Corpus of the Chuvash language

Чӑваш Ен хулисенче, Шупашкар ҫывӑхӗнчи район центрӗсенче, посёлоксенче пурӑнакан ҫемьесем, ӑсчахсен шучӗпе, тӗпчевшӗн уйрӑмах пысӑк пӗлтерӗшлӗ.

Самыми важными для изучения ученые считают семьи из городов Чувашии, а также из районных центров, поселков и сел возле Чебоксар.

Ӑсчахсем Чӑваш Енре икчӗлхелӗхе вӗренмелли ҫӗнӗ проект тӑратнӑ // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

«Тӗпчевӗн тӗп тӗллевӗ – ҫамрӑк чӑваш ҫемьисенче мӗнле чӗлхесемпе усӑ курнине тӗпчесе пӗлесси тата мӗншӗн ҫав е ку чӗлхепе калаҫнин сӑлтаване тупса палӑртасси», - тесе ҫырать Алос-и-Фонт.

«Основная цель исследования - изучение того, на каких языках молодые чувашские семьи разговаривают дома и почему они используют тот или иной язык, - пишет Алос-и-Фонт.

Ӑсчахсем Чӑваш Енре икчӗлхелӗхе вӗренмелли ҫӗнӗ проект тӑратнӑ // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

Ун сӑмахӗсенчен, ҫак проект ҫамрӑк чӑваш ҫемьисенчен илнӗ интервьюсем ҫинче никӗсленсе тӑрӗ (ашшӗ-амӑшӗсем 35 ҫултан аслӑрах пулмалла мар).

По словам ученого, проект будет основан на интервьюировании молодых чувашских семей (возраст родителей не должен превышать 35 лет).

Ӑсчахсем Чӑваш Енре икчӗлхелӗхе вӗренмелли ҫӗнӗ проект тӑратнӑ // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

Чӑваш патшалӑх гуманитари институчӗ чӗлхе тӑрӑмне тӗпчемелли ҫӗнӗ проект хута яма шутлать.

Чувашский государственный институт гуманитарных наук планирует запустить новый проект по изучению языковой ситуации в Чувашии.

Ӑсчахсем Чӑваш Енре икчӗлхелӗхе вӗренмелли ҫӗнӗ проект тӑратнӑ // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

Ака уйӑхӗн 25-мӗшӗнче 13.00 сехетре Марина Карягина сӑвӑҫ ҫырнӑ текста Чӑваш наци радовӗн эфирӗнче вуласа парӗҫ.

25 апреля в 13:00 текст на чувашском языке, написанный поэтессой Мариной Карягиной, зачитают в эфире Национального радио.

Праски Витти иккӗмӗш «Пӗтӗм чӑваш диктанчӗн» логотипне ӳкернӗ // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

Шӑпах ҫак диктанта евӗрлесе «Пӗтӗм чӑваш диктанчӗ» пуҫарса янӑ.

«Всечувашский диктант» организован по примеру этого диктанта.

Праски Витти иккӗмӗш «Пӗтӗм чӑваш диктанчӗн» логотипне ӳкернӗ // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

Укерчӗкӗн ӗлкине (эскизне) Чӑваш патшалӑх гуманитари институчӗн сайчӗ ҫинче вырнаҫтарнӑ.

Эскиз рисунка разместили на сайте Чувашского государственного института гуманитарных наук.

Праски Витти иккӗмӗш «Пӗтӗм чӑваш диктанчӗн» логотипне ӳкернӗ // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

Паллӑ ӳкерӳҫӗ Праски Витти иккӗмӗш «Пӗтӗм чӑваш диктанчӗ» валли логотип ӳкрсе хатӗрленӗ.

Известный художник Праски Витти подготовил логотип второго «Всечувашского диктанта» («Пӗтӗм чӑваш диктанчӗ»).

Праски Витти иккӗмӗш «Пӗтӗм чӑваш диктанчӗн» логотипне ӳкернӗ // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

Кузнецов тухса калаҫнӑ раппӑртӑн теми ҫакнашкал: «XX-XXI ӗмӗрсен чиккинче чӑваш чӗлхипе усӑ курни».

Тема выступления Кузнецова была сформулирована так: «Функционирование чувашского языка на стыке XX-XXI веков».

Чӑваш Ен пирки Пӗтӗм Раҫҫейри Тӗрӗк филологин конференцийӗнче каласа панӑ // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

Чӑваш Енри тата тулашӗнчи правасене хӳтӗлекен темиҫе пӗрлешӳ шурналҫа канӑҫ паманнине сивленӗ.

Преследование журналиста осудили несколько правозащитных организаций как в Чувашии, так и за ее пределами.

Тӗрӗк культуринчи ӳсӗмсемшӗн Илле Иванова преми панӑ // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

Чӑваш поэчӗ тата шурналҫи Илле Иванов тӗрӗк культринчи ӳсӗмсемшӗн халӑхсен хушшинчи премие тивӗҫнӗ, пӗлтерет «Ирӗклӗ сӑмах» корреспонденчӗ.

Чувашский поэт и журналист Илле Иванов получил международную премию за вклад в тюркскую культуру, передает корреспондент «Ирӗклӗ Сӑмах».

