Corpus of the Chuvash language

Шырав

Шырав ĕçĕ:

тусем (тĕпĕ: ) more information about the word form can be found here.
Юр ӑшӑнса пусӑрӑна пуҫлать, ҫырмари пӑр йӑшса ҫӗкленет, тусем ҫинчен шыв юхса анать, шывран пӑс пулса ҫумӑр пӗлӗчӗ пулать те, ҫумӑр ҫӑвать.

Станет снег осаживаться, станет отдувать лед на реках, польется вода с гор, поднимутся пары из воды в облака, пойдет дождь.

Ӑшӑ — хӗвелте // Чӗмпӗр чӑваш шкулӗ. Толстой Л. Н. Упа тытни: Калавсем, халапсем, юптарса каланисем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 264 с.

Анчах кунта тӳремлӗх вырӑнне тикӗс мар рельеф тухса тӑчӗ — сӑртлӑ ҫӳллӗ вырӑнсем, пӗчӗк тусем сарлака валсемпе ылмашса пыраҫҫӗ.

Однако здесь равнина сменилась неровным рельефом: горные возвышенности, небольшие холмы перемежались долинами.

I сыпӑк // Феодосия Ишетер. Рид, Томас Майн. Пуҫсӑр юланут: роман / Майн Рид; вырӑсларан Ф. Ишетер куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1949. — 412 с.

Швейцарирен Италие каяс тесен, ҫав тусем урлӑ каҫса каймалла.

По дороге из Швейцарии в Италию надо переходить через эти горы.

Сан-Готард тӑвӗ ҫинчи йытӑсем // Чӗмпӗр чӑваш шкулӗ. Толстой Л. Н. Упа тытни: Калавсем, халапсем, юптарса каланисем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 264 с.

Ҫав тусем пит ҫӳллӗ, унта юр нихӑҫан та ирӗлмест.

Горы эти так высоки, что снег на них никогда не тает.

Сан-Готард тӑвӗ ҫинчи йытӑсем // Чӗмпӗр чӑваш шкулӗ. Толстой Л. Н. Упа тытни: Калавсем, халапсем, юптарса каланисем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 264 с.

Ҫак икӗ ҫӗр хушшинче Альпа ятлӑ тусем пур.

Менаду этими двумя землями есть горы Альпы.

Сан-Готард тӑвӗ ҫинчи йытӑсем // Чӗмпӗр чӑваш шкулӗ. Толстой Л. Н. Упа тытни: Калавсем, халапсем, юптарса каланисем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 264 с.

Ҫак тусем ҫинче юр нихӑҫан та ирӗлмест, вӗсем яланах сахӑр пек шап-шурӑ тӑраҫҫӗ.

На этих горах снег никогда не тает, и они всегда белые, как сахар.

Пятигорскра Булькӑна мӗн пулни // Чӗмпӗр чӑваш шкулӗ. Толстой Л. Н. Упа тытни: Калавсем, халапсем, юптарса каланисем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 264 с.

Ҫапла вара, шыв тусем ҫинчен юхса анать е шыв ҫулӗ кӑнтӑралла пӑрӑнать — икӗ хутӗнче те вӑл кунтан инҫех мар.

Следовательно, или река текла с этих высот, или русло ее загибалось к югу — в обоих случаях она была где-то недалеко.

Виҫҫӗмӗш сыпӑк // Роза Митрушкина. Жюль Верн. Вунпилӗк ҫулхи капитан. Роман. Куҫараканӗ Митрушкина Р. М. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1984 ҫул, 304 с.

«Пилигрим» арканнӑ тӗлте Атлантика океанне юхса кӗрекен шыв ҫурҫӗртен е хӗвелтухӑҫ енчен юхса килме пултараймасть, мӗншӗн тесен ҫак енсене Анд тӑвӗсем евӗрлӗ тусем хупӑрласа тӑраҫҫӗ.

