Corpus of the Chuvash language

Калӑпӑр, пӗр-пӗр ҫын чирлесе ӳксессӗн ӑна сыватма пултаракан е унӑн сӑлтавне пӗлекен ҫынсене (пӗлӳҫӗ, вӗрӳҫӗ, юмӑҫ т.ыт.те) чӗлхе вӗртернӗ, суртарнӑ е ҫӳлти вӑйсенчен ырлӑх-сывлӑх ыйтса кӗлӗ сӑмахӗсем каланӑ.

Скажем, если кто-либо из людей вдруг заболел, то приглашали знающих ее причину (знатоков, заклинателей, ворожей и т. д.) для заклинания словом, ворожбы или обращения к верховным богам с молитвами о здравии.

Кӗлӗ тата пил сӑмахӗсем // Виталий Родионов. Пилсемпе кӗлӗсем // Шупашкар: Чӑваш кенеке издательстви, 2005. — 5-11 с.

Тӗрӗс информаци пуҫтарасси вара халӑх ҫакна тӗрӗс ӑнланнинчен, ҫыравҫӑсемпе респондентсем пӗр-пӗрне шаннинчен, пӗр чӗлхе тупнинчен нумай килет.

А сбор правдивой информации во многом зависит от понимания смысла народом, от доверия переписчиков и респондентов друг другу, от нахождения общего языка.

«Ялта йӗрке - ҫӗршывра ҫителӗклӗ пурнӑҫ» // Н.МИЛЛИН. «Елчӗк Ен», 2016.06.29

Тӳрех сӗнме ниепле те чӗлхе ҫаврӑнмарӗ.

Сразу же предложить язык не повернулся.

Аманнӑ чӗресем // Сувар. «Сувар», 22(700)№, 2007.06.01

Маначчӗ ҫапларах ҫепӗҫ чӗлхе.

Мне бы такой ласковый язык.

Ылтӑн кин // Сувар. «Сувар», 20(698)№, 2007.05.18

Аслӑ классикӑмӑр кунта тӑван чӗлхе илемне туйса ӳснӗ, литература анинчи чи пирвайхи утӑмӗсене тунӑ.

Великий классик здесь впитал красоту родного языка, сделал первые шаги на литературном поприще.

Хусанкай ҫӗршывӗ чӑвашла манчӗ-ши? // Сувар. «Сувар», 20(698)№, 2007.05.18

Сарлака хул-ҫурӑмлӑскер, ҫӳллӗскер, питӗ ырӑ кӑмӑллӑччӗ вӑл, ваттисемпе ҫеҫ мар, ачасемпе те пӗр чӗлхе тупма пӗлетчӗ.

Он был широкоплеч, высок, очень добр, не только с пожилыми, но и с детьми умел находить общий язык.

Тамӑкран хӑтӑлнӑ // Сувар. «Сувар», 16(697)№, 2007.05.11

Пирӗн пуринпе те пӗр чӗлхе тупмалла.

Нам со всеми нужно найти общий язык.

Вӑхӑта кӑсӑклӑ ирттереҫҫӗ, сывлӑха тӗреклетеҫҫӗ // Ирина ИВАНОВА. «Хыпар», 2016.06.28, 100№

— Мӑшӑрӑмпа Василий Деменцовпа пӗр чӗлхе тупса пельмень пӗҫерсех пӗтереймерӗмӗр ҫав — ҫулсем вӑхӑтӗнче юпленчӗҫ.

- К сожалению, со своим супругом, с Василием Деменцовым не получилось найти общий язык - в своё время наши пути разошлись.

«Йывӑрлӑх та кирлӗ - пурнӑҫ тутине туйма» // Рита АРТИ. «Чӑваш хӗрарӑмӗ», 2016.06.18, 23(945)№

Чунӑм юрларӗ, тӑван чӗлхе, культурӑпа йӑла-йӗрке манӑҫа тухманшӑн мӑнаҫлантӑм.

Help to translate

Иван Николаев - Тӑван ҫӗршывӑн мухтавлӑ ывӑлӗ // Елена Светлая. «Хыпар», 2016.06.21, 96№

Такӑнмасӑр малалла талпӑнма сунать вӑл ӑна, халӑхпа яланах пӗр чӗлхе тупасса шанать.

Help to translate

Ашшӗн ҫулӗпе - чӗрӗк ӗмӗре яхӑн // Ирина ПУШКИНА. «Хыпар», 2016.06.21, 96№

— Аҫу-аннӳ хунямупа тата хуняҫупа пӗр чӗлхе тупайрӗҫ-и?

