Corpus of the Chuvash language

Пирӗн юрӑ, эсӗ юх ҫаврӑнса — Тӗнче ҫийӗн ялавӑмӑр вӗлкӗшет.

Лейся вдаль, наш напев, мчись кругом — Над миром наше знамя реет…

Пӗрремӗш сыпӑк // Максим Данилов-Чалдун. Островский, Николай Аслексеевич. Хурҫӑ мӗнле хӗрлӗ: [роман] / Н.А. Островский. — Шупашкар: Чӑваш государство издательстви, 1948. — 402 с.

Анчах вӗсен хуҫисене те шӑтӑк-шатӑк ҫийӗн айӗнче кӑшт ҫеҫ авантарах.

Да и хозяевам их было немногим лучше под дырявой крышей хижины.

Ҫирӗм иккӗмӗш сыпӑк // Иван Митта. Жюль Верн. Грант капитан ачисем: роман. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 36 с. — 500 с.

Вӑл вӗсене йӑтса илчӗ пек те хӑйсем ларакан улӑх, пӳртсем, ҫаврӑнакан ҫӗр чӑмӑрӗ ҫийӗн ярӑнтарса аякка-аякка, инҫет ҫӑлтӑрсем патне илсе кайрӗ пек.

Она будто окрыляет, и вот они уже не сидят на лугу, а вместе с избами, полями, лесами, со всем земным шаром летят к звездам.

Виҫҫӗмӗш курӑну // Арсений Тарасов. Килти архив

Ирсерен шӑпчӑк та юрламасть, ҫӗр ҫийӗн чӗкеҫсем те явӑнмаҫҫӗ, сар кайӑк та сас памасть.

Не поёт по утрам соловей, не кружат с песней ласточки, не радуют трелью иволги.

Юрӑпи // Галина Матвеева. Суслин, Д. Ю. Юрӑпи: этнографи юмахӗ: [кӗҫӗн ҫулхи шкул ачисем валли] / Дмитрий Суслин. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2014. — 64 с.

Ял ҫийӗн ирех юрӑ янӑрама пуҫлать, тавралӑха тутлӑ шӑршӑ сарӑлать, мӗнпур халӑх каллех уҫланкӑри ватӑ Юман патне васкать.

Песни уже с утра над деревней звучат, вкусный дух повсюду витает, и опять весь народ спешит на поляну к старому Дубу.

Юрӑпи // Галина Матвеева. Суслин, Д. Ю. Юрӑпи: этнографи юмахӗ: [кӗҫӗн ҫулхи шкул ачисем валли] / Дмитрий Суслин. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2014. — 64 с.

Ял ҫийӗн сӗрме купӑсӑн ҫепӗҫ кӗвви тата Юрӑпин илемлӗ сасси янӑраса кайсанах тухӑҫ хӗрелме пуҫлать, пӗлӗтсем тӑрӑх Хӗвелӗн малтанхи пайӑркисем сиккелесе выляма тытӑнаҫҫӗ.

И как только голос Юрапи раздался над деревней да полилась нежная мелодия скрипки, небо порозовело, запрыгали по облакам первые лучи Солнца.

Юрӑпи // Галина Матвеева. Суслин, Д. Ю. Юрӑпи: этнографи юмахӗ: [кӗҫӗн ҫулхи шкул ачисем валли] / Дмитрий Суслин. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2014. — 64 с.

Вӗсем Ефима кӗтеҫҫӗ, ӑна шансах хӑраҫҫӗ, вӑл пур, шӑп ҫак вӑхӑтра ним уссӑрах шурлӑх ҫийӗн пылчӑк ҫӑрса ҫӳрет.

Они Ефимку ждут, на него надеются, в то время как он тут без толку месит грязь в болоте.

Ҫутаттӑр // Олимпиада Таллерова. Гайдар, Аркадий Петрович. Ҫутаттӑр: калав; вырӑсларан О.Таллерова куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1971. — 44 с.

Унтан тӑвалла — типӗ хӑйӑр ҫийӗн пычӗ.

Потом на горку — по сухому песку.

Ҫутаттӑр // Олимпиада Таллерова. Гайдар, Аркадий Петрович. Ҫутаттӑр: калав; вырӑсларан О.Таллерова куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1971. — 44 с.

Кӑвайт йӑлтах сӳнсе ларчӗ, кӑвар ҫийӗн кӗл чӗтренсе вӗлкӗшет, пӗр вутпуҫҫи ҫех, туратлӑскер, хуралса ларнӑ та хуллен ҫатӑртаткалать, куҫа ҫиекен кӑвак тӗтӗм кӑларса йӑсланса выртать.

Костер совсем погас, угли подернулись пеплом, и только одна головешка, черная и корявая, тихонько потрескивая, чадила едким и синеватым дымком.

Ҫутаттӑр // Олимпиада Таллерова. Гайдар, Аркадий Петрович. Ҫутаттӑр: калав; вырӑсларан О.Таллерова куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1971. — 44 с.

Пайӑркисене малтанах ҫӳлти турат ҫийӗн шутарса иртрӗ.

Ласкало своими лучами верхние веточки.

Улмуҫҫи // Юлия Силэм. Юлия Силэм. Улмуҫҫи: юмах, — вырӑсла Зоя РОманова куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2006. — 32 с.

Хирте пульӑсем пӗлӗт пек вӗҫеҫҫӗ, отрядсем ҫийӗн снарядсем пинӗпе ҫурӑлаҫҫӗ.

В поле пули тучами, по отрядам снаряды тысячами!

Мальчиш-кибальчишпа унӑн ҫирӗп сӑмахӗ ҫинчен хывнӑ халап // Михаил Рубцов. Гайдар, Аркадий Петрович. Ман юлташсем: калавсем; вырӑсларан М. Рубцов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш государство издательстви, 1953. — 158 с. — 147–157 с.

