Corpus of the Chuvash language

1972 ҫулта АПШ Сӗтпе ӳсекенсен тинӗс чӗрчунӗсене хӳтӗлемелли Акт йышӑннӑ, вӑл сӗтпе ӳсекенсен тинӗс чӗрчунӗсене тытма тата вӗсенчен хатӗрленӗ апат-ҫимӗҫе, уйрӑм тӗсӗсемсӗр пуҫне, сутма чарнӑ, вырӑнти халӑхсен, тӗслӗхрен, эскимоссемпе алеутсен, нушисене тивӗҫтерме сунар ӗҫне, ҫавӑн пекех халӑх ӑсталӑхӗн япалисене ӑсталассине ирӗк панӑ.

В 1972 году США приняли Акт по Защите Морских Млекопитающих, который запретил добычу и импорт морских млекопитающих и изготавливаемых из них продуктов, за исключением особых случаев, таких как охота для обеспечения нужд коренных народов, например эскимосов и алеутов, а также изготовление ими предметов народного промысла.

Кит тытас ӗҫ // Владимир Андреев. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0% ... 4%95%C3%A7

Чылай килӗшӳ йышӑннӑ, вӗсенчен чи пӗлтерӗшли — Кит тытас ӗҫе йӗркелекен Тӗнче Конвенцийӗ (International Convention for the Regulation of Whaling, ICRW), ӑна 1946 ҫулта йышӑннӑ.

Был принят ряд соглашений, самым важным из которых стала Международная Конвенция по Регуляции Китобойного Промысла (International Convention for the Regulation of Whaling, ICRW), принятая в 1946 году.

Кит тытас ӗҫ // Владимир Андреев. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0% ... 4%95%C3%A7

1995 ҫулта К2 фирма ҫемҫе пушмаклӑ пӗрремӗш роликсене кӑтартнӑ, уҫӑлса ҫӳремешкӗн вӗсем чылай лайӑхрах пулнӑ, ҫавна май пит хӑвӑрт сарӑлнӑ та сутлӑх тӗлӗшӗнчен малти вырӑнсене йышӑннӑ.

В 1995 году фирма K2 (англ. K2) представила первые ролики с мягким ботинком, которые гораздо лучше подходили для прогулочного катания и вскоре заняли доминирующую позицию.

Роликлӑ тӑркӑч // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%A0%D0% ... 3%91%D1%87

Писатель унӑн вилӗмне питӗ йывӑр йышӑннӑ, пӗр-ик уйӑхран хӑй те вилнӗ.

Писатель очень тяжело перенёс её смерть и пережил её всего на пару месяцев.

Васильев, Борис Львович // Владимир Андреев. https://cv.wikipedia.org/w/index.php?tit ... ction=edit

Борис Васильевӑн пӗрремӗш прозӑлла хайлавне — «Иванов катерӗ» повеҫе — 1967 ҫулта «Новый мир» журнала пичете йышӑннӑ, анчах та 1970 ҫулта ҫеҫ (8—9 №) пичетленӗ.

Первое прозаическое произведение Бориса Васильева — повесть «Иванов катер» — принята к публикации в журнале «Новый мир» в 1967 году, но опубликована лишь в 1970 году (№ 8—9).

Васильев, Борис Львович // Владимир Андреев. https://cv.wikipedia.org/w/index.php?tit ... ction=edit

Ҫавӑн пекех ҫынсене харпӑр хӑй ыйтӑвӗсемпе те йышӑннӑ.

Help to translate

Пӗлтерӗшлӗ ыйтусене сӳтсе явнӑ // Канаш Ен. http://kanashen.ru/2023/12/22/%d0%bfe%d0 ... %d0%bda-2/

Олег Николаев Раҫҫей Президентне йышӑннӑ йышӑнусемшӗн, регионсем валли уҫакан майсемшӗн тав тунӑ, ҫынсемшӗн тата бизнесшӑн пысӑк пӗлтерӗшлӗ объектсем хута яма витӗм кӳнӗшӗн ырланӑ.

Help to translate

Чӑваш Ен Пуҫлӑхӗ М-12 «Восток» трассӑна уҫнӑ ҫӗре хутшӑннӑ // Влаҫ органӗсен порталӗ. https://chuv.cap.ru/news/2023/12/21/m-12 ... lahe-hutsh

Район пурнӑҫӗнче паллӑ вырӑн йышӑннӑ ҫынсем ҫинчен хаҫат страницисенче ҫутатса парасси тахҫантанпах йӑлана кӗнӗ.

Help to translate

Ҫутӑ сӑнарӗ, ырӑ тӗслӗхӗ асран тухмӗҫ // Василий ГАВРИЛОВ. http://kasalen.ru/2023/12/26/%d2%ab%d1%8 ... %97%d2%ab/

2006—2007 ҫулсенче ҫуралнӑ хӗрачасен ушкӑнӗнче йӗлтӗрпе чупса Аслӑ Чурачӑк вӑтам шкулӗн вӗренекенӗсем Полина Порфенова 1-мӗш, Анастасия Ефремова 3-мӗш, Анна Казакова (Ҫӗнӗ Мӑрат) 2-мӗш вырӑнсене йышӑннӑ.

