Corpus of the Chuvash language

Шырав

Шырав ĕçĕ:

ҫӗре (тĕпĕ: ҫӗр) more information about the word form can be found here.
Кунта чи паллӑ ӳсентӑрансем — мӑкпа лишайник — «ягель»; вӗсем пӗтӗм ҫӗре витсе тӑраҫҫӗ.

Главная растительность здесь — мох и лишайник «ягель»; они покрывают всю землю.

Тундра // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Пингвинсем ҫурҫӗрти ӑшӑрах утравсем ҫинчен ишсе пынӑ, вӗсем хӑйсен йӑвисене тума хӑнӑхнӑ ҫӗре йӗркипе пӗрин хыҫҫӑн пӗри пыраҫҫӗ.

Пингвины приплыли с более теплых северных островов и шли длинными вереницами к местам, где привыкли вить гнезда.

Кӑнтӑр полюсӗ патне кайни // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Совет Союзӗн геройӗсем Чкалов, Байдуков, Беляков летчиксем, каярахпа тата Громов, Юмашев, Данилин летчиксем советӑн тӗреклӗ самолечӗсемпе пӗрре ҫӗре анса лармасӑрах Мускавран Ҫурҫӗр полюсӗ урлӑ Америкӑри Пӗрлешӳллӗ Штатсене вӗҫсе ҫитнӗ.

Герои Советского Союза летчики Чкалов, Байдуков, Беляков, а позднее Громов, Юмашев, Данилин перелетели на мощных советских самолетах без посадки из Москвы через Северный полюс в Соединенные Штаты Америки.

Мускав — Ҫурҫӗр полюсӗ — Америкӑри Пӗрлешӳллӗ Штатсем // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Негрсем тата йывӑҫ мотыгӑпа, шӗвӗртнӗ патакпа ҫӗре чавса кӑпкалатаҫҫӗ, ку йывӑр ӗҫ мар-и вара?

А когда негры деревянными мотыгами и заостренными палками вскапывают поле, разве это не тяжелый труд?

Тропик тӑрӑхӗнчи халӑхсен пурӑнӑҫӗ епле // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Тӑсӑлса, явӑнса ӳсекен тем пысӑкӗш ӳсентӑрансем — лианӑсем мӑн канат пек пӗр йывӑҫ ҫинчен тепӗр йывӑҫ ҫине куҫса пыраҫҫӗ, йывӑҫсенӗн тунисем тавра явӑна-явӑна тӑррине ҫитех хӑпараҫҫӗ те унтан аялалла ҫӗре ҫитес пекех ҫакӑнса тӑраҫҫӗ.

Огромные разнообразные ползучие и вьющиеся растения — лианы — толстыми канатами перекидывались с одного дерева на другое, обвивались вокруг древесных стволов до самых вершин и оттуда свешивались почти до земли.

Тропик вӑрманӗнче // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Пит илемлӗн ӳсекен ӗмӗр симӗс тропик вӑрманӗсем ҫӗре хупласа тӑраҫҫӗ.

Роскошные вечнозеленые тропические леса покрывают землю.

Тропик тӑрӑхӗнчи ҫутҫанталӑк // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Ҫӗре юр витсе лартать.

Земля покрывается снегом.

Ҫулталӑк вӑхӑчӗсенче ҫанталӑк епле улшӑнса пырать // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Кӑнтӑрла вӑл ҫӳлте тӑрать, ҫӗре хыта хӗртет.

Высоко стоит оно в полдень и сильно греет землю.

Ҫулталӑк вӑхӑчӗсенче ҫанталӑк епле улшӑнса пырать // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Унӑн пайӑркисем чалӑшшӑн ӳкеҫҫӗ, ҫӗре кӑшт ҫеҫ ӑшӑтаҫҫӗ.

Косо падают его лучи и слабо нагревают землю.

Ҫулталӑк вӑхӑчӗсенче ҫанталӑк епле улшӑнса пырать // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Хӗвел ҫӗре ӑшӑтрӗ.

Солнце согрело землю.

Ҫанталӑк ҫинчен мӗн пӗлмелле // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Ҫав тумламсем ытла та ҫӑмӑл пирки ҫӗре ӳкмеҫҫӗ, сывлӑшра вӗҫсе ҫӳреҫҫӗ.

Эти капельки так легки, что не падают на землю, а носятся в воздухе.

Ҫанталӑк ҫинчен мӗн пӗлмелле // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Ҫӗр каҫиччен сивӗннӗ ҫӗре хӗвел кӑнтӑрлаччен ӑшӑтса ҫитерет; кӑнтӑрла иртсен, вӑл ӑшӑннӑ ҫӗре ӑшӑтать.

До полудня солнце нагревает землю, остывшую за ночь; после полудня оно согревает уже нагретую землю.

Ҫанталӑк ҫинчен мӗн пӗлмелле // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Хӗвел ҫӗре мӗн чухлӗ ытларах ҫутатса тӑрать, ҫӗр ҫавӑн чухлӗ ытларах ӑшӑнать.

Чем дольше светит солнце, тем больше нагревается земля.

Ҫанталӑк ҫинчен мӗн пӗлмелле // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Каҫ еннелле сулӑнсан, хӗвел каллех аялта пулать те вӑл ҫӗре сахал ӑшӑтать.

К вечеру солнце снова низко стоит над землей и плохо ее согревает.

Ҫанталӑк ҫинчен мӗн пӗлмелле // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Кун каҫиччен хӗвел ҫӗре пӗр пек ӑшӑтмасть.

В течение дня солнце неодинаково нагревает землю.

Ҫанталӑк ҫинчен мӗн пӗлмелле // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Хӗвел ҫӗре ӑшӑтать.

Солнце нагревает землю.

Ҫанталӑк ҫинчен мӗн пӗлмелле // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Хӗвел пӗлӗт ҫинче мӗн чухлӗ ҫӳлте, ҫавӑн чухлӗ ҫӗре хытӑрах ӑшӑтать.

Чем выше стоит солнце на небе, тем сильнее оно нагревает землю.

Ҫӗр чӑмӑрӗ ҫинчи ӑшӑ тӑрӑхӗсем // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Эпир пӗлетпӗр: хӗвел кун каҫиччен ҫӗре хӑйӗн пайӑркисемпе пӗр пек ӑшӑтса тӑмасть.

Мы знаем, что солнце в течение дня неодинаково греет землю своими лучами.

Ҫӗр чӑмӑрӗ ҫинчи ӑшӑ тӑрӑхӗсем // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Ҫавӑнпа ҫӗре хут ҫине ӳкерсе час-часах усӑ кураҫҫӗ, вӑл географа картти.

Поэтому чаще пользуются изображением земли на бумаге — географической партой.

Ҫӗр чӑмӑрӗн картти // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Пӗчӗкҫӗ глобус ҫинче ҫӗре тӗплӗн кӑтартса пама май ҫук, пысӑк глобус тума хӗн.

На маленьком глобусе нельзя подробно изобразить землю, а большой глобус сделать трудно.

Ҫӗр чӑмӑрӗн картти // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Страницăсем:

Menu

 

Statistics

...more detailed