Шырав
Шырав ĕçĕ:
Унтан ларкӑч ҫине вырнаҫрӗ, утсене васката пуҫларӗ.
Хӗллехи каҫ // Юхма Мишши,Асклида Соколова. Воскресенская, Зоя Ивановна. Амӑш чӗри: Мария Александровна Ульянова пурнӑҫӗ ҫинчен ҫырнӑ калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1968. — 286 с.
— Н-но, янаварсем, н-но, йӗпкӗн хура утӑмсем! — кӑшкӑрать ямшӑк, пит умӗнчи вутпа тӗтӗме аллипе сирсе ярать, пур вӑйӗпе утсене пушшипе ҫапать.
Хӗллехи каҫ // Юхма Мишши,Асклида Соколова. Воскресенская, Зоя Ивановна. Амӑш чӗри: Мария Александровна Ульянова пурнӑҫӗ ҫинчен ҫырнӑ калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1968. — 286 с.
Митя пуҫне хулпуҫҫисем ӑшнерех туртса кӗртрӗ, питне аллипе хупларӗ, ямшӑк утсене сиккипе ячӗ, акӑ ӗнтӗ йӗри-тавра вут явӑнать, сывлама памасть, вут чӗлхисем алӑ патне, пит патне тӑсӑлаҫҫӗ.
Хӗллехи каҫ // Юхма Мишши,Асклида Соколова. Воскресенская, Зоя Ивановна. Амӑш чӗри: Мария Александровна Ульянова пурнӑҫӗ ҫинчен ҫырнӑ калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1968. — 286 с.
Володя утсене кӳлет: хыҫлӑ пукан шӑлӗсем ҫине вӗрен ява-ява илет, йӗнер кантрисене туртса ҫыхать.Володя запрягает лошадей: накручивает веревочки на зубцы кресла, подтягивает подпруги.
Хӗллехи каҫ // Юхма Мишши,Асклида Соколова. Воскресенская, Зоя Ивановна. Амӑш чӗри: Мария Александровна Ульянова пурнӑҫӗ ҫинчен ҫырнӑ калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1968. — 286 с.
Ут ҫереме канӑҫсӑр кукалет, пуҫне паттӑррӑн уха-уха илет, ытти утсене курсан, куштанланса хартлатать, тулхӑрать, мӑшӑр хӑлхине ҫӳлелле чанк тӑратать.
VIII. Кӗрекеҫра // Илпек Микулайӗ. Илпек Микулайӗ. Хура ҫӑкӑр. Роман. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1989. — 400 с.
Ну-с, ҫапла вара… утсене хӑвалама пуҫларӑмӑр…
Ашшӗ // Уйӑп Мишши. Гарин-Михайловский Н.Г. Тёмӑн ача чухнехи пурнӑҫӗ: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1951. — 164 с. — 3–157 с.
— Илӗр те утсене, киле чуптаратпӑр!
Вуннӑмӗш сыпӑк // Чӑвашсен патшалӑх издательстви. Островский, Николай Аслексеевич. Тӑвӑлпа ҫуралнисем: [роман] / Н.А. Островский. — Шупашкар: Чӑвашиздат, 1937. — 268 с.
Вӑл, утсене ӑмӑртмалла чуптаракан жокей пек, яланах пуринчен малтан сиксе тухма тӑрӑшать! — терӗ Стефани кӑшт йӗрӗннӗ пек кулса.
Пӗрремӗш сыпӑк // Чӑвашсен патшалӑх издательстви. Островский, Николай Аслексеевич. Тӑвӑлпа ҫуралнисем: [роман] / Н.А. Островский. — Шупашкар: Чӑвашиздат, 1937. — 268 с.
Тӑхлан ҫумӑрӗ айне пулнӑ большевиксен цепӗсем ҫын тӳсес ҫук йывӑрлӑхсене чӑтайман пирки чакаҫҫӗ, хускалман утсене хире тӑратса хӑвараҫҫӗ.
Ҫиччӗмӗш сыпӑк // Максим Данилов-Чалдун. Островский, Николай Аслексеевич. Хурҫӑ мӗнле хӗрлӗ: [роман] / Н.А. Островский. — Шупашкар: Чӑваш государство издательстви, 1948. — 402 с.
