Шырав
Шырав ĕçĕ:
МТS системинче вӑй единици тесе 1 m массӑна 1 см/сек² чухлӗ хӑвӑртланни паракан вӑя калаҫҫӗ.
2. Ньютонӑн движени законӗсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Снарячӗ ҫавӑн чухлӗ вӑйпах газсене тивет, вӗсем урлӑ туппа та тивет, ӑна ҫавӑн пысӑкӑшех, m₂v₂ пысӑкӑш, движени хисепӗ парать.
2. Ньютонӑн движени законӗсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ft малтанхи опытри пек пӗлтерӗшлӗ пулсассӑн, mv те малтанхи пӗлтерӗшлех пулать, анчах та халь m масса малтанхинчен темиҫе хут пӗчӗккӗ, ҫавӑнпа v ҫавӑн чухлӗ хутах ӳсрӗ, ҫавӑнпа вара чашка сисӗнмеллех хускалма пултарать.
2. Ньютонӑн движени законӗсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Пропорциональноҫӑн хутлаканнипе ҫакӑн пек чухне усӑ кураҫҫӗ: величинасем пӗр-пӗринпе пропорциллӗ иккенне, урӑхла каласан, пӗр величинана темиҫе хут ӳстерсен тепӗр величина та, малтанхипе ҫавӑн пек ҫыхӑнупа ҫыхӑнса тӑраканскер ҫавӑн чухлӗ хутах ӳснине — математикӑлла кӑтартмалла пулсан усӑ кураҫҫӗ, ҫапла акӑ, пӗр у величина тепӗр х величинапа турӗ пропорциллӗ пулсассӑн вара уйрӑм пӗлтерӗшсем валли тата вӗсене тивӗҫлӗ пӗлтерӗшсем валли ҫапла ҫырма пулать:
2. Ньютонӑн движени законӗсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
m массӑшӑн, v тата v₀ хӑвӑртлӑхшӑн тата t вӑхӑтшӑн виҫӗ единицисене йышӑнса хунӑ тесе шутласа, вӑйӑн единици тесе ҫакӑн пек вӑя: вӑхӑтӑн единицинче массӑн единици хӑвӑртлӑхне единицӑпа тан чухлӗ улӑштаракан вӑя йышӑнма пулать; вӑйӑн единицине ҫавӑн пек суйласа илсен, пропорциональноҫӑн хутлаканӗ единицӑпа тан пулса тӑрать; вара малта кӑтартнӑ пӗртанлӑх тата величинасен хуть те мӗнле пӗлтерӗшӗсемшӗн те ҫакӑн пек пулса тӑрать:
2. Ньютонӑн движени законӗсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Вӑй действине, унтанах тата — вӑй импульсне, япала хӑвӑртлӑхӗ улшӑннипе, урӑхла каласан, движени хисепӗ улшӑннипе палӑртаҫҫӗ; апла пулсан, паллах ӗнтӗ, вӑй импульсӗн пысӑкӑшӗ ҫинчен вӑл движени хисепне мӗн чухлӗ улӑштарни тӑрӑх чухлама пулать.
2. Ньютонӑн движени законӗсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Тепӗр енчен, хамӑр таврари япаласен взаимодействине пӑхсан ҫакна куратпӑр: япаласен хӑвӑртлӑхӗ улшӑнасси взаимодействи мӗн чухлӗ вӑрӑма пынинчен те килет.
2. Ньютонӑн движени законӗсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Пурӑнӑҫра тата техника ӗҫӗнче сӑнанисем, малта кӑтартнӑ ансат опыт пекех, ҫакӑн пек вывод патне илсе пыраҫҫӗ: япалана тивекен вӑйӑн пысӑкӑшӗ ҫинчен вӑй тивекен япалан массин пысӑкӑшӗ тӑрӑх тата вӑй ҫав япалана мӗн чухлӗ хӑвӑртлатни тӑрӑх калама пулать.
