Corpus of the Chuvash language

Пирӗн вӑхӑтра косметикӑпа пӗлсе усӑ курни ҫын лайӑх воспитани илни, ун культури ҫинчен калать.

Правильное пользование косметикой в наши дни свидетельствует об уровне воспитанности, культуры человека.

Косметика // Роза Митрушкина. Аасамаа И. Т. Хӑвна мӗнле тытмалла. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1976. — 192 с.

Пирӗн ҫӗршыв ҫыннисем ҫулҫӳревре хӑйсене мӗнле тытни тӑрӑх ют ҫӗршыв ҫыннисем пирӗн халӑх культури ҫинчен сӳтсе явнине час-часах ҫынсем шута илмеҫҫӗ.

Люди часто не задумываются над тем, что по поведению наших сограждан в различных обстоятельствах судят о культуре народа в целом.

Туристла ҫулҫӳревре // Роза Митрушкина. Аасамаа И. Т. Хӑвна мӗнле тытмалла. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1976. — 192 с.

Инҫете, нумай вӑхӑта кайма хатӗрленнӗ чухне каяс ҫӗрти халӑхӑн йӑли-йӗрки, культури, унти климат ҫинчен кӗнекере: энциклопедисенче, географи учебникӗсенче, путеводительсенче, ҫулҫӳревҫӗсем ҫырса пынисенче — тупса вуламалла.

Если предполагается дальний и длительный путь, следует ознакомиться с обычаями, климатом, достопримечательностями тех мест, куда вы собираетесь; все необходимые сведения можно получить в специальной литературе: путеводителях, энциклопедиях, учебниках географии, записках путешественников.

Ҫула тухсан // Роза Митрушкина. Аасамаа И. Т. Хӑвна мӗнле тытмалла. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1976. — 192 с.

Ҫын культури мӗн чухлӗ пысӑкрах, вӑл хӑй таврашӗнчи ҫынсемпе ҫавӑн чухлӗ сӑпайлӑрах, хӑйне пысӑка хумасть.

Нельзя забывать: чем выше культура человека, тем естественнее, проще и скромнее он сам, его поведение и отношение к окружающим.

Лайӑх енӗсем // Роза Митрушкина. Аасамаа И. Т. Хӑвна мӗнле тытмалла. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1976. — 192 с.

Чун-чӗре, ӑс-хакӑл интересӗсем енчен пуян ҫыннӑн хӑйне тытас культури те пысӑк.

Богатому внутреннему миру соответствует и высокая культура поведения.

1. Йӗрке-тирпей культури тата уйрӑм ҫын // Роза Митрушкина. Аасамаа И. Т. Хӑвна мӗнле тытмалла. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1976. — 192 с.

Калаҫса татӑлсанах чурасене француз матросӗсен аллине панӑ, лешӗсем вара, Европа «культури» африкӑринчен ҫӳлерех вырӑнта тӑнине кӑтартас шухӑшпа тенӗ пекех, чурасене сенӗксенчен хӑтарса, тимӗртен тунӑ хатӗрсемпе сӑнчӑрлама пикеннӗ.

Чтобы скрепить сделку, капитан хлопнул ладонью по руке почти совсем опьяневшего негра, и невольники тут же были переданы французским матросам, которые поспешили снять с них деревянные рогатки и надеть им железные ошейники и кандалы — неоспоримое доказательство превосходства европейской цивилизации.

Таманго // Василий Алагер. Мериме Проспер. Таманго: [калав] — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1938. — 24 с. — 6–24 с.

Кунта пурӑнӑҫ вӗресе тӑнӑ, авалхи Рим культури аталанса вӑйланса пынӑ.

Здесь кипела жизнь и развивалась древняя римская культура.

Ҫӗрӗн ҫийӗсем мӗнле тытӑнса тӑни тата ҫӗр варрине кайса ҫӳрени ҫинчен // Куҫма Чулкаҫ. Жюль Верн. Ҫӗр варрине анса курни: роман. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1947. — 228 с. — 211–227 с.

— Хусан саншӑн сӑмала шӑршиллӗ чул миххи, унта пурӑнакан ҫынсен культури те сана килӗшмест тата хӑҫантан эпӗ саншӑн шыв чӑххине ҫаврӑнтӑм? — кӳренсе, тарӑхса ыйтать Маюк.

Help to translate

Иккӗмӗш пайӗ // Виталий Елтов. «Сувар» хаҫат архивӗ

— Настя, кашни халӑхӑн хӑйӗн чӗлхи, ҫырулӑхӗ, культури, йӑли-йӗрки, историйӗ, тӗнӗ, хӑйне евӗр наци тумӗ, алӗҫ ӑсталӑхӗ.

— Настя, у каждого народа свой язык, свои письменность, культура, традиции и обычаи, история, религия, своеобразный национальный костюм, рукоделие и ремесло.

Тӗрлӗ халӑхлӑ класс // Ара Мишши. Ара Мишши. Пӗрремӗш утӑмсем: калавсем/ Ара Мишши. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2017. — 38 с. — 10,12,14,16 с.

