнче ӗҫлекен амӑшне кашни ҫулах сахӑр кӑшманӗн лаптӑкне уйӑрса панӑ.

Help to translate

Хӑй телейне ют ҫӗртре шыраман // Елена ВАЛИЕВА. https://ursassi.ru/articles/kun-ul-ka-al ... an-3444420

Айлӑмра ҫӗрулми лартнӑ, сахӑр кӑшмане акнӑ.

Help to translate

Эпилог // Василий Алентей. Алендей, Василий. Курӑксене тайса ҫил вӗрет: роман. — Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1969. — 254 с.

Каҫпа, пилӗк сехетре, утӑ памалла, каярахпа ҫӗрулми е сахӑр кашманӗ…

Help to translate

VI сыпӑк // Василий Алентей. Алендей, Василий. Курӑксене тайса ҫил вӗрет: роман. — Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1969. — 254 с.

Пирӗн республикӑра вара 122 пин ытла ҫын сахӑр диабечӗпе чирлет, шел пулин те, чирлисен шучӗ ӳссех пырать.

А в нашей республике более 122 тысяч жителей больны сахарным диабетом, и количество больных, к сожалению, растет.

Уфари 18-мӗш больницӑра диабетпа чирлисем валли шкул ӗҫлет // Ҫутӑ ҫул. https://sutasul.ru/articles/natsi-proekc ... et-3375024

ПР Сывлӑх сыхлав министерствинче сахӑр диабечӗ, атеросклерозпа рак пекех, час-часах инвалидпа вилӗм патне илсе пыракан виҫӗ чир шутне кӗнине каласа панӑ.

В Минздраве РБ рассказали, что сахарный диабет, так же, как атеросклероз и рак, входит в тройку заболеваний, наиболее часто приводящих к инвалидности и смерти.

Уфари 18-мӗш больницӑра диабетпа чирлисем валли шкул ӗҫлет // Ҫутӑ ҫул. https://sutasul.ru/articles/natsi-proekc ... et-3375024

Ҫак нимпе танлаштарайми сывлӑх шкулӗ сахӑр диабечӗллӗ пациентсемшӗн «Демографи» наци проекчӗн общество сывлӑхне ҫирӗплетмелли программа шайӗнче йӗркеленсе ӗҫлет.

Эта уникальная школа здоровья для пациентов с сахарным диабетом создана и действует в рамках программы по укреплению общественного здоровья национального проекта «Демография».

Уфари 18-мӗш больницӑра диабетпа чирлисем валли шкул ӗҫлет // Ҫутӑ ҫул. https://sutasul.ru/articles/natsi-proekc ... et-3375024

Часах сахӑр кӑшманне кӑларма пуҫлаҫҫӗ.

В скором времени начнется уборка сахарной свеклы.

Аграрисем Пушкӑртра 2,25 миллион тонна тырӑ пухнӑ // Ҫутӑ ҫул. https://sutasul.ru/articles/yal-khu-al-k ... hn-3410774