Шырав
Шырав ĕçĕ:
Ҫамрӑк ҫынсем аслисене саламланӑ чухне пуҫ таяҫҫӗ.Молодые люди кланяются глубже, здороваясь со старшими уважаемыми людьми.
4. Саламласси, ҫынна ҫынпа паллаштарасси // Роза Митрушкина. Аасамаа И. Т. Хӑвна мӗнле тытмалла. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1976. — 192 с.
Ҫамрӑк ҫын хӑйӗнчен аслисене, ҫывӑххисене хӑйне «эсӗ» тесе чӗнме ыйтма пултарать.Молодой человек может попросить близких старших говорить ему «ты».
3. Калаҫу культури // Роза Митрушкина. Аасамаа И. Т. Хӑвна мӗнле тытмалла. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1976. — 192 с.
Швецире тата Польшӑра ют ҫынна, уйрӑмах аслисене е пуҫлӑхсене чӗннӗ чухне «эсир» тесе чӗнни кӑна ҫителӗксӗр, тесе шутлаҫҫӗ, ҫавӑнпа 3-мӗш сӑпатпа усӑ кураҫҫӗ, сӑмахран: «Тухтӑр мана пулӑшма кӑмӑл тумасть-ши?», «Улпут арӑмне ӑсатса яма юрать-ши?»
3. Калаҫу культури // Роза Митрушкина. Аасамаа И. Т. Хӑвна мӗнле тытмалла. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1976. — 192 с.
Кӗҫӗннисем аслисене пилӗке авса пуҫ таяҫҫӗ.
2. Ҫыннӑн хӑйне хӑй тытас йӑли // Роза Митрушкина. Аасамаа И. Т. Хӑвна мӗнле тытмалла. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1976. — 192 с.
Ҫакӑн пек тытнипе ҫамрӑк ҫын аслисене хисепленине кӑтартать.
2. Ҫыннӑн хӑйне хӑй тытас йӑли // Роза Митрушкина. Аасамаа И. Т. Хӑвна мӗнле тытмалла. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1976. — 192 с.
Ҫамрӑккисем аслисене хисепленине пур енӗпе те кӑтартаҫҫӗ: вырӑн параҫҫӗ, алӑ тытмалла чухне те хӑйӗнчен аслӑ ҫын алӑ парасса кӗтеҫҫӗ.
Ҫын хӑйне халӗ тата ӗлӗк мӗнле тытни // Роза Митрушкина. Аасамаа И. Т. Хӑвна мӗнле тытмалла. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1976. — 192 с.
Вӑл ачасене нихҫан та «аслисене хисеплес пулать» тесе ҫеҫ каламан.
Кукамӑшӗ // Макар Хури. Космодемьянская Л.Т. Зойӑпа Шура ҫинчен: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1952. — 232 с.
Вӑл каллех кӑкӑр ӗмекен ачана пуҫӗнчен шӑла пуҫларӗ, аслисене пичӗсенчен ачашшӑн лӑпкаса илчӗ.Она погладила головку грудного младенца и ласково похлопала по щечкам двух старших.
Пӗрремӗш кӗнеке // Михаил Рубцов. Гюго Виктор. Тӑхӑрвун виҫҫӗмӗш ҫул: роман. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1958. — 282 с.
«Аслисене хисеплеменшӗн» тата «итлеменшӗн», унтан та ытларах «Правилӑсенче» асӑнман айӑпсемшӗн, сӑмахран, «политикӑшӑн» училищӗрен кӑларса янӑ.
Ҫирӗм тӑваттӑмӗш сыпӑк // Николай Пиктемир. Голубева, Антонина Георгиевна. Уржум ачи: повесть; вырӑсларан Н. Пиктемир куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш государство издательстви, 1953. — 194 с.
— Эсир тӑлӑхсем пулсан, пурӑнасса та сирӗн тӑлӑхсем пек пурӑнмалла, аслисене юрама, ӗҫе хӑнӑхма тӑрӑшмалла.
Тӑваттӑмӗш сыпӑк // Николай Пиктемир. Голубева, Антонина Георгиевна. Уржум ачи: повесть; вырӑсларан Н. Пиктемир куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш государство издательстви, 1953. — 194 с.
Малтанласа чиперех: лӑпкӑ, сӑпайлӑ, итлет, турӑран хӑрать, ӗҫчен, аслисене хисеплет.Сначала человек как человек: тихая, скромная, послушная, боится бога, работает и уважает старших.
XV // Николай Иванов, Евстафий Владимиров. Короленко В.Г. Чӗлхесӗр: калав. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955. — 108 с.
