Corpus of the Chuvash language

Тӗп тема унта та, кунта та пӗр пекрех: авланма вӑхӑт ҫитнӗ йӗкӗт арӑм тумалӑх хӗр шырать.

Главный мотив в обоих видах устной народной словесности — стремление жениха любой ценой добыть невесту.

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

Урхамах ҫинчи йӗкӗт аҫтахапа ҫапӑҫни ҫинчен калакан сюжет пӑлхарсем патне иран чӗлхиллӗ халӑхсен сӑмахлӑхӗ урлӑ кӗнӗ тесе ҫирӗплетет55. Ку шухӑшпа килӗшмелле, патша хӗрӗсене ҫиме килекен (е халӑха шывсӑр аптӑратса ҫитернӗ ҫӑлри) нумай пуҫлӑ аҫтаха-ҫӗлен Шыв хуҫине калӑпласа тӑрать, вӑл сӑнар пирӗн юмахла прозӑна каярах кӗнӗ пулас.

Он утверждает, что мотив битвы юноши со змеем (драконом) пришел к болгарам из устной словесности ираноязычных народов. Мы согласимся с его мнением, также полагая, что образ хозяина водной стихии получил в дальнейшем воплощение в многоглавом змее-драконе, который то приходит пожирать царских дочерей, то живет в колодце и, не допуская к воде людей, мучает их жаждой. Этот образ, вероятно, появился в чувашской сказочной прозе позднее.

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

Эпир пӗлетпӗр: ку пайрӑмсем нараста юмахӗсенче тӗл пулаҫҫӗ, паттӑр юмахӗсенчи йӗкӗт ялан тенӗ пек хӑй вӑйӗпе тӑшмана ҫӗнтерет.

хотя эти детали, как мы знаем, характерны только для волшебных сказок, в богатырских же сказках герой действует без помощи извне, сам, собственными усилиями побеждает врага.

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

Анчах нараста юмахӗсенчи качча вилӗм витӗр тухма вӑрманта пурӑнакан карчӑк (шур сухаллӑ ватӑ, хӗрсем, лаша т. ыт. ) пулӑшать пулсассӑн, паттӑр юмахӗсенчи йӗкӗт йывӑрлӑхсене хӑй вӑйӗпе ҫӗнтерет.

Однако если в волшебных сказках герою избежать гибели и одержать верх над злом помогают другие персонажи (лесная старуха, белобородый старик, девы, лошадь и др. ) или волшебные предметы, то в богатырских сказках юноша обходится без помощников, через все испытания успешно проходит благодаря собственным усилиям и уменью.

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

Эльвира ҫумӗнчен шыва кӗмелли пӗчӗк тӑвӑр труссиклӗ йӗкӗт ҫӗкленчӗ.

Help to translate

Славик // Юрий Скворцов. Скворцов, Ю. И. Ҫул юлташӗ: калавсемпе кӗске повеҫсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1975. — 184 с. — 56–82 с.

Юрланӑ чух — вунтӑваттӑри ача пек мар, ӳссе ҫитнӗ йӗкӗт пек, юмахсенчи ҫамрӑк принц пек курӑнать.

Help to translate

Славик // Юрий Скворцов. Скворцов, Ю. И. Ҫул юлташӗ: калавсемпе кӗске повеҫсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1975. — 184 с. — 56–82 с.

Тӳрккесрех каласан, кун пек хӗр упӑшкалӑх йӗкӗт хӑй ытларах суйлать пуль, теес килет.

Help to translate

Ҫул юлташӗ // Юрий Скворцов. Скворцов, Ю. И. Ҫул юлташӗ: калавсемпе кӗске повеҫсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1975. — 184 с. — 3–18 с.

Ун вырӑнӗнче Улюкпа юнашар сап-сарӑ ҫӳҫлӗ, кӑн-кӑвак куҫлӑ йӗкӗт ларатчӗ.

Help to translate

Караҫ Миккин кинӗсем // Лаврентий Таллеров. Таллеров Л.В. Сӑпка юрри: повеҫсем, калавсем тата очерксем. Чӑваш кӗнеке издательстви. Шупашкар, 1979 ҫ. — 400 с. — 368–373 с.

Кӑшт ҫӳлерех, ҫивиттин шӗвӗр кӗтесӗ айӗнче, кӗсле тытнӑ хӗрпе шӑхлич калакан йӗкӗт кӗлеткисем курӑнаҫҫӗ.

Help to translate

II // Лаврентий Таллеров. Таллеров Л.В. Сӑпка юрри: повеҫсем, калавсем тата очерксем. Чӑваш кӗнеке издательстви. Шупашкар, 1979 ҫ. — 400 с. — 338–356 с.

Манран виҫ-тӑват утӑмра, ҫӳлти хута хӑпармалли пусма картлашки ҫинче, иккӗн — ҫамрӑк мар арҫынпа йӗкӗт — калаҫса тӑраҫҫӗ.