— А твои родители смогли найти общий язык с тестю и тещей?

Праски кинеми пиллесе авлантарнӑ // Альбина ЮРАТУ. «Ҫамрӑксен хаҫачӗ», 2016.06.16, 23 (6116) №

Ӗҫпе тивӗҫтерекенпе те пӗр чӗлхе тупнӑччӗ.

И с работодателем нашёл один язык.

Чӑваш ачи - чӑвашах, чунӗ ӗҫре яланах // Татьяна НАУМОВА. «Чӑваш хӗрарӑмӗ», 2016.06.11, 22(944)№

Анчах чӑвашла пуплени вӗсемпе пӗр чӗлхе тупма нимӗнпе те чӑрмантарман.

Help to translate

Чӑваш ачи - чӑвашах, чунӗ ӗҫре яланах // Татьяна НАУМОВА. «Чӑваш хӗрарӑмӗ», 2016.06.11, 22(944)№

Пурӑнӑҫ пӗр вырӑнта тӑпӑртатса тӑма юрамасть тесе шав аса илтӗмӗр паянхи калаҫура, чӗлхе саккунӗн те аталанмалла, малаш анлӑшсене кӗмелле.

В сегодняшней беседе постоянно упоминали о том, что жизнь не должна стоять на месте, также должны развиваться законы языка, войти в пространства будущего.

Николай ЛУКИАНОВ: «Тӑван халӑх аталанӑвӗ кӑткӑсланса-структурӑланса, саманапа килӗшӳллӗн улшӑнса-тарӑнланса пырать» // В. СТЕПАНОВ. «Самант», 2016, 4№

Пирӗн атте-анне, асатте-асаннешӗн чӗлхе пурнӑҫ пулнӑ, вӗсем унӑн анлӑшӗнче пурӑннӑ, хӑйсем чӑвашла калаҫнине пӗлмен те темелле.

Для наших родителей, предков язык был жизнью, они жили в его пространстве, можно сказать они даже не знали что разговаривают на чувашском.

Николай ЛУКИАНОВ: «Тӑван халӑх аталанӑвӗ кӑткӑсланса-структурӑланса, саманапа килӗшӳллӗн улшӑнса-тарӑнланса пырать» // В. СТЕПАНОВ. «Самант», 2016, 4№

Тӑван чӗлхе — эсӗ ҫут тӗнчере хӑв камне ӑнланса илме пултаракан кӗвӗ.

Родной язык — ты музыка, позволяющая понять кто сам я.

Николай ЛУКИАНОВ: «Тӑван халӑх аталанӑвӗ кӑткӑсланса-структурӑланса, саманапа килӗшӳллӗн улшӑнса-тарӑнланса пырать» // В. СТЕПАНОВ. «Самант», 2016, 4№

— Чӗлхе мӗнне филологла ӑнланмастӑп эпӗ.

— С точки зрения филолога я не понимаю что такое язык.

Николай ЛУКИАНОВ: «Тӑван халӑх аталанӑвӗ кӑткӑсланса-структурӑланса, саманапа килӗшӳллӗн улшӑнса-тарӑнланса пырать» // В. СТЕПАНОВ. «Самант», 2016, 4№

— Чӗлхе саккунне кӗскен аса илер.

Вкратце вспомним закон о языке.

Николай ЛУКИАНОВ: «Тӑван халӑх аталанӑвӗ кӑткӑсланса-структурӑланса, саманапа килӗшӳллӗн улшӑнса-тарӑнланса пырать» // В. СТЕПАНОВ. «Самант», 2016, 4№

Пирӗн ӑрури ял ачисен драма искусствине, театра юратасси тӑван чӗлхе урокӗсенчен пуҫланнӑ.

Любовь к искусстве драмы, к театру у детей нашего времени начинались с уроков родного языка.

Пурнӑҫран уйрӑлнисене ӗлӗкренех сума сунӑ // Агафон ПЕТРОВ. «Урал сасси», 2016.06.01

Кӗрешме чӗнни, этем чысне хӳтӗлеме пӗлни, шухӑш-туйӑм пуянлӑхӗ, ҫут ҫанталӑк илемӗ, юрату, халӑха ҫывӑх чӗлхе…

Призыв к борьбе, умение защищать честь человека, богатство мыслей и чувств, красота природы, любовь, близкий народу язык...

Эп харсӑр Пушкина вулатӑп, Ҫунатӑп унӑн хӗмӗпе // Рима ПЕТРОВА. «Урал сасси», 2016.06.01