Утсене пӑрахатпӑр та ак — хӗҫпӑшала та хӑваратӑп.
XVII // Аркадий Малов. Шолохов М.А. Лӑпкӑ Дон. Роман: IV кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 504 с.
Пӗчӗкҫӗ пӗвене шыв юхса туларахпа вӑл утсене ҫавӑтса пырса тӑраниччен шӑварчӗ те, йӗвенсене хывса илсе, каллех симӗс курӑк ҫине ячӗ.
XVII // Аркадий Малов. Шолохов М.А. Лӑпкӑ Дон. Роман: IV кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 504 с.
Ҫӑкӑрпа ҫӗҫӗ йӗнер хутаҫҫинче, кӑлар, эпӗ утсене шӑварма каятӑп.Хлеб и нож у меня в седельных сумах, достань сама, а я пойду коней напою.
XVII // Аркадий Малов. Шолохов М.А. Лӑпкӑ Дон. Роман: IV кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 504 с.
Эпӗ ҫывӑрам, Ксюша, утсене асӑрха эс.
XVII // Аркадий Малов. Шолохов М.А. Лӑпкӑ Дон. Роман: IV кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 504 с.
Григорий, йӗнерсене хывса, утсене курӑк ҫине тӑлласа ячӗ те йӗнерсемпе хӗҫпӑшалне тӗм айне хучӗ.Григорий расседлал коней, стреножил их, положил под куст седла и оружие.
XVII // Аркадий Малов. Шолохов М.А. Лӑпкӑ Дон. Роман: IV кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 504 с.
Кунашкал утсене, хыҫран темле хӑваласан та, ним мар тарса ӳкме пулать.
XVI // Аркадий Малов. Шолохов М.А. Лӑпкӑ Дон. Роман: IV кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 504 с.
Пӗвере утсене шӑварчӗҫ те малтан уттарса ҫеҫ пычӗҫ, кӑштахран юртӑпа ячӗҫ.В пруду напоили лошадей и снова тронулись в путь, сначала шагом, а спустя немного — рысью.
XV // Аркадий Малов. Шолохов М.А. Лӑпкӑ Дон. Роман: IV кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 504 с.
— Утсене шӑвармалла, авӑ пӗве, — терӗ Стерлядников, ҫеҫенхирте кӑваккӑн курӑнса выртакан инҫетри пӗве еннелле чӑпӑрккипе кӑтартса.
XV // Аркадий Малов. Шолохов М.А. Лӑпкӑ Дон. Роман: IV кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 504 с.
Утсене эпир тин ҫеҫ улӑштарнӑ, мӗн вара хӑраса кайрӑн?
XV // Аркадий Малов. Шолохов М.А. Лӑпкӑ Дон. Роман: IV кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 504 с.
Банда ҫӗрлесенче тарса кайрӗ, анчах ирхине утсене ҫитерме ӑҫта та пулин чарӑнса тӑчӗ ҫеҫ — тӑшманӑн утлӑ разведки ҫывӑхах пырса тухса ҫӑмӑл пулеметран кӗске черетсемпе шатӑртаттарма пуҫларӗ те, Фомин хурахӗсем пульӑсем айӗнчех лашисене хыпаланса ҫӑварлӑхлама тытӑнчӗҫ.
XIII // Аркадий Малов. Шолохов М.А. Лӑпкӑ Дон. Роман: IV кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 504 с.
Мартӑн 25-мӗшӗнче ирхине Григорипе Платон Рябчиков Иккӗмӗш Дон корпусӗн чаҫӗсем карапсем ҫине тиенесси ҫинчен пӗлме тесе пристане кайрӗҫ, мӗншӗн тесен ҫакӑн умӗн ҫеҫ казаксем хушшинче Деникин генерал хӗҫпӑшалпа утсене упраса хӑварнӑ Дон чаҫӗсене пурне те Крыма илсе тухма приказ панӑ текен хыпар сарӑлчӗ.
XXVIII // Аркадий Малов. Шолохов М.А. Лӑпкӑ Дон. Роман: IV кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 504 с.