Вата, чее салтак, Тумлам кирек хӑҫан та кӗҫӗннисем аслисене пӑхӑнса тӑрас йӗркене уяма пӗтӗм чӗререн тӑрӑшнӑ, халь ҫапла «пысӑк хӑнана» кӳрентерекен «лектернӗ» сӑмаха персе янӑшӑн хӑйне хӑй питӗ кӳренчӗ.
Самонька // Асклида Соколова. Алексеев, Михаил Николаевич. Ҫӑкӑртан асли ҫук: [повеҫ] / М. Н. Алексеев. — Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1967. — 192 с.
Ҫак илемлӗ, кӑшт хытӑрах, чаплӑн вӗрентсе ӳстернӗ ҫамрӑк ҫын хӑйӗнчен аслисене пӑхӑнма, хӑйӗнчен кӗҫӗннисене — хӑйне пӑхӑнтарса тӑма, хӑй магазинӗнче сут тунӑ чухне тавар илекенсене пурпӗрех хӑйне хисеплеттерме хӑнӑхни пӗрре пӑхсах паллӑ пулнӑ.
VIII // Николай Сандров. Тургенев И.С. Ҫурхи шывсем: повесть. — Шупашкар: Чӑваш государство издательстви, 1952. — 142 с.
Анчах Шубин господин… калӑпӑр, вӑл тӗлӗнмелле ҫын, сайра тӗл пулакан артист тейӗпӗр, ун пирки эпӗ тавлашмастӑп; ҫапах та аслисене, епле пулсан та, хӑй нумай япалашӑн хисепе хума тивӗҫлӗ ҫынна хисепе хуманни — ҫакна эпӗ dans mon qros bon sens ӑнланса илме пултараймастӑп.
VIII // Михаил Рубцов. Тургенев И.С. Умӗн: роман. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955. — 160 с.
Ҫамрӑк ҫынсем аслисене манкировать тума хӑяйман.
VIII // Михаил Рубцов. Тургенев И.С. Умӗн: роман. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955. — 160 с.
Аслисене халех сума сӑваслӑх унра пур-тӑк, вӑл киревсӗр кӑмӑллӑ мар.
Пӗрремӗш пайӗ // Виталий Елтов. «Сувар» хаҫат архивӗ
Вӑл мана вӑрӑ яланах вӑрӑ маррине, эпӗ ҫамрӑк пирки, пурнӑҫра нумай япаласене ӑнланманнине, манӑн хамран аслисене тиркеме юраманнине ӑнлантарчӗ.
Параппанҫӑ кун-ҫулӗ // Леонид Агаков. Гайдар, Аркадий Петрович. Параппанҫӑ кун-ҫулӗ: повесть; вырӑсларан Л.Агаков куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш государство издательстви, 1957. — 132 с.
Сӑмахран, цензура «офицерсен пӗтӗм тӳмисене вӗҫертнӗ мундирӗсем» тенӗ сӑмахсене, «генерал, полковник тата майор пур тӳмисене те вӗҫертнӗ ӗнтӗ вӗсен ырӑ материнчен тунӑ подтяжкисем те курӑнаҫҫӗ, анчах офицер господасем аслисене хисеплесе виҫшер тӳмине кӑна вӗҫертнӗ» тенӗ вырӑна тата «ун пек каланӑшӑн ан ҫилленӗр те, селитер пекех вӑрӑм чӑпӑклӑ икӗ чӗлӗм пулнӑ» тенине хуратса хунӑ.
Н. В. Гоголь ҫырнӑ «Петербург повеҫӗсем» // Михаил Рубцов. Николай Гоголь. Повеҫсем; вырӑсларан Михаил Рубцов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1952. — 147–158 с.
Генерал, полковник тата майор пур тӳмисене те вӗҫертнӗ ӗнтӗ, вӗсен ырӑ материрен тунӑ подтяжкисем те курӑнаҫҫӗ, анчах офицер господасем, аслисене хисеплесе, виҫшер тӳме кӑна вӗҫертнӗ.
Кӳме // Михаил Рубцов. Николай Гоголь. Повеҫсем; вырӑсларан Михаил Рубцов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1952. — 3–38 с.
Вӗрентекен аслисене яланах пулӑшмалла терӗ, — сасӑпа калаҫрӗ Аня.Учительница сказала, что всегда нужно помогать взрослым, — сказала Аня вслух.
Тӑххӑрмӗш вӑрттӑнлӑх // Ольга Фёдорова. Ордем, Г. Аньӑн вунӑ вӑрттӑнлӑхӗ: калавсем: [кӗҫен ҫулхи шкул ачисем валли] / Ордем Гали; [О. Л. Федорова куҫарнӑ]. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательств, 2006. - 48 с. : ил.