2. Ньютонӑн движени законӗсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Трамвай вагонӗнче, е кимӗ ҫинче, е пӗр-пӗр урапа ҫинче ларакан ҫынсем вагон е кимӗ тапранса кайнӑ чухне каялла сулӑнаҫҫӗ; вагон е кимӗ хускалмасӑр тӑнӑ ҫӗртен мӗн чухлӗ хытӑ хускалса каяҫҫӗ, ҫынсем те ҫавӑн чухлӗ хытӑ сулӑнаҫҫӗ.
2. Ньютонӑн движени законӗсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Япаласем куҫса пынине темӗн чухлӗ сӑнанинчен Галилей ҫакӑн пек вывод тунӑ: пур япаласен те тӗп свойстви хӑйсен хӑвӑртлӑхне улӑштармасӑр тӑрасси пулать.
2. Ньютонӑн движени законӗсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Горизонтальлӗ ҫи ҫинче кустарса янӑ шар майӗпен чарӑнать; вӑл ҫав ҫие мӗн чухлӗ ытла сӗртӗнет, ҫавӑн чухлӗ часрах чарӑнать: курӑк ҫинче е хӑйӑр ҫинче часрах чарӑнать, асфальт сарнӑ ҫул ҫинче ытларах каять, якатнӑ хӑма ҫинче е йӗпе пӑр ҫинче вара (унта сӑтӑрӑну питӗ сахал) питӗ нумай каять.
2. Ньютонӑн движени законӗсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Движени вӑхӑчӗ тата юлашки хӑвӑртлӑхӗ мӗн чухлӗ?
1. Тӳрӗ лини тӑрӑх пулакан движени // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
12. Япала пуҫламӗш 100 см/сек хӑвӑртлӑхпа тата а = — 4 см/сек² чухлӗ хӑвӑртланнипе пӗртикӗс улшӑнакан движенире 962 см кайнӑ.
1. Тӳрӗ лини тӑрӑх пулакан движени // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
9. Пӗр еннелле пӗр вӑхӑтрах икӗ япала янӑ: пӗрне пӗртикӗс 98 м/сек хӑвӑртлӑхпа, тепӗрне пӗртикӗс хӑвӑртлатса пуҫламӗш 0 хӑвӑртлӑхпа тата 980 см/сек² чухлӗ хӑвӑртланнипе.
1. Тӳрӗ лини тӑрӑх пулакан движени // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Пуля вӗҫсе тухнине пӗртикӗс улшӑнакан движени тесе шутласа, пуля кӗпҫе ӑшӗнче мӗн чухлӗ хӑвӑртланнине тата мӗн чухлӗ вӑхӑт кайнине пӗлӗр.
1. Тӳрӗ лини тӑрӑх пулакан движени // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ҫав поезд чарӑниччен мӗн чухлӗ каяссине тата унӑн вӑтам хӑвӑртланни мӗнлине пӗлӗр.
1. Тӳрӗ лини тӑрӑх пулакан движени // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ҫав ҫула мӗн чухлӗ вӑхӑт кайнине тата хӑвӑртланине пӗлӗр.
1. Тӳрӗ лини тӑрӑх пулакан движени // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
5. Япала 3 см/сек хӑвӑртлӑхпа тапранса кайса 6 секундрӑран 45 см/сек хӑвӑртлӑха ҫитнӗ пулсан, вӑл мӗн чухлӗ хӑвӑртланса пынӑ тата мӗн тӑршшӗ ҫул кайнӑ?
1. Тӳрӗ лини тӑрӑх пулакан движени // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
3. Тапранса кайсан 5 секундӑран япала чухлӗ хӑвӑртланса пырса, хӑвӑртлӑха ҫитнӗ. v₀ тата s тупӑр.
1. Тӳрӗ лини тӑрӑх пулакан движени // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Хӑвӑртланнипе тата тӑвалла мӗн чухлӗ вӑхӑт хӑпарнине пӗлмелле.
1. Тӳрӗ лини тӑрӑх пулакан движени // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.