Help to translate

Хӗллехи спорт сезонне уҫнӑ // Ирина ИЛЬИНА. http://kasalen.ru/2023/12/26/%d1%85%d3%9 ... %bd%d3%91/

— Командовани тӑшман вӑхӑтлӑха йышӑннӑ ҫӗрсенче партизан отрячӗсем тума хушать.

Help to translate

«Вилнӗ-шим эпӗ?..» // Алексей Афанасьев. А. А. Афанасьев. Юманлӑх ҫулҫӑ тӑкмарӗ: роман. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1982. — 288 с.

Ял варринчи сӑрта ялти чи пысӑк ҫуртсем йышӑннӑ.

Help to translate

Вӑрҫӑ килӗрен ҫӳрерӗ // Алексей Афанасьев. А. А. Афанасьев. Юманлӑх ҫулҫӑ тӑкмарӗ: роман. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1982. — 288 с.

Сак ҫине ларсан сасартӑк хам ывӑннине туйса илтӗм, ҫавах та вакунра алӑксем патӗнче вырӑн йышӑннӑ хӗрсене пӗр сехете яхӑн ҫывӑрма юраманнине систерсе хутӑм, «ют ҫынсем» вакуна кӗрсен хама асӑрхаттарма хушрӑм та вырӑна кайса лартӑм.

Help to translate

Пӗррехинче Приютово станцире // Юрий Исаев. Исаев Ю.Н. Ҫӗнӗ касӑн шухӑ яшӗсем: калавсем, асаилӳ, тӗрленчӗксем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2023. — 149 с. — 126–140 с.

Кӗпе ҫаннине чавса таран тавӑрнӑ ҫирӗп аллипе клишене йышӑннӑ май Мукин шӳтлевлӗн: — Пулать-и? — терӗ.

Help to translate

Шӑнкӑр-шӑнкӑр ҫӑлкуҫ… // Ӑсан Уҫӑпӗ. Ӑсан Уҫӑпӗ. Тӗлӗкри те пирӗнпех: повеҫсемпе калавсем. Шупашкар: «Пегас» издательство ҫурчӗ, 2014. — 142 с. — 55–68 с.

— Тепӗр ҫул валли ҫыхса пӗтеретӗн-и? — ыйтрӗ Алексей ун ҫумӗнчи пуш вырӑна йышӑннӑ май.

Help to translate

Кайӑксем вӗҫекен тӳперен… // Ӑсан Уҫӑпӗ. Ӑсан Уҫӑпӗ. Тӗлӗкри те пирӗнпех: повеҫсемпе калавсем. Шупашкар: «Пегас» издательство ҫурчӗ, 2014. — 142 с. — 5–54 с.

2018 ҫулхи суйлав хыҫҫӑн вӑтаммисем оппозицине куҫма йышӑннӑ.

После выборов 2018 года умеренные решили присоединиться к оппозиции.

Люсечиль коммуна // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D1% ... %BD%D0%B0)

Унччен вара политикӑра ытларах вырӑна хӗрлисем йышӑннӑ пулнӑ, ҫакӑ Люсечилпа унӑн таврашӗнче XX ӗмӗр тӑршшӗпех промышленноҫ промышленноҫӗ вӑйлӑ пулнипе ҫыхӑннӑ.

Прежнее засилье красных в политике связано с тем, что в Люсечиле и его окрестностях на протяжении всего 20 века доминировала промышленная промышленность.

Люсечиль коммуна // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D1% ... %BD%D0%B0)

1323 ҫулта Нубири патшалӑхӗсенчен чи пысӑкки шутланакан Макуррӑн пуҫлӑхӗ ислам тӗнне йышӑннӑ.

В 1323 году правитель Макурии, крупнейшего из нубийских царств, принял ислам.

Нуби // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D1% ... 0%B1%D0%B8

Регионӑн икӗ ҫурҫӗр патшалӑхӗ — тӗп хули Донголӑра вырнаҫнӑ Нобатипе Макурра (VIII ӗмӗр пуҫламӑшӗнче вӗсене пӗр патшана пӑхӑнмалла пӗрлештернӗ) тата кӑнтӑрти нуби патшалӑхӗ Альва тӗне йышӑннӑ хыҫҫӑнах монофизитсен ушкӑнне хушӑннӑ.

Два северных царства региона — Нобатия и Макурия, со столицей в городе Донгола (в начале VIII в. они были объединены под единым правителем) — и южное нубийское царство Альва вскоре после своего обращения присоединились к монофизитскому лагерю.

Нуби // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D1% ... 0%B1%D0%B8

VI ӗмӗрте христиан тӗнне йышӑннӑ хыҫҫӑн Нуби чиркӗвӗ, Эфиопи чиркӗвӗ пекех, Египетӑн культурӑпа тӗн витӗмӗнче пулнӑ.

После христианизации в VI веке церковь в Нубии, как и Эфиопская церковь, испытывала культурное и религиозное влияние Египта.

Нуби // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D1% ... 0%B1%D0%B8

— Партипе правительство йышӑннӑ решенисемпе хавхаланса, пирӗн «Хум» колхоз колхозникӗсем пысӑк обязательствӑсем йышӑнчӗҫ.

Help to translate

Куҫлӑх // Анатолий Юман. Ӑшхыптармӑшсем: калавсем, сӑвӑсем, шӳтсем, пьесӑсем. — Шупашкар: и. ҫ., 1986. — 62 с. — 50–51 с.