Пирӗн халӑхӑн культури пӗтӗм этемлӗхӗн ӗмӗрхи хаклӑхӗсем, ҫемьери ҫирӗп ҫыхӑну, юрату тата ӑнлану ҫинче никӗсленет.

Уникальная культура нашего народа основана на вечных общечеловеческих ценностях, крепких семейных узах, любви и взаимоуважении.

Чӑваш Республикин Пуҫлӑхӗ Чӑваш Республикин Патшалӑх Канашне янӑ ҫыру (2020) // Михаил Игнатьев. http://www.cap.ru/events/events/2020-god ... /2020-chuv

Халӑхӗ пур пулсан ун культури те, аталанӑвӗ те пур.

Если есть народ, то у него есть и культура, и развитие.

Журналистикӑна чунтан парӑннӑ // Николай ЛАРИОНОВ, Алена АЛЕКСЕЕВА. «Сувар», 2010.01.08, 1–2№№(835–836), 5 стр.

Хулана юратмастӑп мар эпӗ, ҫук, кунта хаваслӑрах та пек, культури те ытларах, анчах мана пӗрмаях темскер ҫитмест…

Не то чтобы я город не любил, нет, тут вроде и веселее, и культуры побольше, а мне чего-то недостает…

20 // Николай Сандров. Елизар Мальцев: роман. Пӗрремӗш кӗнеке. Николай Сандров куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1963. — 384 с.

— Ҫавнашкал преступленисене никӗслекен сӑлтав йышлӑ: пурнӑҫ шайӗ, право культури пӗчӗкки, право нигилизмӗ.

Help to translate

«Тӗкӗнме юраманнисем» ҫук // Николай КОНОВАЛОВ. Хыпар, 2017.07.21

Уй-хир тӗрӗслевне пӗтӗмлетнӗ май район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Р. Селиванов юлашки ҫулсенче ҫӗр ӗҫ культури лайӑхланса пынине, юпасем ҫывӑхӗнче те акмасӑр тӑратса хӑварманнине палӑртрӗ.

Help to translate

Симӗсленеҫҫӗ хирсем, куҫа илӗртеҫҫӗ вӗсем // О. ПАВЛОВА. «Авангард», 2019.06.07

Манӑн тӗллев — ачасем валли ҫырасси, мӗншӗн тесен халӗ вулав культури ахрат ҫырми хӗррине ҫитсе ларнӑ.

Моя задача - писать для детей, потому что сейчас культура чтения достигла края глубокого оврага.

«Чӗлхемӗре нӗрсӗрлӗхрен сыхласа хӑварасчӗ» // Анна ВЛАДИМИРОВА. «Хыпар», 2013.12.21

Ҫавах та пирӗн халӑхӑн тымарӗ тарӑн, ҫавӑнпа та вӑхӑт пӗр шелсӗр иртет пулин те пирӗн халӑх хӑйӗн тӑван культури еннелле ҫаврӑнас шанчӑк пӗтмен-ха.

Help to translate

Ҫын тымарӗ. Чӑвашӑн вӑл пур-и? // Аҫтахар Плотников. https://chuvash.org/content/3116-%D2%AA% ... B8%3F.html

Вырӑс культури, вырӑс чӗлхи темле чаплӑ пулсан та вӑл пирӗн халӑхшӑн ют.

Help to translate

Кӗрлеври ял уявне мӗншӗн чӑвашла илемлетмен? // Аҫтахар Плотников. https://chuvash.org/content/3122-%D0%9A% ... B%D0%B5%D1

Людмила Валентиновнӑн «Чӑваш халӑхӗн менталитечӗпе культури чӗлхере сӑнарланнӑ» ӗҫӗсен ярӑмне Чӑваш Республикин патшалӑх премине илме тӑратнӑ.

Help to translate

Словаре те кӑсӑклӑ роман пекех вулама пулать // Роза Власова. «Хыпар», 2017.04.26, 60№

Район администрацийӗ те физкультурӑн социаллӑ пурнӑҫри пӗлтерӗшне лайӑх ӑнланать, мӗншӗн спортпа туслӑ пулни ҫын культури мӗнле шайра пулнине пӗлтерет.

Help to translate

Физкультурӑпа спорт ӗҫне - пурнӑҫ ыйтнӑ шая // Ҫӗнтерӳ ялавӗ. «Ҫӗнтерӳ ялавӗ», 2002.08.13

Ыранхи ӑрун культури паян туптаннине Л.И.Таиркина питӗ аван ӑнланать, ҫавӑнпа та педагогӑн тӗп тӗллевӗ анлӑ пӗлӳ парасси ҫеҫ мар, кашни ачана ҫак тӗнчере чыслӑ, тӗрӗс, нравственность нормисемпе пурӑнма вӗрентесси те.

Help to translate

Воспитани центрӗн ертӳҫи // Сувар. «Сувар», 26(704)№, 2007.06.29