Пӗрисем ҫӳлте, теприсем пачах аялта, хура тайга ҫийӗн ялкӑшаҫҫӗ.

Иные звезды горели высоко, а иные склонялись над черной тайгой совсем низко.

Чукпа Гек // Михаил Рубцов. Гайдар, Аркадий Петрович. Ман юлташсем: калавсем; вырӑсларан М. Рубцов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш государство издательстви, 1953. — 158 с. — 105–140 с.

Шыв ҫийӗн турпассем, туратсем, курӑк ҫыххисем тата кӑпӑксем юхса иртеҫҫӗ.

По воде плыли щепки, ветки, куски сырой травы и клочья жирной пены.

Вӑрманти тӗтӗм // Михаил Рубцов. Гайдар, Аркадий Петрович. Ман юлташсем: калавсем; вырӑсларан М. Рубцов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш государство издательстви, 1953. — 158 с. — 77–104 с.

Ҫулӑм ҫӗр ҫийӗн явӑнать, вӑрӑм чӗлхисемпе кӳлӗри шыва ҫуласа илнӗн туйӑнать.

Оно крутилось волчком понизу и длинными жаркими языками лизало воду озера.

Вӑрманти тӗтӗм // Михаил Рубцов. Гайдар, Аркадий Петрович. Ман юлташсем: калавсем; вырӑсларан М. Рубцов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш государство издательстви, 1953. — 158 с. — 77–104 с.

Сывлӑш чӗтренсе, шӑхӑрса илчӗ, снаряд ҫӳлтен, ачасен пуҫӗсем ҫийӗн иртсе, вӗсен хыҫӗнче ӳксе ҫурӑлчӗ.

Воздух опять задрожал, загудел, и снаряд, пронесясь где-то поверху, разорвался далеко позади них.

Тӑваттӑмӗш блиндаж // Михаил Рубцов. Гайдар, Аркадий Петрович. Ман юлташсем: калавсем; вырӑсларан М. Рубцов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш государство издательстви, 1953. — 158 с. — 54–76 с.

Княгиня сфинкс ҫийӗн хӗресле йӗр тунӑ та, унӑн тупсӑмӗ хӗрес пулнине пӗлтерме хушнӑ.

Княгиня провела по сфинксу крестообразную черту и велела ему сказать, что крест — вот разгадка.

VII // Феофан Савиров. Тургенев И.С. Ашшӗсемпе ывӑлӗсем: роман. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1949. — 206 с.

Сарӑ кӑтра каччӑсем таса кӗпесем ҫийӗн пиҫиххийӗсене пилӗкрен аяларах ҫыхнӑ, хӑнтӑр тытнӑ кунчаллӑ йывӑр атӑсем тӑхӑннӑ; вӗсем, тӑварнӑ урапа ҫине кӑкӑрӗсемпе тӗреленсе, хивре сӑмах ваклаҫҫӗ, шӑл йӗреҫҫӗ.

Русокудрые парни, в чистых низко подпоясанных рубахах, в тяжелых сапогах с оторочкой, перекидываются бойкими словами, опершись грудью на отпряженную телегу, — зубоскалят.

Ял // Александр Артемьев. Тургенев И.С. Пиравйхи юрату: повеҫсем, калавсем, прозӑллӑ сӑвӑсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1982. — 176 с. — 164–165 с.

Пӑхӑсӑн — пучахсем ҫийӗн ман паталла Вася мар, Христос хӑй питӗ хӑвӑрт ярӑнса килет!

Глядь — по самым верхушкам колосьев катит ко мне скорехонько — только не Вася, а сам Христос!

Чӗрӗ вилӗ // Александр Артемьев. Тургенев И.С. Пиравйхи юрату: повеҫсем, калавсем, прозӑллӑ сӑвӑсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1982. — 176 с. — 143–155 с.

Зверков г-нӑн сӑн-сӑпатӗнче хӑйне савӑнӑҫ кӳрекен илем ҫукчӗ; тӑватӑ кӗтеслӗ сарлака пичӗ ҫинчен шӑши куҫӗсем чеен пӑхаҫҫӗ, пысӑк каҫӑр сӑмси шӑтӑкӗсем ялан уҫӑ тӑраҫҫӗ, кӗске кастарнӑ кӑвак ҫӳҫӗ картлӑ ҫамки ҫийӗн шӑрт пек вирелле ҫӗкленет, ҫӳхе тута хӗррисем пӗр вӗҫӗмсӗр йӑпӑлти кулӑпа ейӗлеҫҫӗ.

Наружность самого г. Зверкова мало располагала в его пользу: из широкого, почти четвероугольного лица лукаво выглядывали мышиные глазки, торчал нос, большой и острый, с открытыми ноздрями; стриженые седые волосы поднимались щетиной над морщинистым лбом, тонкие губы беспрестанно шевелились и приторно улыбались.

Ермолайпа мелник арӑмӗ // Асклида Соколова. Тургенев И.С. Пиравйхи юрату: повеҫсем, калавсем, прозӑллӑ сӑвӑсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1982. — 176 с. — 132–142 с.

Юханшыв ҫийӗн хура кӑвак хумсем чупаҫҫӗ, каҫхи сулхӑнпа йывӑрланнӑ сывлӑш ҫӑралать.

Река катила темно-синие волны; воздух густел, отягченный ночной влагой.

Ермолайпа мелник арӑмӗ // Асклида Соколова. Тургенев И.С. Пиравйхи юрату: повеҫсем, калавсем, прозӑллӑ сӑвӑсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1982. — 176 с. — 132–142 с.