Corpus of the Chuvash language

«Вуттине хам кайса пуҫтарам», — тесе чирлӗ чӑваш ӳсӗркелесе ура ҫине тӑрать, анчах Майрепи ӑна пӗр утӑм та тутармасть.

— Сам я наберу хворосту, — покашливая, больной чуваш поднимается на ноги, но Майреби не дает ему и шагу ступить.

Таркӑнсем // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.

Тутар куҫӗсем каллех чӑваш хӗрне хакласа пӑхаҫҫӗ.

Но вот оценивающий взгляд татарина снова остановился на молодой чувашке.

Таркӑнсем // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.

Ҫирӗп шӑлсем чей ӗҫме хатӗрленӗ сухарие шатӑртаттарса ватаҫҫӗ, куҫӗ вут хурса ларакан хитре арӑмпа чӑваш хӗрне танлаштарса пӑхать.

Вот он хрустит крепкими зубами засохший калач, а глаза его сравнивают красивую жены и чувашскую девушку, сидящих у костра.

Таркӑнсем // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.

Ҫармӑс ачипе чӑваш хӗрӗ пуҫӗсене ҫӗклесе утӑ ҫинче юнашар выртаҫҫӗ.

Рядом молодой черемис и его жена лежат на сене.

Таркӑнсем // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.

Чирлӗ чӑваш сӗлекине ҫӑтса тутарӑн сарлака ҫурӑмӗ ҫине пӑхать.

Больной чуваш, снова кашляя, не сводит глаз с широкой спины татарина.

Таркӑнсем // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.

Чирлӗ чӑваш ӳсӗркелесе хӑйӗн ҫӗтӗк ҫӑпати ҫине пӑхать.

Больной чуваш, покашливая, смотрит на свои рваные лапти.

Таркӑнсем // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.

Чӑваш хӗрӗ ӑна таҫтан шыв ӑсса килсе ӗҫтерет.

Молодая чувашка быстро принесла откуда-то воды.

Таркӑнсем // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.

Шӑп кӑна ҫак самантра ӳсӗрме тытӑннӑ ырхан чӑваш чыхӑнса кайса ҫӑварне ал-липе хуплать, куҫне шӑлкалать.

Больного чуваша в это время одолел кашель: он и так и сяк пытается заглушить его — бесполезно.

Таркӑнсем // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.

Шурӑ сӑхман тӑхӑнса пысӑк хура ура сырнӑ чӑваш хӗрӗн питӗнче икӗ тӗрлӗ туйӑм: юратни те хӑрани.

А на лице его молодой жены-чувашки, одетой в белый кафтан и высокие черные онучи, двоякое выражение — счастья и страха.

Таркӑнсем // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.

Вӑл ашшӗ-амӑшӗ хушман ӗҫе тунӑ та (чӑваш хӗрӗпе вӑрттӑн пӗрлешнӗ), халӗ, килӗнчен аякра, вӑрманта, ирӗкре, мӑн ҫынсемпе пӗр танах тутар калаҫнине итлесе ларать.

Против воли родителей он тайком обручился с чувашской девушкой и вот оказался здесь, у костра, в темном лесу, на свободе, слушает вместе с остальным татарина.

Таркӑнсем // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.

Унпа юнашар, ҫӗре сарса пӑрахнӑ утӑ ҫинче, вунҫичӗ-вунсакӑр ҫулхи ҫармӑс ачипе унран ик-виҫ ҫул аслӑрах чӑваш хӗрӗ лараҫҫӗ.

Рядом с ним сидят на разостланном сене марийский парень лет семнадцати и его жена-чувашка: она, пожалуй, года на два-три постарше.

Таркӑнсем // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.

Мӑн ҫын вилет пулсан, чӑваш йӑли тӑрӑх, вӑл хӑйне кам-кам ҫумаллине, тупӑкне камсем тумаллине, шӑтӑкне алтнӑ чух ҫӗр кам пуҫламаллине каласа хӑварать.

Когда умирает взрослый человек, он заранее, по чувашскому обычаю, оставляет наказ, кто должен его обмыть после смерти, кто вынуть первую лопату земли из могилы.

Салакайӑк // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.

«Ҫара пуҫӑнах карӗ иккен пирӗн чӑваш».

— С непокрытой головой теперь прохлаждается наш чуваш.

Ҫурҫӗр иртсен // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.

Ку этем те вырӑс пулнӑ, те чӑваш — эп ӑна астӑваймастӑп.

То ли русский был этот человек, то ли чуваш — не помню.

Вӑрман халапӗ // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.

Старикки вӑрӑм сӑхман та ҫаралса пӗтнӗ мулкач тир ҫӗлӗкӗ тӑхӑннӑ, урисенче шур тӑлапа кӗске питлӗ чӑваш ҫӑпатисем.

Старик, одетый в длинный кафтан и облезлый заячий треух, переобувает белые онучи и коротконосые чувашские лапти.

Вӑрман халапӗ // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.

Ҫут тӗнчере тинӗс тӗпӗнчи хӑйӑр пӗрчи пек ҫеҫ туйӑнакан пӗчӗкҫӗ чӑваш ялӗ ыранхи аслӑ ӗҫсем валли вӑй пухать.

Маленькая, словно песчинка на дне океана, чувашская деревенька готовится к большим грядущим событиям…

Ҫӗрлехи хӑнасем // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.

Юлашки хут Янбулатов чӑваш ятне 1848 ҫулхи суд документӗнче асӑннӑ.

В последний раз имя чуваша Янбулатова упоминается в судебных документах 1848 года.

Саланнӑ кил-йыш // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.

1835 — 1842 ҫулсенче ҫеҫ Авӑстей — Кушил чӑваш ҫӗр-шывӗнче курӑна пуҫлать.

Только в 1835 — 1842 годах появляется Авостей в чувашской стороне и живет под именем Кошеля.

Саланнӑ кил-йыш // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.

Вара арӑмӗпе ачисенчен уйӑрса тутар чиккинчи чӑваш ялне Кӗҫӗн Елчӗке пырса яраҫҫӗ, ашшӗ туимккине те, хӑйсене «тивӗҫ» куланая та ҫав ялта тӳлесе тӑмалла, тутар ялне нихҫан та пырса кӗмелле мар тӑваҫҫӗ.

Потом оторвали от Авостея жену с ребятками, а самого и брата поселили в пограничной с татарами чувашской деревне Малые Яльчики, где должны они были жить пожизненно, платя недоимки за умершего отца, свои оброки, и ногой не ступать на татарскую землю.

Саланнӑ кил-йыш // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.

Уйӑхран, юнне юлнӑ чӑваш йӑлипе, Авӑстей хӗре вӑрласа кайса пӗрлешет.

А через месяц по старому чувашскому обычаю украл ее и сделал женой.

Саланнӑ кил-йыш // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.