Тӗрӗк культуринчи ӳсӗмсемшӗн Илле Иванова преми панӑ // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

Пӗтӗмлетнӗ май, хастарсем Чӑваш Ен халӑх транспортӗнче икӗ патшалӑх чӗлхисӗр пуҫне, тӗслӗхрен, тутарпа ирҫе чӗлхипе усӑ курнине та хирӗҫлемӗччӗҫ тесе палӑртаҫҫӗ.

В заключение активисты подчеркивают, что не имеют ничего против использования в общественном пространстве Чувашии и других языков, помимо двух государственных, например, татарского и эрзянского.

Тетелте чӑвашла-вырӑсла икчӗлхелӗхӗн мониторингне хута янӑ // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

Сӑмах май, Етӗрне хулинче (пурӑнакан халӑхран 66 % — чӑваш), 1990 ҫултанпа вырӑнти влаҫ халӑх транспорчӗн чарӑнӑвӗсенче тата урам кӑтартӑшӗсенче икӗ патшалӑх чӗлхипе усӑ курма май тупаймарӗ-ха».

В городе Ядрин, 66 процентов населения в котором - чуваши, местные власти с 1990 года пока так и не нашли возможности использовать оба государственных языка в надписях с названиями улиц и остановок городского транспорта».

Тетелте чӑвашла-вырӑсла икчӗлхелӗхӗн мониторингне хута янӑ // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

«Ҫапла майпа, 20 ҫул хушшинче Чӑваш Енре юсава е урӑх сӑлтава пула ҫул ҫинчи чылай паллӑсене, урам кӑтартӑшӗсене, транспорт чарнӑвӗсен ячӗсене тата патшалӑх ҫурчӗсен умӗсене улӑштарнӑ, — тенӗ малалла блогра.

«В Чувашии в течение последних 20 лет большинство дорожных знаков, надписей, улиц, остановок общественного транспорта и фасадов госучреждений подвергались ремонтным работам или менялись в силу других обстоятельств, - говорится далее в блоге.

Тетелте чӑвашла-вырӑсла икчӗлхелӗхӗн мониторингне хута янӑ // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

Унпа килӗшӳллӗн, Чӑваш Республикинчи икӗ патшалӑх чӗлхи те пӗр тан пулмалла».

Оно настаивает на равноправии двух государственных языков Чувашской Республики».

Тетелте чӑвашла-вырӑсла икчӗлхелӗхӗн мониторингне хута янӑ // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

— Ҫапла майпа эльтешсен (граждансен) прависене тата Чӑваш Республикин саккунне пӑснине асӑрхама пулать.

- Таким образом, возникает несоблюдение прав граждан, а часто также нарушение законодательства Чувашской Республики.

Тетелте чӑвашла-вырӑсла икчӗлхелӗхӗн мониторингне хута янӑ // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

«Ҫак пуҫарӑвӑн тӗллевӗ — Чӑваш Республикинчи икӗ патшалӑх чӗлхин танмарлӑхӗ ҫине тимлӗх уйӑрма хистесси тата пайӑр тӗслӗх ҫине таянса халӑхра икчӗлхелӗх принципне сарасси», — тесе палӑртаҫҫӗ шурнал авторӗсем.

«Цель данной инициативы - повысить внимание к складывающемуся неравному использованию двух государственных языков Чувашской Республики и на основе конкретных примеров способствовать реализации принципа двуязычия в общественном пространстве», - отмечают авторы журнала.

Тетелте чӑвашла-вырӑсла икчӗлхелӗхӗн мониторингне хута янӑ // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

Тетелте Чӑваш Ен патшалӑх чӗлхисемпе халӑхра усӑ курнин мониторингӗ пирки ятарлӑ блог уҫнӑ.

В Сети появился блог, посвященный мониторингу использования государственных языков Чувашии в общественном пространстве.

Тетелте чӑвашла-вырӑсла икчӗлхелӗхӗн мониторингне хута янӑ // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

Палӑртса хӑвармалла, Чӑваш Республикин Конситуцийӗн чӑвашла версийӗ те пур.

Отметим, что в версии на чувашском языке существует и Конституция Чувашской Республики.

Крым хутшӑннипе ҫыхӑннӑ тӳрлетӳсемшӗн РФ конституцине чӑвашла куҫарӗҫ // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

«Анчах та хӑшӗ-пӗрисен шучӗпе, РФ федерациллӗ тытӑмӗн ҫӗнӗлӗхӗсене вырӑс чӗлхипе ҫеҫ ҫырсан та ҫителӗклӗ. Ҫапах та чӗлхеҫӗсем тӳрлетӳсене тӑван чӗлхпе ҫырсан чӑваш халӑхӗ вӗсене ҫӑмӑлрах ӑнланса йышӑнасса шанаҫҫӗ», - пӗлтереҫҫӗ институтра.

«Хотя есть мнение, что вполне достаточно наличие информации об изменении федеративного устройства РФ на русском языке, тем не менее, языковеды уверены, что чувашское население лучше поймет и примет текст обновленной Конституции РФ на чувашском языке», - сообщают в институте.

Крым хутшӑннипе ҫыхӑннӑ тӳрлетӳсемшӗн РФ конституцине чӑвашла куҫарӗҫ // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах