Corpus of the Chuvash language

Чукаринпа Кружилин ҫулӗсем юпленнӗ тӗлте, сенкер ҫутӑ тӳпе айӗнче, часавай юпин тӗтреллӗ мӗлки курӑнчӗ; ун тӗлӗнче кирпӗч тӗслӗ хӑмӑр кӑтра пӗлӗтсен пӗр ҫӗре капланса тулнӑ пысӑк катрамӗ кӗҫ-вӗҫ татӑлса анас пек тӳп-тӳрӗ усӑнса тӑрать.

На развилке чукаринской и кружилинской дорог виднелся на фоне сиреневого неба увядший силуэт часовни; над ним отвесно ниспадала скопившаяся громада кирпично-бурых кучевых облаков.

VI // Аркадий Малов. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Виҫҫӗмӗш кӗнеке. Аркадий Малов куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1974. — 438 с.

Аслати тепӗр хут хӑватлӑн кӗмсӗртетсе кайсан, пӗлӗтсен айӗнчен витрелетсех ҫумӑр шапӑртатма тытӑнчӗ, ҫеҫенхир уҫӑмсӑррӑн шавлама пуҫларӗ.

После нового удара из недр тучи потоками прорвался дождь, степь невнятно зароптала.

III // Аркадий Малов. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Виҫҫӗмӗш кӗнеке. Аркадий Малов куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1974. — 438 с.

Таҫта лере, Хопер шывӗн тепӗр енче, тачка пӗлӗтсен ҫутӑрах шурӑ арки асамат кӗперӗн капӑр пиҫиххийӗпе пиеленнӗ пӑрлӑ ҫумӑра тӑкать, ҫумӑрӗ ҫӗр ҫине чалӑшшӑн ҫапса ҫӑвать.

Где-то по ту сторону Хопра из ярко-белого подола тучи сыпался и сек землю косой дождь с градом, перепоясанный цветастым кушаком радуги.

II // Аркадий Малов. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Виҫҫӗмӗш кӗнеке. Аркадий Малов куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1974. — 438 с.

Пӗлӗтсен хыҫӗнчи сенкер тӳпере, чиркӳн йӑлтӑркка ҫутӑ куполӗ тӗлӗнче, ҫӑмламас ҫумӑр пӗлӗчӗн кӑтра кӑвак каракулӗ ним хускалми ҫакӑнса тӑрать.

В вышней заоблачной синеве, прямо над сияющим куполом собора, недвижно висел седой курчавый каракуль перистой тучи.

IV // Аркадий Малов. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Иккӗмӗш кӗнеке. Аркадий Малов куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1963. — 415 с.

Салхуллӑн йӑсӑрланса шӑвӑнакан пӗлӗтсен тӗтреллӗ сӗмӗнче ҫӗрлехи тӳпен тӗпсӗр хура шӑтӑк пек ӑш-чикӗ курӑнса выртать.

Провалом зияла, дымясь и уплывая, ночная небесная чернь.

VIII // Аркадий Малов. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Иккӗмӗш кӗнеке. Аркадий Малов куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1963. — 415 с.

Пӑсланса мӑкӑрланать хӑмӑр ӑшӑ кун, хӗвелӗ те, Дон ҫӗрӗнчи хӗвелтен урӑхларах, таҫта аякра, талккӑшпе пӗлӗтсен ҫӳҫеллӗ чаршавӗ хыҫӗнче сӗтӗрӗнет.

Парился хмурый теплый день, и солнце, тоже как будто не донское, бродило где-то за кисейною занавесью сплошных туч.

2 // Илле Тукташ. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Пӗрремӗш кӗнеке. Илле Тукташ куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955.

Наталья тӳпенелле, куҫпа ытамлама ҫук ҫӑлтӑрсен ушкӑнӗ ҫине, хӑйсем ҫийӗн юхса иртекен пӗлӗтсен тӗксӗм мӗлке евӗрлӗ пӗркенчӗкӗ ҫине пӑхать, нимӗн чӗнмесӗр выртать.

Наталья глядела вверх на недоступное звездное займище, на тенистое призрачное покрывало плывущей над ними тучи, молчала.

5 // Илле Тукташ. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Пӗрремӗш кӗнеке. Илле Тукташ куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955.

Таҫта ҫӳлте кӑтрашка шурӑ пӗлӗтсен ушкӑнӗ витӗр, тарӑн варти сулхӑн ҫаран пек сенкерлӗх йӑлтӑртатать, хутор ҫинче, ҫуртсен хӗрсе кайнӑ тимӗр виткисемпе тусанлӑ урамсен шӑплӑхӗ ҫинче, хӑр ҫилсем типӗтсе саратнӑ курӑклӑ килкартисем ҫинче янкар шӑрӑх вӗлтӗртетсе тӑрать.

Где-то под курчавым табуном белых облачков сияла глубокая, прохладная пастбищная синь, а над хутором, над раскаленными железными крышами, над безлюдьем пыльных улиц, над дворами с желтым, выжженным сухменем травы висел мертвый зной.

16 // Илле Тукташ. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Пӗрремӗш кӗнеке. Илле Тукташ куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955.

Пӗлӗтсен шурӑ кӑтрашкине витӗрех хӗвел ҫапса тухнӑ та инҫетре Донпала сыпӑшнӑ кӗмӗл сӑртсене, ҫеҫенхире, улӑха тата хутора ярӑм-ярӑмӑн тӗтӗмленсе сапаланнӑ пайӑркипе хупӑрласа тӑрать.

Солнце насквозь пронизывало седой каракуль туч, опускало на далекие серебряные обдонские горы, степь, займище и хутор веер дымчатых преломленных лучей.

9 // Илле Тукташ. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Пӗрремӗш кӗнеке. Илле Тукташ куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955.

Ҫак вӑхӑтра юланутҫӑсем, чупма туртӑнакан лашасене тытса чарса тата хулӑм пӗлӗтсен мӗлки тӗлӗнче хӑйсен буркӑсем тӑхӑннӑ пӗвӗсемпе илемлӗн курӑнса, вӑрман ӑстаҫи ҫурчӗ патнелле пыраҫҫӗ.

В это время конники, сдерживая рвавшихся на рысь лошадей и красиво рисуясь бурками на фоне косматых туч, подъезжали к домику лесовода.

XI // Александр Яндаш. Бабаевский, Семен Петрович. Ҫӗр ҫинчи ҫутӑсем: роман; вырӑсларан Исаак Никифоров куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1952. — 7–514 с.

Анӑҫри хура пекех курӑнакан тӗксӗм кӑвак пӗлӗтсен тӗсӗ майӗпен улшӑнса пычӗ: малтан вӗсен аялти хӗрри тӗксӗмрех кӗрен тӗспе витӗнчӗ, унтан ӑна витӗрех юн пек хӗрлӗ шевле ҫапрӗ, шевле хӑвӑрт ҫӳлелле хӑпарса кайрӗ те ҫур пӗкӗ пек пулса, тӳпене ыталаса илчӗ.

Темно-синие, почти черные тучи на западе медленно меняли окраску: вначале нижний подбой их покрылся тусклым багрянцем, затем кроваво-красное зарево пронизало их насквозь, стремительно поползло вверх и широким полудужьем охватило небо.

VII сыпӑк // Мирун Еник, Владимир Садай, Александр Яндаш. Михаил Шолохов. Уҫнӑ ҫерем: роман. Иккӗмӗш кӗнеке. Мирун Еник, Владимир Садай, Александр Яндаш куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1963.

Вӑл кӑпӑш та кӗмӗл тӗслӗ, инҫетре-инҫетре кӑнтӑрӑн сенкер шевлипе пӗрлӗшсе кайнӑ та; ҫӑлтӑрсен ылтӑн тӗррине те хуплайман, ҫӳхе, хускалми ҫурхах пӗлӗтсен чӗнтӗрне тӗкӗр ҫинчи пек ҫутатса, тутлӑн-тутлӑн ҫывӑрать.

Мягкое и серебристое, оно слилось там с синим южным небом и крепко спит, отражая в себе прозрачную ткань перистых облаков, неподвижных и не скрывающих собою золотых узоров звезд.

Сокол ҫинчен хывнӑ юрӑ // Ҫемен Элкер. Максим Горький. Сочиненисем. Чӑваш АССР государство издательстви, 1953. — 70–74 стр.

Ҫӗр тӗттӗм пулнӑ, тӳпе тӑрӑх лӗмсӗркке пӗлӗтсен хулӑн сийӗсем шӑвӑннӑ; тинӗс тӳлек, хура та ҫу пек ҫӑран курӑнса выртнӑ.

Ночь была темная, по небу двигались толстые пласты лохматых туч, море было покойно, черно и густо, как масло.

II сыпӑк // Ҫемен Элкер. Максим Горький. Сочиненисем. Чӑваш АССР государство издательстви, 1953. — 20–49 стр.

Ҫапла вӑл лӑпкӑ ҫулпа, кайӑксем юрланине итлӗччӗ, пӗлӗтсен мӗлки ҫӗр тӑрӑх куҫса пынине пӑхӗччӗ.

Так бы вот он шел и шел этой тихой, заброшенной дорогой, слушал, как поют птицы, смотрел, как тень от облака ползет по земле.

15-мӗш сыпӑк // Валентин Урташ. Алексей Мусатов. Стожар. Валентин Урташ куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1951

Ҫак илемлӗ кӑн-кӑвак тӳпере ҫӳрекен шурӑ ҫилхеллӗ пӗлӗтсен тӗнчинче, унта та кунта лаша пуҫӗ шӑммисем, вӑкӑр мӑйракисем курӑнакан, курӑкпа витӗннӗ тӗмескесем урлӑ хумханса куҫса ҫӳрекен кӗрен мӗлкесем хушшинче, ку тӗнчене пӗтӗмпех этем телейӗшӗн, унӑн хавасӗшӗн тунӑ пулнӑ пулсан та, — ҫав тӗнчере ӗҫсем пур енчен те лайӑх пымаҫҫӗ иккен.

Очевидно, в этом чудесном мире густого синего неба, покрытого дикими табунами белогривых облаков, в мире лиловых теней, волнисто бегущих с кургана на курган по степным травам, среди которых нет-нет да и мелькнет конский череп или воловьи рога, в мире, который был создан, казалось, исключительно для человеческой радости и счастья, — в этом мире не все обстояло благополучно.

III. Ҫеҫенхирте // Александр Ярлыкин. Валентин Катаев. Пӗччен парус шуррӑн курӑнать. Александр Ярлыкин куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1949

Пӗлӗтсен аялти сийӗсенче ҫеҫ пирӗн мӗлке палӑрса тӑчӗ, ҫӳлти сийӗнче те ҫавӑн пекехчӗ.

На нижнем слое облаков была видна наша тень и на верхнем — тоже.

Иккӗмӗш сыпӑк // Валентин Урташ, Илпек Микулайӗ. Вениамин Каверин. Икӗ капитан. Валентин Урташпа Николай Илпек куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1951

Шӑхӑркалатӑн та шухӑша каятӑн, йӗри-тавра тӗксӗм тусем йӑсӑрланса тухса тӑраҫҫӗ, пӗлӗтсен хушшипе те вӗҫсе тухма ҫук — юр ҫӑвать, машина пӑрланать.

Посвистываешь и думаешь, а вокруг вырастают и клубятся тёмные горы. Думаешь и посвистываешь, а горы нужно обходить, а под нижней кромкой облаков не пройдёшь — снегопад, леденеет машина.

Иккӗмӗш сыпӑк // Валентин Урташ, Илпек Микулайӗ. Вениамин Каверин. Икӗ капитан. Валентин Урташпа Николай Илпек куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1951

Таҫта, йӑсӑрланакан пӗлӗтсен хушшинче, истребительсем кӗрлеҫҫӗ.

Где-то за низкими облаками рокочут истребители.

21 сыпӑк // Митта Ваҫлейӗ. Лев Кассиль. Аслӑ хирӗҫтӑру. Митта Ваҫлейӗ куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1950

Мӑнтӑркка пӗлӗтсен хушшинчен хӗвел те тухрӗ акӑ — ку вӑл ыра ҫанталӑка систерет, — эпӗ вара такамӑн куҫне эмел ярса тӑракан тухтӑра тапранма вӑхӑт ҫитни ҫинчен пӗлтертӗм.

Солнце вышло из-за высоких перистых облаков — признак хорошей погоды, — и я сказал доктору, который уже пускал кому-то в глаза свинцовые капли, что пора «закругляться».

Вунвиҫҫӗмӗш сыпӑк // Валентин Урташ, Илпек Микулайӗ. Вениамин Каверин. Икӗ капитан. Валентин Урташпа Николай Илпек куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1951

Вӗсен хӗвел ҫути ӳкнипе ҫуталса тӑракан тӳписем, пӗрисем — ҫырӑскерсем, теприсем куҫа йӑмӑхтаракан шурӑ юрпа витӗннӗскерсем, пӗлӗтсен ӑшнех шӑтара-шӑтара кӗнӗ.

Они торчали из облаков, освещённые солнцем, то голые, то покрытые ослепительным снегом.

Вунпӗрмӗш сыпӑк // Валентин Урташ, Илпек Микулайӗ. Вениамин Каверин. Икӗ капитан. Валентин Урташпа Николай Илпек куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1951