Corpus of the Chuvash language

Ҫитменнине пур ҫӗрте те вӑрласси анлӑ сарӑлса пырать.

Help to translate

Ҫӗр ҫинчи тамӑк // Николай Сорокин. Сорокин Н.М. Тӑлӑх арӑм минтерӗ. Савнисен романӗ. – Шупашкар: «Ҫӗнӗ Вӑхӑт», 2019. – 216 с.

Куҫ хупса иличчен ҫав ҫунатсем хӗвеле хупласа хурасла анкарти пек сарӑлса та кайрӗҫ.

Help to translate

Тимӗр тӗклӗ ӑмӑрткайӑк // Геннадий Эсекел. Эсекел-Никифоров, Геннадий Леонтьевич. Вӗҫекен пан улмисем: халапсем, юмахсем, калавсем: [вӑтам ҫулхи шкул ачисем валли]. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2019. — 60 с. — 46–56 с.

Хӑй калӑпсӑр мӑнтӑр, арпалӑх пек сарӑлса ларать.

Help to translate

4 // Геннадий Эсекел. Эсекел-Никифоров, Геннадий Леонтьевич. Вӗҫекен пан улмисем: халапсем, юмахсем, калавсем: [вӑтам ҫулхи шкул ачисем валли]. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2019. — 60 с. — 14–35 с.

Хула провинци шайӗнчи автомобиль ҫулӗсене ҫыхӑнтаракан пысӑк центр шутланать, йышлӑ автострадӑсем юханшывӑн икӗ енӗпе веер пек сарӑлса каяҫҫӗ.

Город является крупным центром провинциальной сети автомобильных дорог, веером расходящейся по обе стороны реки с обширной системой автострад.

Квебек // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0% ... 0%B5%D0%BA

Юрать-ха хурӑнӗ вӗсен — картишӗнчех сарӑлса ларать те — милӗкне темӗн чухлех килтен тухмасӑрах хатӗрлеме пулать.

Help to translate

Тӗпсӗр кӳлӗ // Михаил Сунтал. Сунтал Михаил. Ҫӑтмах. Фантастикӑллӑ повесть. Шупашкар, 2009. — 120 с.

Вӑл вӑхӑтра тухӑҫ енчи сулнатлӑхӑн чиккисем Атбара юханшыв таранах сарӑлса ҫитнӗ.

Тогда границы султаната на востоке расширились вплоть до реки Атбара.

Дарфур султанлӑхӗ // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%94%D0% ... 1%85%D3%97

«Требине» ят антика вӑхӑтӗнчи «Травуни» ятран пулнӑ — ҫак ятпа ӗлӗк-авал Адриатика тинӗсӗ хӗрринчи Котортан пуҫласа Дубровник таран сарӑлса выртакан тавралӑха (паянхи кунхи хулапа унӑн таврашӗнчи тусем те унта кӗнӗ) каланӑ пулнӑ.

Само название — «Требине» происходит от античного «Травуния» — так в древности называлась местность на берегу Адриатического моря от Котора до Дубровника, включавшая нынешний город и окружающие его горы.

Требине // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%D1% ... 0%BD%D0%B5

Вӗсем тавра вара «культурӑллӑ вуншар шултра государство вырнаҫмалӑх, вӗҫӗ-хӗррисӗр ҫӗршыв сарӑлса выртать. Ҫав мӗнпур ҫӗршыв лаптӑкӗнче культурӑсӑрлӑх. чӑн-чӑн тискер пурӑнӑҫ йӗрки пуҫпулса тӑрать», тенӗ В. И. Ленин патша Российӗ ҫинчен.

А кругом них необъятнейшие пространства, на которых уместились бы десятки громадных культурных государств. И на всех этих пространствах царит полудикость и самая настоящая дикость,— так говорил о царской России В. И. Ленин.

Промышленность // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Хӗвелтухӑҫенче вӑл айлӑмлӑх ҫумӗнче мӗнле тӳпемсем сарӑлса выртаҫҫӗ?

С какой возвышенностью — на востоке?

Ҫӗр ҫийӗ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Ҫурҫӗрте вӑл мӗнле тинӗс патне ҫити сарӑлса выртать?

До какого моря доходят она на севере?

Ҫӗр ҫийӗ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Ҫурҫӗрте, кӑнтӑрта вӑл мӗнле тинӗссем патне ҫити сарӑлса выртать?

До каких морей она доходит на севере, на юге?

Ҫӗр ҫийӗ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Карта ҫине пӑхсан, ҫакӑ курӑнса тӑрать: ССР Союзӗ вӑл — тӳрем ҫӗршыв; унта айлӑм тӳремлӗхсем, ҫӳллӗ тӳремлӗхсем сарӑлса выртаҫҫӗ.

По карте видно, что СССР — равнинная страна, страна низменных и возвышенных равнин.

Ҫӗр ҫийӗ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Апла пулсан, мӗншӗн-ха ҫак ҫара ҫурутравра пысӑк Баку хули сарӑлса ларать, мӗншӗн рельс ҫулӗсем нумай, темӗн вӑрӑмӑш тавар поезчӗсем ҫӳреҫҫӗ, мотор сассисем илтӗнеҫҫӗ?

Но почему на этом пустынном полуострове раскинулся большой город Баку, проложено много рельсовых путей, длинными вереницами тянутся товарные поезда, стучат моторы?

Кавказра нефть кӑларни // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Пирӗн умра ҫеҫенхир, тырӑ акнӑ уйсем сарӑлса выртаҫҫӗ.

Перед нами степь, хлебные поля.

Урал тӑвӗсем // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Нумаях та пулмасть Колхида айлӑмӗнче путлӑхлӑ шурлӑхсем тата ҫӳреме май ҫук вӑрмансем ҫеҫ сарӑлса выртнӑ, ҫулсем те, лайӑхрах сукмаксем те пулман.

Еще недавно Колхидская низменность была покрыта тонкими болотами и непроходимыми лесами, не было ни дорог, ни удобных тропинок.

Колхидӑри шурлӑхсем вырӑнне хитре садсем пулаҫҫӗ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Шурлӑхсем сарӑлса выртнӑ ҫӗрте ҫеҫ вӑрман чӑтлӑхӗ уҫӑлса каять.

Лесная чаща расступается только там, где раскинулись болота.

Ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Унта ту ҫинчи ешӗл симӗс ҫарансем сарӑлса выртаҫҫӗ.

Они покрыты зеленым ковром горных лугов.

Ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Вӑл тӑпрасем кашни ҫулах шыв сарӑлса кайсан юшкӑн лара-лара юлнипе пулнӑ.

Они образовались из ила, ежегодно оставляемого рекой во время половодья.

Пушӑ хирсенчи ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Кунта сӑртлӑ-туллӑ ҫӗршыв Памир сарӑлса выртать.

Здесь расположена горная страна Памир.

Пушӑ хирсенчи ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Хӑшпӗр чухне пӑхсан, йӗри-тавра вӗҫӗ-хӗррисӗр тинӗс сарӑлса выртнӑ пекех туйӑнать, тинӗс ҫинчи хумсем пӗр вырӑнта хытса ларнӑн туйӑнаҫҫӗ.

Порой казалось, будто вокруг простирается беспредельное море с застывшими волнами.

Пушӑ хирпе // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.