Река, впадавшая в Атлантический океан в том самом месте, где произошло крушение «Пилигрима», не могла течь издалека ни с севера, ни с востока, так как горизонт с этих сторон замыкала довольно близкая горная цепь — та самая, которую вполне можно было принять за Анды.

Виҫҫӗмӗш сыпӑк // Роза Митрушкина. Жюль Верн. Вунпилӗк ҫулхи капитан. Роман. Куҫараканӗ Митрушкина Р. М. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1984 ҫул, 304 с.

— Тен, хӑй тӗрми ҫине ҫак тусем ҫинчен пӑхса тӑрать пулӗ — мӗнле пулсан та, тинӗс ӑна пӗр самантлӑха ирӗклӗх пачӗ.

— А может быть, смотрит на свою тюрьму с этих гор. Во всяком случае море дало ему несколько мгновений свободы.

VII // Степан Апаш. Ялав, 1953, 7(91)№, 25-28 стр.

Вӑл тусем хушшинче каллех пӑшал тӗтӗмӗсем курӑнасса, лерен, инҫетри ҫыран енчен, хумсем ҫийӗн, тарӑхупа ирӗклӗхе пӗлтерекен тӑван ялавлӑ парӑссем варкӑшасса кӗтнӗ.

Он ждал, что в горах опять засверкают огоньки выстрелов с клубками дыма, что по волнам оттуда, с дальнего берега, понесутся паруса с родным флагом возмущенья и свободы.

III // Степан Апаш. Ялав, 1953, 7(91)№, 25-28 стр.

Малтанах, уяр кунсенче, сенкер хумсем ҫинче хӗвел ялтӑртатнӑ чухне, инҫетре ҫыран лайӑхрах курӑннӑ вӑхӑтра, вӑл нумайччен унталла пӑхнӑ, тӑван тусем ҫине, тӗтреллӗн курӑнакан ту хушӑкӗсем ҫине, аран ҫеҫ палӑракан инҫетри ялсем ҫине тинкерсе пӑхнӑ…

Первое время, в светлые дни, когда солнце сверкало на верхушках синих волн и выдвигало далекий берег, он подолгу смотрел туда, вглядываясь в очертания родных гор, в выступавшие неясными извилинами ущелья, в чуть заметные пятнышки далеких деревень…

III // Степан Апаш. Ялав, 1953, 7(91)№, 25-28 стр.

Вӑл вӗсен ҫутӑлса тӑракан сӑн-сӑпатне, вӗсен сатурлӑхне, шавлӑ сӑмах-юмахне аса илнӗ, ҫав хушӑрах тата сасартӑк хӑйӗн ҫамрӑк чухнехи вӑхӑтне, лаша утланса Кавказ тӑвӗсем тӑрӑх ҫӳренине, кӑпӑкланса юхакан ҫырма хӗррисене пырса тӑнине, пуринпе те интересленекен картограф пулнине, ҫулҫӳревҫӗ пулса ҫӳренине, тусем хушшинче пулса иртнӗ вӑрҫӑсен историкӗ пулнине аса илнӗ…

Он то вспоминал их улыбающиеся лица, их задор, их шумные беседы, то вдруг он видел себя молодым, на коне, в горах, у пенистых потоков, на высотах Кавказа — любознательным картографом, путешественником, историком горных войн…

5. Ватӑ ҫарҫынни // Чӑвашсен патшалӑх издательстви. Тихонов, Н. Совет ҫыннин сӑн-сӑпачӗ: Ленинград калавӗсем / Николай Тихонов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1942. — 54 с.

Вӑл халлӗхе хӗвелтухӑҫ енчи тусем хыҫӗнче-ха, хӑйӑрлӑ ҫыран сулхӑнта, ҫавах хӗвеланӑҫӗнче тинӗс пӗрремӗш хӗвел пайӑркисем ӳкнипе таҫта ҫитиех йӑлтӑрарӗ ӗнтӗ.

Скалы, поднимавшиеся на востоке, пока скрывали его, и песчаное прибрежье было в тени, но на западе море до самого горизонта уже сверкало под первыми солнечными лучами.