Help to translate

II // Лаврентий Таллеров. Таллеров Л.В. Сӑпка юрри: повеҫсем, калавсем тата очерксем. Чӑваш кӗнеке издательстви. Шупашкар, 1979 ҫ. — 400 с. — 306–337 с.

Вӗренес тетӗнех пулсан, урӑххисем патӗнче вӗрен каменщик ӗҫне, пирӗн йӗкӗт пуҫне минретсе ан ҫӳре!

Help to translate

XXV // Лаврентий Таллеров. Таллеров Л.В. Сӑпка юрри: повеҫсем, калавсем тата очерксем. Чӑваш кӗнеке издательстви. Шупашкар, 1979 ҫ. — 400 с. — 94–253 с.

Хӑратаймастӑр, ӳкӗте кӗртейместӗр, — Турунов аллине каллех сирчӗ йӗкӗт.

Help to translate

XXV // Лаврентий Таллеров. Таллеров Л.В. Сӑпка юрри: повеҫсем, калавсем тата очерксем. Чӑваш кӗнеке издательстви. Шупашкар, 1979 ҫ. — 400 с. — 94–253 с.

— Тепӗр чух кӑмӑла пӑсни чуна тӳрлетет, Тарас Поликарпович, — терӗ те Пруткин каллех йӗкӗт еннелле ҫаврӑнчӗ.

Help to translate

XXIII // Лаврентий Таллеров. Таллеров Л.В. Сӑпка юрри: повеҫсем, калавсем тата очерксем. Чӑваш кӗнеке издательстви. Шупашкар, 1979 ҫ. — 400 с. — 94–253 с.

— Ан пӑс йӗкӗт кӑмӑлне.

Help to translate

XXIII // Лаврентий Таллеров. Таллеров Л.В. Сӑпка юрри: повеҫсем, калавсем тата очерксем. Чӑваш кӗнеке издательстви. Шупашкар, 1979 ҫ. — 400 с. — 94–253 с.

Пруткин шӑпланчӗ те йӗкӗт куҫӗнчен тинкерчӗ:

Help to translate

XXIII // Лаврентий Таллеров. Таллеров Л.В. Сӑпка юрри: повеҫсем, калавсем тата очерксем. Чӑваш кӗнеке издательстви. Шупашкар, 1979 ҫ. — 400 с. — 94–253 с.

Пруткин ӳсӗркелесе илчӗ те аллине йӗкӗт чӗркуҫҫийӗ ҫине хучӗ.

Help to translate

XXIII // Лаврентий Таллеров. Таллеров Л.В. Сӑпка юрри: повеҫсем, калавсем тата очерксем. Чӑваш кӗнеке издательстви. Шупашкар, 1979 ҫ. — 400 с. — 94–253 с.

Пӳрте Энтрипе Тамара кӗчӗҫ те, йӗкӗт тӳрех Григориу умне пырса тӑчӗ, ӑна ҫӗнӗ завод туса кӑларма тытӑнас пилӗк ҫӗр лаша вӑйлӑ трактор макетне пачӗ.

Help to translate

XXIII // Лаврентий Таллеров. Таллеров Л.В. Сӑпка юрри: повеҫсем, калавсем тата очерксем. Чӑваш кӗнеке издательстви. Шупашкар, 1979 ҫ. — 400 с. — 94–253 с.

Клуб умӗнче Сантӑрпа тепӗр тӑват-пилӗк йӗкӗт тӑраҫҫӗ, пирӗн еннелле пӑха-пӑха илсе тем калаҫаҫҫӗ.

Help to translate

XXII // Лаврентий Таллеров. Таллеров Л.В. Сӑпка юрри: повеҫсем, калавсем тата очерксем. Чӑваш кӗнеке издательстви. Шупашкар, 1979 ҫ. — 400 с. — 94–253 с.

Пӗве хӗррине ҫитрӗмӗр те пӗр йӗкӗт ҫӑмӑл машинине ҫуса тӑнине куртӑмӑр.

Help to translate

XXII // Лаврентий Таллеров. Таллеров Л.В. Сӑпка юрри: повеҫсем, калавсем тата очерксем. Чӑваш кӗнеке издательстви. Шупашкар, 1979 ҫ. — 400 с. — 94–253 с.

Эпӗ те кулкалатӑп, «Хӑвна чаплӑ бригадир ывӑлӗ куҫ хывни килӗшет те иккен-ха. Тӗрлӗ йӗкӗт пӑхнине кӑмӑллатӑр пулас ҫав эсир, хӗрсем», — тетӗп ӑшра.

Help to translate

XXII // Лаврентий Таллеров. Таллеров Л.В. Сӑпка юрри: повеҫсем, калавсем тата очерксем. Чӑваш кӗнеке издательстви. Шупашкар, 1979 ҫ. — 400 с. — 94–253 с.