Вунпиллӗкмӗш сыпӑк // Роза Митрушкина. Жюль Верн. Вунпилӗк ҫулхи капитан. Роман. Куҫараканӗ Митрушкина Р. М. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1984 ҫул, 304 с.

Пӗр-пӗринчен уйрӑлнӑшӑн хӑрама сӑлтав пур, паллах, анчах тусем таранах сарӑлса выртакан сӗм вӑрман тӑрӑх чуххӑмӑн утса пурте пӗрле аташса ҫӳренинчен ку ҫавах лайӑхрах.

Слов нет, в разделении отряда есть свои теневые стороны, но все же это лучше, нежели всем вместе пускаться вслепую через чащу девственного леса, который, видимо, простирается до самых гор.

Вунтӑваттӑмӗш сыпӑк // Роза Митрушкина. Жюль Верн. Вунпилӗк ҫулхи капитан. Роман. Куҫараканӗ Митрушкина Р. М. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1984 ҫул, 304 с.

Ҫӑлӑннисем ҫыран хӗрринчен тӳрех ҫакна асӑрхарӗҫ: кунтан ҫӑра симӗс вӑрман пуҫланать, вӑл таҫта инҫете тусем патне ҫитиех тӑсӑлать.

У самого гребня обрыва, как они тут же обнаружили, начинался густой зеленый лес, который тянулся вдаль, до линии гор, возвышавшихся на горизонте.

Вунтӑваттӑмӗш сыпӑк // Роза Митрушкина. Жюль Верн. Вунпилӗк ҫулхи капитан. Роман. Куҫараканӗ Митрушкина Р. М. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1984 ҫул, 304 с.

Ҫурҫӗр енче чӗрӗк мильӑра, пӗчӗк юханшыва тинӗсе юхса тухма ирӗк парса, тусем айккинелле сирӗлеҫҫӗ.

В четверти мили к северу скалы расступались, давая выход маленькой речке, которую с моря не было видно.

Вунтӑваттӑмӗш сыпӑк // Роза Митрушкина. Жюль Верн. Вунпилӗк ҫулхи капитан. Роман. Куҫараканӗ Митрушкина Р. М. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1984 ҫул, 304 с.

Тусем ҫинчен юхса анакан шыва питӗ кӑсӑклӑ илемлетнӗ.

Очень интересно обустроена стекающая с гор речка.

Кури Чу юханшыв // Вячеслав Шорников. https://chuvash.org/content/5426-%D0%9A% ... D0%B2.html

Сылтӑм енче кӑвак лента пек паллӑ юханшыв юхса выртнӑ, сулахайра тӳрем хир хыҫҫӑнах ҫуллӗ тусем пуҫланса кайнӑ.

Справа синей лентой вьется знаменитая река, слева за равниной крепость обступают высокие горные вершины.

Салтак чапӗ // Н. Ятманов. Дмитриев, Н. П. Тӑван ҫӗршывӑн чысӗ: халӑх геройӗсем ҫинчен ҫырнӑ калавсем / вырӑсларан Н. Ятманов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 126 с. — 76–94 с.

Силистрия Дунай юханшывӗ хӗрринче тусем ҫинче ларнӑ.

Силистрия стоит на горах, на берегу Дуная.

Салтак чапӗ // Н. Ятманов. Дмитриев, Н. П. Тӑван ҫӗршывӑн чысӗ: халӑх геройӗсем ҫинчен ҫырнӑ калавсем / вырӑсларан Н. Ятманов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 126 с. — 76–94 с.

Ясс хулинчен генерал Рот корпусӗ тусем урлӑ Валахинелле кайнӑ.

Из Ясс корпус генерала Рота двинулся через горы в Валахию.

Салтак чапӗ // Н. Ятманов. Дмитриев, Н. П. Тӑван ҫӗршывӑн чысӗ: халӑх геройӗсем ҫинчен ҫырнӑ калавсем / вырӑсларан Н. Ятманов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 126 с. — 76–94 с.

Страницăсем:

Menu

 

Statistics

...more detailed